Το τέμπο των καταναλωτικών τάσεων αλλά και των αντιδράσεων της βιομηχανίας τροφίμων θα εξακολουθήσει να δίνει ο «μακράς διάρκειας» στασιμοπληθωρισμός. Τόσο για την βιομηχανία όσο και για τους καταναλωτές η ακρίβεια είναι αυτή που ορίζει το τρόπο διαχείρισης των προϋπολογισμών από το νοικοκυριό στο ράφι.
Τα μηνύματα για το μέλλον δεν είναι ευοίωνα για την πορεία των τιμών, καθώς το ζήτημα της επισιτιστικής επάρκειας φέρεται ότι πλέον κυριαρχεί στις αγορές, καθιστώντας ήδη το κλάδο των τροφίμων premium asset στα μάτια των επενδυτών και των hedge funds.
Οι τιμές δεν θα αποκλιμακωθούν
Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή του ΙΟΒΕ και καθηγητή στο ΟΠΑ, Νίκο Βέττα «μάλλον θα πρέπει να… συνηθίσουμε στις ανεβασμένες τιμές». Όπως ανέφερε στο πλαίσιο της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων και Ποτών (ΣΕΒΤ), η αγορά τροφίμων έχει παγκόσμια χαρακτηριστικά και, όπως και όλες οι αγορές, λειτουργεί με όρους προσφοράς και ζήτησης. Και καθώς ο αστικός πληθυσμός αυξάνεται ταχύτατα σε περιοχές όπως η Ινδία, η Κίνα και η Αφρική, αντίστοιχα αυξάνεται και η ζήτηση για περισσότερα και καλύτερης ποιότητας τρόφιμα. Την ίδια στιγμή, η προσφορά αυξάνεται μεν, όμως όχι σε ανάλογο βαθμό με την ζήτηση, λόγω των αβεβαιοτήτων που υπάρχουν αλλά και του υψηλού κόστους προσαρμογής στην πράσινη μετάβαση.
«Γι’ αυτόν το λόγο πιστεύω ότι οι παγκόσμιες τιμές τροφίμων κατά μέσο όρο δεν θα αποκλιμακωθούν. Είναι κάτι που θα πρέπει να συνηθίσουμε να το ζούμε, γιατί η ζήτηση θα ανεβαίνει περισσότερο από την προσφορά. Δε νομίζω ότι θα μιλάμε για πληθωρισμό που θα είναι 5% ή 10%, αλλά μιλάμε για έναν πληθωρισμό που και στα τρόφιμα δεν θα έχει καμία σχέση με αυτό που συνηθίσαμε τα τελευταία 10-15 χρόνια. Μέχρι να δούμε αρνητικό πληθωρισμό, οι τιμές θα παραμείνουν εκεί που είναι», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Βέττας.
Σε αυτό το περιβάλλον ο ίδιος εκτιμά ότι η βέλτιστη στρατηγική διαχείρισης από πλευράς βιομηχανίας πρέπει να εστιάσει στο πεδίο των εξαγωγών και στις επενδύσεις για δημιουργία οικονομιών κλίμακος.
«Για να μπορέσει κανείς να έχει καλύτερη ποιότητα προϊόντων σε χαμηλότερες τιμές, ο τρόπος για να γίνει αυτό είναι να αναπτύσσεται συστηματικά η πλευρά της προσφοράς, με νέες επενδύσεις, με μεγαλύτερη κλίμακα, γιατί πλέον η χώρα μας έχει μια μικρή εσωτερική αγορά, άρα όσο περισσότερο μπορείς να εξάγεις, πετυχαίνεις οικονομίες κλίμακας και στην παραγωγή και στην αγορά πρώτων υλών. Αν τα καταφέρεις αυτά τα πράγματα, μπορείς να σταθμίσεις το κόστος προς τα κάτω, και μέσω και του ανταγωνισμού, γιατί ο ανταγωνισμός είναι πάντα μία πολύ σημαντική αξία, να δούμε σιγά-σιγά αποκλιμάκωση τιμών».
Δυστοπική η εικόνα της αγοραστικής δύναμης
Από πλευράς καταναλωτών, η εικόνα της αγοραστικής δυνατότητας παραμένει δυστοπική καθώς σύμφωνα με την φετινή έρευνα Consumer Outlook της NielsenIQ, το 53% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι είναι σε χειρότερη οικονομική κατάσταση σε σχέση με πέρυσι. Η ακρίβεια αποτελεί το βασικό άξονα που διαμορφώνει την εγχώρια καταναλωτική συμπεριφορά, με την σύγκριση τιμών να αποτελεί την βασική πρακτική.
Σύμφωνα με την Nielsen ο εγχώριος καταναλωτής κατά μέσο όρο στέκεται μπροστά στο ράφι μόνο 6 δευτερόλεπτα, παραμένει από τους πιο ελαστικούς σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, συγκρίνοντας πιο έντονα τις τιμές των προϊόντων, επισκέπτεται περίπου 2,5 διαφορετικές λιανεμπορικές αλυσίδες το μήνα και διευρύνει τη θέση της ιδιωτικής ετικέτας στο καλάθι του, καθώς τα Private Label, σύμφωνα με την Nielsen, αγγίζουν ιστορικά υψηλό μερίδιο αγοράς στο 25,4% το πρώτο τρίμηνο του 2024, και ένα ποσοστό ανάπτυξης της τάξης του 5,4%.
