Του Κώστα Ιωαννίδη
Ήταν πτωτική η περασμένη εβδομάδα για τα περισσότερα χρηματιστήρια παγκοσμίως, αλλά στο ΧΑ, οι πιέσεις στον κλάδο – αδύναμο κρίκο στο δεύτερο εξάμηνο, επιδείνωσαν σημαντικά την στατιστική εικόνα της αγοράς.
Στην εβδομάδα, ο ΓΔ έχασε -4,61% και ο 26άρης -4,25%, ενώ ο FTSEM υποχώρησε κατά -1,85%. Την κάθοδο οδήγησαν με σημαντικές απώλειες λίγες μετοχές, ήταν οι: ΕΥΡΩΒ -12,89%, ΑΛΦΑ -12,28%, ΕΤΕ -11,85%, ΠΕΙΡ -9,72% και ΦΦΓΚΡΠ -7,35% αλλά την μεγαλύτερη πτώση είχε η ΛΑΜΔΑ -14,55% με βουτιά -6,78% την Παρασκευή μόνο. Στον αντίποδα, με εβδομαδιαία άνοδο κατέληξαν οι ΕΛΠΕ +2,71%, ΑΡΑΙΓ +1,78%, ΜΥΤΙΛ -1,65%, ΔΕΗ +1,57% και ΣΑΡ +0,16%.
Η τρίτη αξιολόγηση απασχόλησε την επενδυτική κοινότητα από τον Οκτώβριο και τα αρχικά στοιχήματα αφορούσαν τον χρόνο ολοκλήρωσής της. Ωστόσο σταδιακά άρχισαν να φουντώνουν τα προβλήματα σχετικά με την εξυγίανση των ισολογισμών των Τραπεζών. Το κυρίαρχο ζήτημα είναι τα μη εξυπηρετούμενα επιχειρηματικά και στεγαστικά δάνεια. Το τέλος της εβδομάδας σφράγισε η ανακοίνωση της ΛΑΜΔΑ, που προειδοποιεί για κινδύνους που μπορεί να οδηγήσουν στο να μην υλοποιηθεί η επένδυση, αφού με βάση τις πρόσφατες αποφάσεις του Υπουργείου Πολιτισμού, περί οριοθέτησης Αρχαιολογικού Χώρου, επιβλήθηκαν δεκαέξι νέοι όροι.
Οπτικά διαφέρουν ανά αναλυτή τα πεπραγμένα της κυβέρνησης. Ορισμένοι αναγνωρίζουν ότι έστω και με καθυστέρηση οι κυβερνόντες τρέχουν να προλάβουν τις εξελίξεις, ενώ οι αγοραίοι είχανε καταλάβει καιρό τώρα πως η τρίτη αξιολόγηση θα ξεκινήσει, όταν εφαρμοστούν, όσα μέτρα ψηφίστηκαν στα πλαίσια της δεύτερης. Αναφέρονται στην επίλυση του ζητήματος των κόκκινων δανείων και τις αποκρατικοποιήσεις.
Άλλοι πάλι, κουρασμένοι από την παρακολούθηση των συνεδριάσεων με ισχνούς όγκους και νευρικότητα αντίστοιχη του βάθους των συναλλαγών, ειδοποιούν πως ο ΓΔ μπορεί να την πατήσει όπως η στάμνα, που πάει στη βρύση για νερό πολλές φορές, αλλά μια θα σπάσει. Είναι όσοι ανησυχούν ότι δεν θα μπορέσει να φρενάρει πάλι ο μέσος όρος στις 725 μονάδες και θα περάσει ακόμα χαμηλότερα, αν πιεστούν οι τιμές με αύξηση των όγκων και ανοίξει ο δρόμος για τις 700 μονάδες, που θεωρούνται μόνο ψυχολογικό όριο. Καθώς η ισχυρή στήριξη μετά τις 725 είναι για αυτούς στις 686 μονάδες, με ότι συνεπάγεται αυτό για την κεφαλαιοποίηση του ΧΑ. Ελάχιστοι αλλά ισχυροί, είναι και εκείνοι που εκτιμούν πως στην τρέχουσα εβδομάδα η εικόνα θα βελτιωθεί και πιθανά θα συνεχιστεί η συσσώρευση. Γιατί η αναμονή, είναι το επικρατέστερο σενάριο για την ερχόμενη εβδομάδα, με τις Τράπεζες να αποτελούν κύρια τον οδηγό για τάση, ρευστότητα και ψυχολογία.
Ο Νοέμβριος είναι μήνας που, στατιστικά, προσφέρει εκπλήξεις. Η στατιστική είναι, που οδηγεί τη στήλη στην υιοθέτηση του μηνύματος, «των φρονίμων ολίγα». Όσο καιρό η τρίτη αξιολόγηση βολοδέρνει, μεταξύ της αναγνώρισης της κρισιμότητας της κατάστασης, αλλά και των επικοινωνιακών προβλημάτων ώστε τα προαπαιτούμενα να μην προκαλέσουν φθορά στη βάση των κομμάτων που συνασπίστηκαν στην κυβέρνηση. Θα μετρήσουν οι αλλαγές στον MSCI, μετά τις σημαντικές ανακατατάξεις στις κεφαλαιοποιήσεις των εννέα μετοχών που συνθέτουν το σχετικό δείκτη
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης εβδομάδας
ΗΠΑ ΕΥΡΩΠΗ ΚΟΣΜΟΣ
Διόρθωση χωρίς πανικό = ευκαιρίες για τοποθετήσεις;
Τα χρηματιστήρια συνέχιζαν, από το Σεπτέμβριο και μετά, μια συνεχούς μορφής διακριτική αλλά επίμονη άνοδο και η συμπλήρωση ενός χρόνου μετά τις εκλογές των ΗΠΑ το 2016, συνέπεσε με ρεκόρ υψηλών για τους βασικούς δείκτες της Wall Street. Δεν περνά απαρατήρητη ωστόσο και η επίδοση των εκτός ΗΠΑ χρηματιστηρίων στο ίδιο διάστημα. Η εύκολη απάντηση στο ερώτημα γιατί είχαμε αυτό το συντονισμένο ανοδικό κρετσέντο, αφορά τα περίφημα «animal spirits» που απελευθέρωσε η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην Προεδρία των ΗΠΑ. Ήτοι μια αυθόρμητη και έντονη τάση για θετικές προσδοκίες και ανάληψη ρίσκου χωρίς να υπάρχει μια ξεκάθαρη βάση που να τη δικαιολογεί.
Κατά Τραμπ μειώσεις φόρων
Όσοι εξακολουθούν να πιστεύουν αυτή την άποψη, για το ράλι του δεύτερου εξαμήνου στις ΗΠΑ θέτουν ως βάση την φορολογική μεταρρύθμιση. Η περικοπή των φόρων σε ιδιώτες και επιχειρήσεις είναι σαφώς μεγάλο δέλεαρ για τους επενδυτές σε μετοχικές αξίες, γιατί το όφελος που υποκρύπτουν είναι αυτονόητο και υπολογίσιμο.
Η περιπλοκότητα που φάνηκε να υπάρχει στη διαδικασία για να γίνει η πρόθεση της κυβέρνησης Τραμπ νομοθετημένο σχέδιο εφαρμογής, μοιάζει να είναι τόση ώστε η αρχική προσδοκία αρκετών αναλυτών για χειροπιαστές μειώσεις στο τέλος του 2017, να φαντάζει απίθανη. Μια αντίδραση με βάση αυτή την «αποκάλυψη», θα αφορούσε σε ένα γενικευμένο ξεπούλημα, με όγκους πάνω από τη μέση τιμή τους στο τρίμηνο. Αυτό δεν παρατηρήθηκε. Αλλά, την περασμένη βδομάδα, ήταν σαφής η επιστροφή της νευρικότητας στις επενδυτικές κινήσεις. Προκλήθηκε ωστόσο από συγκεκριμένες εξελίξεις και αφορούσε εξίσου συγκεκριμένους κλάδους. Τα ομόλογα υποχώρησαν για μια τρίτη μέρα στη σειρά και οι μετοχές των ΗΠΑ στο τέλος της εβδομάδας εμφάνισαν απώλειες, καθώς είχαμε επιστροφή της μεταβλητότητας στις χρηματοπιστωτικές αγορές σε παγκόσμια κλίμακα.
Ο βαρύτερος μετοχικός δείκτης του κόσμου S&P 500 υποχώρησε, καταγράφοντας την πρώτη του πτωτική εβδομάδα από τις αρχές Σεπτεμβρίου. Η κίνηση προκλήθηκε εν μέρει από τις μετοχές των εταιριών υγειονομικής περίθαλψης, οι οποίες πιέστηκαν αισθητά καθώς ο τομέας παλεύει για το πώς θα χειριστεί την Amazon ως δυνητικό ανταγωνιστή. Οι μετοχές των εταιριών ενέργειας υποχώρησαν επίσης, καθώς το ακατέργαστο προϊόν έπεσε κάτω από τα 57 δολάρια το βαρέλι χωρίς αισθητό επηρεασμό από τις αυξανόμενες εντάσεις στον Περσικό Κόλπο.
Το πετρέλαιο στο επίκεντρο
Το πετρέλαιο και η πορεία της τιμής του απασχολεί τους αγοραίους εντονότερα, καθώς πλησιάζει η μέρα της συνάντησης των μελών του ΟΠΕΚ (30 Νοεμβρίου). Οι αναλυτές της Commerzbank ανέφεραν την Παρασκευή: “Οι συμμετέχοντες στην αγορά αναμένουν από τον OPEC να επεκτείνει τις περικοπές παραγωγής πέρα από τον Μάρτιο του 2018 και τα αποθέματα να μειωθούν περαιτέρω. Συνεπώς, η μείωση των αποθεμάτων θα πρέπει να είναι αργή, ακόμη και αν επεκταθεί η συμφωνία για μείωση της παραγωγής. Υπάρχουν άλλωστε στον ορίζοντα και οι εκλογές στη Ρωσία. Επιπλέον, το υψηλότερο επίπεδο τιμών θα οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση της παραγωγής στις ΗΠΑ από σχιστολιθικό πετρέλαιο. Το πετρέλαιο είναι ήδη πάρα πολύ ακριβό, ακόμη και αν οι τελευταίες εξελίξεις στη Σαουδική Αραβία δικαιολογούν ένα ορισμένο ασφάλιστρο κινδύνου για την τιμή του. Ο Ed Morse της Citigroup θεωρεί πως η άνοδος του μαύρου χρυσού έφτασε σε όρια υπερβολής, αλλά στα παράγωγα του πετρελαίου υπάρχουν στοιχήματα που θέλουν η τιμή να χτυπήσει πάνω από το 70 δολάρια το Brent, πριν τα Χριστούγεννα. Πάντως υπάρχουν αρκετοί που θεωρούν πως στον ΟΠΕΚ θα αναβάλουν τη λήψη μιας εντυπωσιακής απόφασης, αφήνοντας τα σπουδαία για τους αγοραίους για το πρώτο τρίμηνο του 2018.
Με τις τιμές των πετρελαιοειδών κοντά στο υψηλότερο επίπεδό τους σε βάθος δύο χρόνων, ορισμένοι στοιχηματίζουν ότι η άνοδος των τιμών έχει περισσότερο χώρο για να αναπτυχθεί. Οι περικοπές του εφοδιασμού από χώρες του ΟΠΕΚ συμβάλλουν στην εξισορρόπηση της αγοράς πετρελαίου που μαστίζεται από υπερπροσφορά. Πιο πρόσφατα, οι αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας, του μεγαλύτερου παραγωγού πετρελαίου του ΟΠΕΚ και κάποιων από τους γείτονές της βοήθησαν τις τιμές να ξεπεράσουν τα 60 δολάρια το βαρέλι, για πρώτη φορά από το 2015.
Ρευστοποιήσεις διεθνώς
Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων οδήγησαν τον δείκτη Stoxx Europe 600 στη μεγαλύτερη διήμερη πτώση του από τον Αύγουστο, με τους περισσότερους κλάδους να υποχωρούν. Στην Ασία οι μετοχές υποχώρησαν, μετά από ένα ράλι στην αρχή της εβδομάδας που έφερε σε αρκετά χρηματιστήρια ρεκόρ υψηλών. Οι αποδόσεις των βασικών ευρωπαϊκών ομολόγων αυξήθηκαν.
Οι μετοχές παγκόσμια χτύπησαν ιστορικά υψηλά κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, καθώς οι επενδυτές ενθαρρύνθηκαν από τη στιβαρότητα στα εταιρικά κέρδη και την συγχρονισμένη οικονομική ανάπτυξη παγκοσμίως. Ωστόσο, οι ρευστοποιήσεις ισχυροποιήθηκαν αισθητά την Πέμπτη, καθώς η Γερουσία των ΗΠΑ αποκάλυψε ότι το φορολογικό σχέδιο που της παρουσίασαν, θα καθυστερούσε τις περικοπές των εταιρικών φόρων μέχρι το 2019. Η κίνηση αυτή τροφοδοτούσε την αυξανόμενη απαισιοδοξία για τις προοπτικές μιας φορολογικής μεταρρύθμισης, η οποία στήριξε την άνοδο στις τιμές των μετοχών στις ΗΠΑ. Η απόδοση των 10ετών κρατικών ομολόγων έπιασε το 2,4% και συνέβαλε σε αυτό η άνοδος των ευρωπαϊκών επιτοκίων των κρατικών ομολόγων, με την ανησυχία για την εξέλιξη του πληθωρισμού να μεγαλώνει.
Η παγκόσμια ανάπτυξη συνεχίζεται
Υπάρχει ωστόσο και η σχολή των αναλυτών που εκτιμά ότι η άνοδος διεθνώς στηρίζεται στα πραγματικά δεδομένα που δείχνουν πως η παγκόσμια ανάπτυξη ανεβάζει ρυθμούς. Ο παγκόσμιος δείκτης PMI για τις βιομηχανίες ήταν πολύ ισχυρός τους τελευταίους μήνες, φθάνοντας με σημαντική άνοδο στις 53,5 μονάδες τον Οκτώβριο, υπό την καθοδήγηση του βιομηχανικού PMI για τις προηγμένες οικονομίες, που ανήλθε στις 55,2 τον περασμένο μήνα. Κορυφαίος μεταξύ των προηγμένων οικονομιών ήταν ο PMI της Ευρωζώνης που εκτινάχθηκε στο 58,5 τον περασμένο μήνα. Στην κορυφαία θέση για την Ευρωζώνη ήταν ο PMI της Γερμανίας, χτύπησε τις 60,6 μονάδες κατά τη διάρκεια του Οκτωβρίου. Δεν ήταν πολύ πίσω η Ισπανία (55,8), η Ιταλία (57,8) και η Γαλλία (56,1).
Συγκριτικά, στις Η.Π.Α., ο ΡΜΙ του μεταπρατικού τομέα έφτασε στο επίπεδο των 58,7 μονάδων τον Οκτώβριο με εντυπωσιακές αναγνώσεις για τις τρεις βασικές του συνιστώσες: νέες παραγγελίες (63,4), παραγωγή (61,0) και απασχόληση (59,8).
Οι γερμανικές εργοστασιακές παραγγελίες ήταν η επιβεβαίωση της δύναμης του γερμανικού PMI. Κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου αυξήθηκαν σε ένα ρεκόρ που οδήγησαν οι παραγγελίες κεφαλαιουχικών αγαθών Αυτό είναι ένα σίγουρο σημάδι της βελτίωσης της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης.
Οι λιανικές πωλήσεις της Ευρωζώνης, εκτός από τα οχήματα με κινητήρα, έχει κινηθεί ανοδικά από το 2013. Αυξήθηκαν σε νέο ρεκόρ τον Οκτώβριο του 2016 και από τότε συνεχίζει να μετακινείται σε έδαφος υψηλού επιπέδου. Αυξήθηκε κατά 0,7% από μήνα σε μήνα κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου (3,7% ετησίως) μέχρι τον Σεπτέμβριο. Αυτή τη φορά, δεν οδηγεί ψηλότερα η Γερμανία, αλλά μάλλον τη Γαλλία, με ετήσια αύξηση 4,6%.
(Δεδομένου ότι οι εταιρείες του S&P 500 πραγματοποιούν το 50% σχεδόν των πωλήσεών τους στο εξωτερικό, τα έσοδα των εισηγμένων στον S&P 500 είναι ένας μεγάλος εβδομαδιαίος δείκτης για την παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα. Βρισκόταν σε απότομη ανοδική πορεία από τις αρχές του 2016. Οι εκτιμήσεις εσόδων για το 2018 και το 2019 έχουν αυξηθεί πρόσφατα. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για τα μελλοντικά έσοδα για τον MSCI All Country World, εκτός των ΗΠΑ.
Τα Tweets του Προέδρου Trump υποδηλώνουν συχνά ότι σε αυτόν πιστώνεται το μεγαλύτερο μέρος των αιτίων για τα ρεκόρ των τιμών των χρηματιστηριακών τίτλων στις ΗΠΑ από την Ημέρα των Εκλογών. Δεν μπορεί ωστόσο να του αποδοθεί και η ταύτιση στην κίνηση των μετοχικών αξιών παγκόσμια. Πολλοί και η στήλη θεωρούν ότι η άνοδος αντιστοιχεί στη δύναμη της παγκόσμιας οικονομίας. Ο πίνακας των επιδόσεων μέχρι τη Δευτέρα 6/11 των μεγάλων δεικτών τιμών μετοχών MSCI (σε τοπικά νομίσματα) από τις 8 Νοεμβρίου 2016 δίνει: Ιαπωνία (30,0%), Αναδυόμενες αγορές (24,7%), ΟΝΕ (23,1%), Ηνωμένες Πολιτείες (21,1%) Country World (21.0%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (10.2%).
Η εβδομάδα σε αριθμούς
Στην δεύτερη εβδομάδα του Νοεμβρίου, ο S&P 500, κλείνοντας στις 2582,30 μονάδες, είχε επίδοση -0,21% και στο 2017 εμφάνισε κέρδη +15,34%. Ο Dow, με μεταβολή -0,50%, έκλεισε στις 23.422,21 μονάδες, στο 2017 απέδωσε +18,52%. Ο S&P400 υποχώρησε -0,56% με επίδοση στο 2017 +9,95%, αντίθετα ο Russell 2000 της μικρής κεφαλαιοποίησης, με μεταβολή -1,31%, εμφάνισε στο έτος επίδοση +8,71%. Ο δε Nasdaq, με πτώση -0,20%, διαμόρφωσε κέρδη το 2017 στο +25,41%.
Ο χρυσός κινήθηκε ανοδικά, κατά +0,50%, στα 1275,60 δολάρια η ουγκιά με την απόδοσή του για το 2017 στο +10,73%. Παράλληλα το πετρέλαιο ενισχύθηκε +2,26%. Στο 2017 κερδίζει +5,59%.
Ο FTSE100 του Λονδίνου υποχώρησε -1,68% στη βδομάδα και κερδίζει πλέον στο 2017 +4,06%. Ο DAX βούτηξε -2,61%, με απόδοση στο 2017 +14,34%, ομοίως ο CAC είχε μεταβολή -2,49%, με απόδοση +10,66% την τρέχουσα χρονιά. Ο δείκτης IBEX της Ισπανίας υποχώρησε -2,56% και στο 2017 απέδωσε +7,92%. Ο δείκτης FTSE MIB στην Ιταλία με μεταβολή -1,97% στο 2017 κερδίζει +17,29%. Ο Bovespa της Βραζιλίας έχασε -2,37%, στο 2017 κερδίζει +19,82%, ενώ ο Bolsa του Μεξικού πτώση -1,04%, έχει επίδοση στο 2017 +5,23%.
Ο Nikkei, με μεταβολή +0,63%, στο 2017 εμφάνισε άνοδο +18,66%. Ο δείκτης Kospi στη Νότια Κορέα είχε μεταβολή -0,59% και επίδοση για το 2017 +25,49%. Ο δείκτης Sensex στην Ινδία έπεσε -1,10%, στο 2017 κατάφερε να κερδίζει +25,12%. Στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ ο Hang Seng ανέβηκε +1,81% και στο 2017 κατέληξε με κέρδη +32,36%. Άνοδο +1,81% εμφάνισε ο δείκτης του χρηματιστηρίου της Σαγκάης SSE Comp. Ind., με επίδοση στο έτος +10,60%.
ΧΑ
Στη δίνη ειδικών προβλημάτων η αγορά
Η τρίτη αξιολόγηση απασχόλησε την επενδυτική κοινότητα από τον Οκτώβριο και τα αρχικά στοιχήματα αφορούσαν τον χρόνο ολοκλήρωσής της. Ωστόσο σταδιακά άρχισαν να φουντώνουν τα προβλήματα σχετικά με την εξυγίανση των ισολογισμών των Τραπεζών. Το κυρίαρχο ζήτημα είναι τα μη εξυπηρετούμενα επιχειρηματικά και στεγαστικά δάνεια.
Για τα τελευταία είχε δρομολογηθεί η διαδικασία των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, που φάνηκε πως δεν θα προχωρήσει, λόγω της απεργίας που κήρυξαν οι συμβολαιογράφοι για λόγους προσωπικής ασφαλείας. Η αντίδραση των θεσμικών ήταν τα κύματα των ρευστοποιήσεων σε τραπεζικές μετοχές. Στις 20 Νοεμβρίου έχουν ΓΣ οι συμβολαιογράφοι, για την αναστολή της απεργίας που έχει προκηρυχθεί έως το τέλος του έτους. Εξακολουθεί να λειτουργεί ανασταλτικά στην ψυχολογία των επενδυτών η ανασφάλεια αναφορικά με το ύψος του λογαριασμού των λογιστικών προσαρμογών και του “τεστ αντοχής” στις Τράπεζες. Το αρνητικό της εβδομάδας ήταν πως αυτή η κατάσταση απλώνεται και σε μη Τραπεζικές μετοχές του 26άρη.
Στην πρώτη σύνοδο της περασμένης εβδομάδας ο τζίρος βούτηξε κάτω από τα 30 εκατ. ευρώ και με πακέτα πάνω από 5 εκατ., ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -0,22% και έφθασε στις 761,91 από 763,56 μονάδες και ο 26άρης έκλεισε στις 2009,69 από 2012,42 με μεταβολή -0,14%. Η στατιστική εικόνα στο ΧΑ δεν άλλαξε σε σύγκριση με της Παρασκευής και οδήγησαν την πτώση οι τράπεζες. Φάνηκε πάντως, πως η οροφή των 770 μονάδων δεν ήταν εύκολο να ξεπεραστεί.
Την Τρίτη οι θεσμικοί πίεσαν με ένταση τις τράπεζες του 26άρη και ο δείκτης τους εμφάνισε απώλειες -6,5%, παρασύροντας τον ΓΔ χαμηλότερα -1,77%, καθώς έφθασε στις 748,44 μονάδες και ο 26άρης έκλεισε στις 1964,68 με μεταβολή -2,24%. Ο τζίρος ξεπέρασε τα 46 εκατ. ευρώ με πακέτα αξίας 2,403 εκατ. ενώ οι συστημικές τράπεζες απασχόλησαν το 54,94% του συνολικού τζίρου από 37,49% τη Δευτέρα.
Ήταν η σκληρότερη σύνοδος και τη διαδέχθηκε μια που ο τζίρος έγινε ακόμα μεγαλύτερος, ξεπερνώντας τα 56,1 εκατ. ευρώ, με πακέτα αξίας 4,462 εκατ. και οι συστημικές τράπεζες συνέβαλλαν με το 52,73% επί του συνολικού. Ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -0,86% και έφθασε στις 741,98 μονάδες και ο 26άρης έκλεισε στις 1944,51 με μεταβολή -1,03%.
Την Πέμπτη είχαμε την πιο «επιτυχημένη» προσπάθεια για να διατηρηθούν τα προσχήματα αναφορικά με τις απαιτήσεις της στατιστικής ανάλυσης, που σέβονται οι επαγγελματίες επενδυτές και αφορούσε στη διατήρηση του μέσου όρου πάνω από τις 740 μονάδες. Ωστόσο οι πιέσεις στα περισσότερα blue chip, είχανε οδηγήσει τον ΓΔ ως τις 738,42 μονάδες ενδοσυνεδριακά. Ο δείκτης των Τραπεζών εμφάνισε οριακά κέρδη (+0,39%), ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -0,11% και έφθασε στις 741,13 μονάδες και ο 26άρης έκλεισε στις 1944,48 με μεταβολή -0,001%. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 44,994 εκατ. ευρώ και οι συναλλαγές με πακέτα είχαν αξία 0,742 εκατ. Οι εγχώριοι αναλυτές ειδοποιούσαν πως αν χειροτερέψει το κλίμα στις διεθνείς αγορές, το ΧΑ θα γνώριζε μέρες διαπραγμάτευσης σε ακόμα χαμηλότερα επίπεδα.
Στην τελευταία συνεδρίαση της δεύτερης εβδομάδας του Νοεμβρίου, οι θεσμικοί έδωσαν στις τιμές των βασικών δεικτών πτωτική πορεία και όρισαν τα όρια της κίνησης τους στο πρώτο μέρος της συνεδρίασης. Στο δεύτερο εμφανίστηκε ισορροπία γύρω από τις 735 μονάδες για τον ΓΔ που πέρασε αποφασιστικά κάτω από τους ΚΜΟ200 ημερών (απλό και εκθετικό). Οι ρυθμοί συναλλαγών και οι όγκοι ήταν κατώτεροι από την προηγούμενη μέρα και η τελική εικόνα επιβαρύνθηκε ελαφρά, όταν εισήλθαν στις συναλλαγές οι διαχειριστές από τις ΗΠΑ. Ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -0,95% και έφθασε στις 734,12 μονάδες και ο 26άρης έκλεισε στις 1926,97 με μεταβολή -0,90%. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 43,262 εκατ. ευρώ και οι συναλλαγές με πακέτα είχαν αξία 7,242 εκατ. και ο μέσος τζίρος στη βδομάδα ορίστηκε στα 44,06 εκατ. ευρώ. Η κεφαλαιοποίηση του ΧΑ από 52,453 δις ευρώ τη Δευτέρα, οδηγήθηκε στα 50,764 δις.
Στην εβδομάδα, ο ΓΔ έχασε -4,61% και ο 26άρης -4,25%, ενώ ο FTSEM υποχώρησε κατά -1,85%. Την κάθοδο οδήγησαν με σημαντικές απώλειες λίγες μετοχές, ήταν οι: ΕΥΡΩΒ -12,89%, ΑΛΦΑ -12,28%, ΕΤΕ -11,85%, ΠΕΙΡ -9,72% και ΦΦΓΚΡΠ -7,35% αλλά την μεγαλύτερη πτώση είχε η ΛΑΜΔΑ -14,55% με βουτιά -6,78% την Παρασκευή μόνο. Με πτώση κοντά στους βασικούς δείκτες εμφανίζονται οι ΕΧΑΕ -4,38%, ΑΔΜΗΕ -4,28% και ΒΙΟ -3,93%. Το μεγαλύτερο πλήθος καθοδικών blue chip είναι τα 12 με απώλειες από -0,3% ως -2,90% ήτοι: ΓΡΙΒ -2,90%, ΦΡΛΚ -2,69%, ΟΠΑΠ -2,47%, ΕΕΕ -2,20%, ΓΕΚΤΕΡΝΑ -1,86%, ΑΤΤ -1,85%, ΟΤΕ -1,42%, ΤΙΤΚ -1,03%, ΜΟΗ -0,95%, ΕΛΛΑΚΤΩΡ -0,62%, ΜΠΕΛΑ -0,52%, και ΟΛΠ -0,32%. Στον αντίποδα, με εβδομαδιαία άνοδο κατέληξαν οι ΕΛΠΕ +2,71%, ΑΡΑΙΓ +1,78%, ΜΥΤΙΛ -1,65%, ΔΕΗ +1,57% και ΣΑΡ +0,16%.
Η εβδομάδα που ξεκινά, εκτός από την εκπνοή των σειρών Νοεμβρίου, περιλαμβάνει τις αλλαγές στον MSCI σήμερα το βράδυ, ενώ αποτελέσματα θα ανακοινώσει η ΜΟΗ. Ακολουθούν τις επόμενες μέρες ΟΠΑΠ, ΜΥΤΙΛ, ΕΥΡΩΒ και ΓΡΙΒ.
Τεχνική ανάλυση – παράγωγα
Η εβδομάδα εκπνοής των σειρών Νοεμβρίου ξεκινά με δυσοίωνα μηνύματα
Οι τιμές εκκαθάρισης των ΣΜΕ του 26άρη είναι ψηλότερα από το κλείσιμο του υποκείμενου δείκτη. Οι traders έδωσαν προπορεία πάνω από 5 μονάδες στα ΣΜΕ πριν αρχίσει η σειρά Δεκεμβρίου να εμφανίζει όγκους πάνω από 1000 συμβόλαια. Στην δεύτερη βδομάδα του Νοεμβρίου, εμφανίστηκε αύξηση στους όγκους των ΣΜΕ από τη ισχυρή καθοδική δυναμική των τραπεζικών πιέσεων στην υποκείμενη αγορά. Η επιμονή στις πιέσεις των Τραπεζικών blue chip, επηρέασε θετικά τους traders. Ο FTSE26 κατέληξε στις 1926,97 μονάδες με εβδομαδιαία μεταβολή -4,25%.
Οι όγκοι στα ΣΜΕ του δείκτη συνολικά, διαμορφώθηκαν σε 9930 ήτοι 35,3% ψηλότερα από την προηγούμενη εβδομάδα και οι ανοικτές θέσεις διαμορφώθηκαν στα 4486 από 4528 συμβόλαια. Η εκκαθάριση του ΣΜΕ Νοεμβρίου, ορίστηκε στις 1932,25 μονάδες, με προ-πορεία έναντι του 26άρη περίπου 5,25 μονάδες, ενώ διακινήθηκαν 8427 ΣΜΕ λήξης Νοεμβρίου, με μέσο όγκο 1685 ΣΜΕ και 4146 ανοικτές θέσεις. Ο μέσος όγκος της επόμενης σειράς, του Δεκεμβρίου, ήταν 301 από 104 συμβόλαια.
Στα options του 26άρη, ο όγκος στα calls ανήλθε στα 532 συμβόλαια τη μέρα, αυξημένος προ της εβδομάδας εκπνοής των σειρών Νοεμβρίου, ενώ στα puts ο μέσος όγκος διαμορφώθηκε στα 438 συμβόλαια ενώ σε κάθε 6 calls αντιστοιχήθηκαν 5 puts. Τα περισσότερα στοιχήματα συνέχισαν να γίνονται σε τιμές εξάσκησης από 1875 ως τις 2050 μονάδες. Οι όγκοι των ΣΜΕ επί τραπεζικών μετοχών παρέμειναν στις πρώτες θέσεις.
Σχόλια εγχώριων αναλυτών
Ο Κώστας Φέγγος της Versal ΑΕΠΕΥ
Την τελευταία βδομάδα είδαμε την Κυβέρνηση, για πολλοστή φορά, να τρέχει να προφτάσει τις εξελίξεις.
Ήταν προφανές σε όλους τους άλλους, ότι η Γ’ Αξιολόγηση θα ξεκινήσει, αφού εφαρμοστούν όσα μέτρα ψηφίστηκαν στο πλαίσιο της Β’ Αξιολόγησης. Τα βασικά αντικείμενα είναι η λύση των “κόκκινων” δανείων (άρα πλειστηριασμοί) και οι Αποκρατικοποιήσεις. Μόνο τότε θα αρχίσει η Γ’ Αξιολόγηση, η οποία με βάση το αρχικό χρονοδιάγραμμα θα έπρεπε να έχει ήδη κλείσει. Χρειάστηκε να συζητηθεί, ξανά, ευρέως, το γεγονός ότι χωρίς να λυθούν τα παραπάνω δύο θέματα, οι Τράπεζες θα χρειαστούν “σκληρή” ανακεφαλαιοποίηση, που αυτή τη φορά μπορεί να φθάσει μέχρι την ανάγκη του “bail in”. Δηλαδή αφού χάσουν τα λεφτά τους οι Μέτοχοι και Ομολογιούχοι των Τραπεζών, να αναγκαστούν να “κουρευτούν” και οι καταθέσεις.
Όλη αυτή η συζήτηση είχε προφανώς αρνητική επίπτωση στο Χρηματιστήριο, το οποίο για μια ακόμη φορά έπεσε κάτω από τις 747 μονάδες που αποτελούσαν το πρώτο όριο ασφαλείας, που προστατεύει από την πλήρη κατάρρευση. Οι 736 – 734 μονάδες είναι μια πρώτη στήριξη και οι 720 η σημαντικότερη.
Οι καθυστερημένες κινήσεις της Κυβέρνησης την περασμένη Τετάρτη, φαίνεται να αποκατέστησαν μερικώς την ηρεμία. Αλλά για πόσο;
Οι Ξένοι αρχίζουν να σκληραίνουν τη στάση τους, όσο καθυστερεί η Γ’ Αξιολόγηση, σε μια περίοδο που έχει εξαγγελθεί η αναδιάρθρωση των ομολογιακών εκδόσεων του PSI.
Το μίγμα, για πολλοστή φορά, γίνεται εκρηκτικό. Από τεχνικής άποψης διατηρούνται κάποια θετικά σήματα, λόγω της καλής πορείας των μη Τραπεζικών μετοχών και ο Νοέμβριος είναι πάντα ιδιαίτερος μήνας. Όμως το κλίμα έχει σαφώς χαλάσει, σε σχέση με το Καλοκαίρι.
Ο Απόστολος Μάνθος της Δυναμική ΑΧΕΠΕΥ
Πολλές φορές πάει η στάμνα στη βρύση για νερό, μα μια φορά θα σπάσει..’, κάτι συνειρμικά ανάλογο είναι πολύ πιθανό να συμβεί με το Γενικό Δείκτη στις επόμενες συνεδριάσεις, καθώς επισκέπτεται για τρίτη φορά τη ζώνη στήριξης των 738 με 715 μονάδων.
Το επίπεδο αυτό θέλει ιδιαίτερη προσοχή, όχι μόνο από την πλευρά της διαγραμματικής ανάλυσης, αλλά και από εκείνη των τεχνικών δεικτών, καθώς εάν “περπατηθεί” καθοδικά με αυξημένο τζίρο ρευστοποιήσεων, είναι ικανό να σπρώξει το Γενικό Δείκτη σε τιμές κάτω από το ψυχολογικό όριο των 700 μονάδων, βάζοντας ως πρώτο στόχο την περιοχή στήριξης των 686 μονάδων.
Στατιστικά πάντως ο τριπλός τοπικός πυθμένας είναι λίγο σπάνιος, καθώς κατά ένα μεγάλο ποσοστό δημιουργείται πτωτική ρήξη με βίαιη κίνηση. Στα υπ΄ όψιν και το γεγονός ότι οι πέντε τίτλοι: Coca Cola HBC, Μυτιληναίος, ΟΤΕ, Motor Oil και ΟΠΑΠ που “ρυθμίζουν” κατά 36% τη κίνηση του Γενικού Δείκτη, βρίσκονται κοντά στα υψηλά τους και φυσιολογικά θα θελήσουν και αυτοί κάποια στιγμή να “ξαποστάσουν” καθοδικά.
Έντονη στροφή στο υπάρχον καθοδικό σκηνικό θα μπορούσε να γίνει με την επανόρθωση του Δείκτη άνω των 750 μονάδων.
Πιο καθαρή εικόνα φαίνεται να είναι αυτή του δείκτη της υψηλής εφαλαιοποίησης, καθώς “ροκάνισε” καθοδικά το “δάπεδο” στήριξης των 1955 με 1930 μονάδων, ανοίγοντας “τρύπα” για το επόμενο επίπεδο των 1880 μονάδων. Περιοχή όπου δε πρέπει να διαρραγεί καθοδικά, καθώς θα επιφέρει βίαιες ρευστοποιήσεις.
Διάθεση για να πάρει το κατηφορικό δρόμο, που οδηγεί προς το επίπεδο των 665 μονάδων έχει ο Τραπεζικός Δείκτης, μετά τη καθοδική τμήση των 725 με 720 μονάδων. Καθοδική επαφή και λύση των 665 μονάδων, θα ανοίξει το πολύ επικίνδυνο μονοπάτι για τον απόλυτο “πάτο” των τεσσάρων πυθμένων μεταξύ των 614 με 604 μονάδων.
Ξαφνικό ανοδικό ‘retrace’ άνω των 735 μονάδων, με ισχυρό όγκο συναλλαγών, θα προκαλέσει ‘ηλεκτροσόκ’ και αποπροσανατολισμό στους πωλητές.
Ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta Sec
Οι 770 μονάδες αποδείχτηκαν πολύ σκληρές για να πέσουν με τους χαμηλούς τζίρους της περασμένης εβδομάδας. Η απροθυμία των αγοραστών να κινηθούν επιθετικότερα, καθώς η επιφυλακτικότητα στον Τραπεζικό κλάδο επέστρεψε δριμύτερη, είχε ευρύτερη διάχυση και σε μη Τραπεζικές μετοχές. Με το υφιστάμενο μίγμα νέων και με την διαφοροποίηση, κυρίως λόγω αποτελεσμάτων κάποιων μη Χρηματοοικονομικών εταιρειών, ο Γενικός Δείκτης φαίνεται να μην μπορεί να αλλάξει επίπεδα, συνεχίζοντας για 5η συνεχόμενη εβδομάδα την κίνηση του εντός των γνωστών επιπέδων διαπραγμάτευσης.
Η ανασφάλεια που επικρατεί αναφορικά με το ύψος του λογαριασμού των λογιστικών προσαρμογών και του “τεστ αντοχής” στις Τράπεζες, εξακολουθεί να λειτουργεί ανασταλτικά στην ψυχολογία των επενδυτών, με αποτέλεσμα η Αγορά να κυριαρχείται από την τάση που επικρατεί στις Τραπεζικές μετοχές.
Τα καλά αποτελέσματα γ’ τριμήνου των Ελληνικών Πετρελαίων, της Αεροπορίας Αιγαίου και της Coca Cola μάλλον πέρασαν απαρατήρητα, στερώντας, πιθανόν, κάποιο δυνητικό ενδιαφέρον που θα βελτίωνε την γενικότερη συναλλακτική δραστηριότητα της Αγοράς. Ακόμα και νέα που θα μπορούσαν να τύχουν θετικότερης αντιμετώπισης και αφορούσαν τις Τραπεζικές μετοχές (μείωση ELA, δηλώσεις EBA για νέα NPLs και διαχείριση του IFRS 9), φαίνεται να μην έχουν χρηματιστηριακό αντίκρισμα.
Σημείο αναφοράς αποτελεί, πλέον, η απόφαση των συμβολαιογράφων, στην γ.σ. στις 20 Νοεμβρίου, για την αναστολή της απεργίας που έχει προκηρυχθεί έως το τέλος του έτους, η οποία θα έδινε κάποιους βαθμούς εμπιστοσύνης στους Θεσμούς οι οποίοι έχουν το σχετικό θέμα ψηλά στην ατζέντα τους. Γεγονός είναι πάντως ότι τα αρνητικά νέα τυγχάνουν άμεσης τιμολόγησης, όπως και η φημολογία η οποία δεν εδράζεται απόλυτα σε θεμελιώδη δεδομένα.
Τεχνικά, ο Γενικός Δείκτης προσέκρουσε για τρίτη φορά από το Σεπτέμβριο και μετά, στην ζώνη αντίστασης των 770 μονάδων, χάνοντας μια ακόμα ευκαιρία ανοδικής διαφυγής. Θα ήταν εξαιρετικά απίθανο με τους τζίρους των 40 εκατ. ευρώ, να επιτευχθεί μια δυναμική αλλαγή στα διαγραμματικά δεδομένα της Αγοράς και ως εκ τούτου η αναδίπλωση προς τις 730 μονάδες ήρθε ως φυσικό επακόλουθο.
Επισημαίνεται, πάντως, ότι παρά την ουδέτερη στάση των ταλαντωτών, ο Τραπεζικός δείκτης διαπραγματεύεται σε χαμηλά οκτώ μηνών, με ανοδικές αποκλίσεις που προμηνύουν ανοδική αντίδραση βραχυπρόθεσμα.
Τα “άσχημα” νέα για τους αγοραστές, είναι ότι στην πρόσφατη καθοδική κίνηση διασπάστηκαν τόσο ο κινητός μέσος των 30 όσο και των 200 ημερών, με τους δύο δείκτες να γυρίζουν σε θέση πώλησης. Βέβαια το φαινόμενο των συνεχών διασπάσεων και των διαδοχικών σημάτων δεν είναι νέο, το Καλοκαίρι του 2016 ο Γενικός Δείκτης είχε παρόμοια συμπεριφορά σε μια παρατεταμένη αναμονή στα επίπεδα των 550 μονάδων. Η αναμονή, επομένως, λόγω των ισχνών τζίρων, είναι το επικρατέστερο σενάριο για την ερχόμενη εβδομάδα με τις Τράπεζες να αποτελούν πλέον τον οδηγό για τάση, ρευστότητα και ψυχολογία.
Tο βράδυ της Δευτέρας θα γνωρίζουμε τι αλλαγές στον MSCI, με ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγών μετά τις σημαντικές ανακατατάξεις που παρατηρήθηκαν στις κεφαλαιοποιήσεις των εννέα μετοχών που συνθέτουν το σχετικό δείκτη.
Οι ανακοινώσεις των αποτελεσμάτων του γ’ τριμήνου πυκνώνουν, γεμίζοντας το άδειο σχετικά καλεντάρι της Αγοράς. Το απόγευμα της Δευτέρας 13 Νοεμβρίου είναι σειρά της Motor Oil να ανακοινώσει ένα δυνατό τρίμηνο, ενώ το απόγευμα της Τρίτης 14 Νοεμβρίου θα διεξαχθεί η καθιερωμένη τηλεδιάσκεψη με πιθανές ανακοινώσεις που θα αφορούν το προμέρισμα της χρήσης. Το ίδιο απόγευμα ο ΟΠΑΠ ανακοινώνει εννεάμηνο, με το ενδιαφέρον να εστιάζεται σε VLTs αλλά και τα Monitor Games. Την Τετάρτη το πρωί είναι η σειρά της Μυτιληναίος να δώσει μια συνοπτική εικόνα του γ’ τριμήνου. Οι Τράπεζες παίρνουν την σκυτάλη στις 16 Νοεμβρίου, με την Eurobank να δίνει την πρώτη εικόνα των τάσεων που επικράτησαν στο γ’ τρίμηνο. Η Παρασκευή εκτός από τα αποτελέσματα της Grivalia Properties έχει και την λήξη της προτελευταίας σειρά Παραγώγων για το 2017.
Σήμερα
Σήμερα οι ασιατικές αγορές υποχωρούν συντονισμένα εκτός των κινεζικών που αποτυπώνουν την ικανοποίηση των επενδυτών για το άνοιγμα στα κεφάλαια από το εξωτερικό που πραγματοποιεί η κινεζική ηγεσία. Ο ΝΙΚΚΕΙ υποχωρούσε στο πρώτο μέρος -0,70% και στην έναρξη του δεύτερου εμφανίζει μεταβολή -0,58%. Ο Χανγκ Σενγκ στο Χονγκ Κονγκ κερδίζει +0,30% ενώ ο δείκτης μετοχών του χρηματιστηρίου της Σαγκάης είναι στην αρχή του δεύτερου μέρους στο +0,37%. Πάνω από -0,20% είναι η πτώση για τις αγορές της Βομβάης και της Αυστραλίας.
Οι επενδυτές στις ασιατικές μετοχές εξετάζουν εάν οι Ρεπουμπλικανοί των ΗΠΑ μπορούν να σφυρηλατήσουν γρήγορα μια συμφωνία φορολογικής μεταρρύθμισης, ενώ η βρετανική λίρα έπεσε από αυξανόμενες αμφιβολίες σχετικά με την ηγεσία της πρωθυπουργού Theresa May.
Ο δείκτης Nikkei .N225 του Τόκυο υποχώρησε 0,7%, μειώνοντας τον δείκτη Asia Pacific κατά -0,4%. Εξαιρουμένης της Ιαπωνίας, η πτώση είναι μόλις στο -0,05%, με τις κινεζικές μετοχές να αυξάνονται σε υψηλά σε βάθος δύο χρόνων.
Με το κλείσιμο της Παρασκευής στην Wall Street, ο δείκτης S&P 500 έσπασε μια κερδοφόρα σειρά οκτώ εβδομάδων, καθώς οι επενδυτές ενθυλάκωσαν κέρδη μετά τη δημοσίευση ενός νέου φορολογικού σχεδίου από τη Γερουσία των ΗΠΑ, το οποίο διέφερε από την εκδοχή της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Υπάρχουν αδύναμα σημάδια συμβιβασμού ως τώρα, με τον επικεφαλής της επιτροπής για το νομοσχέδιο των περικοπών της Βουλής των Αντιπροσώπων να αντιτίθεται σε πρόταση των Ρεπουμπλικάνων της Γερουσίας που θα επιβάλλει φόρους σε ορισμένους Αμερικανούς της μεσαίας τάξης.
Στην αγορά συναλλάγματος, το δολάριο ήταν επίσης συγκλονισμένο από την αβεβαιότητα σχετικά με την τύχη των σχεδίων φορολογικών περικοπών.
Το ευρώ διαπραγματεύθηκε στα 1,1647 δολάρια, ελαφρώς καλύτερα μετά την πρώτη εβδομαδιαία άνοδο σε τέσσερις εβδομάδες την περασμένη εβδομάδα.
Το δολάριο έφθασε τα 113,58 γιέν περισσότερο από ένα γιεν κάτω από το υψηλό στο επτάμηνο των 114,735 γεν που άγγιξε πριν από μία εβδομάδα.
Τα νέα για μια έκρηξη αγωγών στο Μπαχρέιν, την οποία δήλωσαν οι αρχές του Μπαχρέιν ότι προκλήθηκε από «τρομοκρατική» δολιοφθορά, προκαλούν ανησυχίες για την αύξηση των εντάσεων μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και των Σουνιτών συμμάχων της έναντι του Σιιτικού Ιράν.
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το Brent διαπραγματεύθηκαν στα 63,63 δολάρια ανά βαρέλι, αυξημένα κατά 0,2% και δεν είναι πολύ μακριά από το ανώτατο όριο των 64,65 που είχε εμφανιστεί την περασμένη εβδομάδα.
Τα συμβόλαια αργού πετρελαίου των ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 0,25% στα 56,88 δολάρια.
