Από την έντυπη έκδοση
Ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας και ο πρώην υπουργός Ανδρέας Ξανθός έδωσαν το στίγμα για το χθες και το σήμερα στον χώρο της δημόσιας υγείας. Στη συνέχεια στα 4 πάνελ που ακολούθησαν (3 εκ των οποίων συντονίστηκαν από τον δημοσιογράφο Γιώργο Σακκά) στελέχη από τη φαρμακευτική αγορά, τον χώρο της τεχνολογίας, της επιστημονικής κοινότητας, των συλλόγων ασθενών και των παρόχων υγείας περιέγραψαν τη σημερινή κατάσταση και πρότειναν συγκεκριμένες λύσεις για την αντιμετώπιση των προκλήσεων.
«Δημόσιος χαρακτήρας, συνεργασία με ιδιώτες»
Στη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του ΕΣΥ με περιθώρια συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα, αλλά και τη σειρά μέτρων για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας -κυρίως τη μείωση του clawback- αναφέρθηκε στην ομιλία του ο υπουργός Υγείας, Βασίλης Κικίλιας. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, προωθείται η αναδιάρθρωση της επιτροπής HTA, η αναδιάρθρωση και ενίσχυση της επιτροπής διαπραγμάτευσης, ο έλεγχος με ειδικά φίλτρα της ποσότητας των φαρμάκων τα οποία διακινούνται στα νοσοκομεία. Δεσμεύτηκε ότι σε εύλογο χρονικό διάστημα θα μειωθεί η ποσότητα του φαρμάκου που διακινείται στον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Αν αυτό δεν καταστεί σαφές και δεν γίνει αποδεκτό από όλους, τότε θα έρθουμε με επιπρόσθετο clawback της τάξης του 30% για αυτούς οι οποίοι δεν συμμορφώνονται. Θα δοθούν κίνητρα έτσι ώστε να μπορέσει ένα σύστημα να λειτουργήσει με βάση τη δικαιοσύνη» τόνισε.
«Εγγυόμαστε τον δημόσιο χαρακτήρα του ΕΣΥ, αλλά είμαστε ανοιχτοί σε συνέργειες» τόνισε, για να προσθέσει ότι «πρέπει να εκλείψει η τριτοκοσμική πολιτική αντίληψη ότι το μοναδικό πράγμα που συγκράτησε τα οικονομικά της υγείας ήταν ένα οριζόντιο μέτρο, το clawback. Την άλλη εβδομάδα φέρνουμε στη Βουλή μέτρα για διαρθρωτική αντιμετώπιση του θέματος».
Πρόσθεσε ακόμη: «Θα νομοθετήσουμε και σε ό,τι έχει να κάνει με το φάρμακο, με δύο διαφορετικούς προϋπολογισμούς. Τον έναν για τα ΦΥΚ και τον άλλον για τα off-patten και τα γενόσημα. Να δημιουργηθεί δικαιοσύνη γιατί είναι προφανές και το ξέρουν όλοι, ότι τα ΦΥΚ με βάση το clawback συμπαρασύρουν στον υπέρτατο βαθμό και τα υπόλοιπα φάρμακα. Αλλά από την άλλη, τα γενόσημα θα έρθουν στην τιμή του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά από την άλλη θα ξέρουν οι κύριοι των πολυεθνικών εταιρειών ότι υπάρχει λιανική τιμή και θα δούμε όταν θα βγει το δελτίο τιμών φαρμάκου προς το τέλος της χρονιάς, ποια θα είναι αυτή και πώς θα υπολογίζεται».
«Θέμα εθνικής σημασίας η βιωσιμότητα της αγοράς»
Ο Ανδρέας Ξανθός, γιατρός, τ. υπουργός Υγείας, βουλευτής Ρεθύμνου & τομεάρχης Υγείας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, σημείωσε: «Ο κόσμος θα συνειδητοποιήσει ότι δεν υπάρχει σχέδιο, ενώ προσβάλλεται η νοημοσύνη του όταν η νέα ηγεσία του υπουργείου Υγείας λέει ότι έγινε “μηδενικό” έργο σε διαρθρωτικά μέτρα στον τομέα του φαρμάκου».
Υπερασπίστηκε την παρέμβαση της προηγούμενης κυβέρνησης στην Υγεία, αν και όπως είπε, δεν έχει αποδώσει ακόμη. «Το clawback οφείλεται σε βαθύτερα δομικά προβλήματα στον τομέα του φαρμάκου», σημείωσε απαριθμώντας τομείς στους οποίους έγιναν παρεμβάσεις από την προηγούμενη κυβέρνηση – συνταγογράφηση, μηχανισμός αξιολόγησης, μηχανισμός διαπραγμάτευεσης, θεραπευτικά πρωτόκολλα (πάνω από 60) κ.ά. Ανέφερε ενδεικτικά ότι μειώθηκε ο δείκτης των ανικανοποίητων υγειονομικών αναγκών, καθώς από 4% του πληθυσμού πήγε στο 14,4% την περίοδο 2015/16 λόγω της κρίσης, ενώ δύο χρόνια μετά -με τον νόμο τομή- ο δείκτης πήγε στο 10,4%.
Κλείνοντας την παρέμβασή του, ο κ. Ξανθός τόνισε την ανάγκη να αντιμετωπιστεί ως εθνικό το θέμα της βιωσιμότητας της αγοράς φαρμάκου.
Ενότητα 1: Αγορά Φαρμάκου
Πάνελ 1 / Ανάπτυξη και αγορά φαρμάκου – Ένα από τα στοιχήματα της δεκαετίας: «Η χώρα έχει βγει από την περίοδο στενής επιτήρησης και υπάρχουν προσδοκίες για ανάπτυξη, αν και δεν την έχουμε δει ακόμη στην αγορά του φαρμάκου», είπε ο Ολύμπιος Παπαδημητρίου, πρόεδρος, Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) | γενικός διευθυντής, Novo Nordisk Ελλάς, αναφερόμενος στη μεταβατική φάση στην οποία βρίσκεται ο κλάδος. «Ο συμψηφισμός δαπανών για επενδύσεις με το clawback αποτελεί κίνητρο για την ανάπτυξη και όχι μέτρο αντιμετώπισης του clawback. Και δυστυχώς δεν δίνει καμία ανάσα για το 2019», πρόσθεσε, εξηγώντας ότι «η νέα κυβέρνηση δεν φαίνεται ακόμη να έχει την πλήρη εικόνα της κατάστασης».
«Ο συμψηφισμός επένδυσης με clawback αναδεικνύει ότι το φάρμακο μπορεί να δημιουργήσει προστιθέμενη αξία», τόνισε ο Θεόδωρος Ελ. Τρύφων, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) | αντιπρόεδρος Δ.Σ. της ELPEN. «Ως προς το θέμα της τιμολόγησης δεν υπάρχει κάτι στο τραπέζι», σημείωσε.
Το πρόσφατο νομοσχέδιο που βρίσκεται σε διαβούλευση θέλει πολλές διευκρινίσεις κατά τον Μάκη Παπαταξιάρχη, διευθύνοντα σύμβουλο της Janssen Ελλάδος, Pharmaceutical Companies of Johnson & Johnson ¦ πρόεδρος της PhRMA Innovation Forum | πρόεδρο της AmCham Pharmaceutical Committee, που πρόσθεσε ότι οι κάποιες βελτιώσεις που επιφέρει είναι «σταγόνα στον ωκεανό». Σημείωσε δε χαρακτηριστικά ότι στην Ελλάδα μάς χαρακτηρίζει ένας «ιδιότυπος αυτισμός» όταν μιλάμε για clawback, με την Ε.Ε. να έχει τοποθετηθεί σωστά, επισημαίνοντας ότι το clawback κάνει το σύστημα τεμπέλικο διότι αναστέλλει τις μεταρρυθμίσεις.
Στο χρηματοδοτικό πρόβλημα αναφέρθηκε και ο Κυριάκος Σουλιώτης, αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Υγείας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου ¦ αναπληρωτής διευθυντής, LSE Enterprise – Ομάδα Έρευνας Τεχνολογιών Υγείας. «Πρέπει να προηγηθούν αναπτυξιακά μέτρα από το clawback… Πρέπει να υπάρχει όφελος για να υπάρξει ανάπτυξη».
Πάνελ 2 / Στελέχη φαρμακευτικών εταιρειών συζητούν για την επόμενη μέρα στον κλάδο του φαρμάκου: Πρέπει να αναρωτηθούμε ποιο είναι το πρόβλημα, σύμφωνα με τον Σίμο Αναστασόπουλο, πρόεδρο του Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας ¦ πρόεδρο & διευθύνοντα σύμβουλο της ΠΕΤΣΙΑΒΑΣ ΑΕ ¦ επίτιμο πρόεδρο στο Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, που τόνισε ότι δεν υπάρχει πια μεταβατική περίοδος, καθώς το 2019 σχεδόν τελείωσε και η επέκταση στο 2022 του clawback προδιαγράφει εξελίξεις.
Προϋπόθεση για τη βελτίωση του περιβάλλοντος στον χώρο της υγείας είναι να έχουμε πάρει μαθήματα από την κρίση των τελευταίων 10 ετών, σύμφωνα με τον Πασχάλη Αποστολίδη, διευθύνοντα σύμβουλο της AbbVie Hellas. Εξέφρασε επίσης την εκτίμηση ότι πρέπει να δούμε σε τι βαθμό τα κίνητρα που δίνονται θα οδηγήσουν στην εκπόνηση περισσότερων κλινικών μελετών.
Περιγράφοντας τους πέντε βασικούς εταίρους του συστήματος υγείας, από τους ασθενείς, τα φάρμακα και τους γιατρούς μέχρι τη βιομηχανία και την κυβέρνηση, η Agata Jakoncic, Managing Director, MSD Ελλάδος, Κύπρου και Μάλτας, έδωσε έμφαση στον προϋπολογισμό σημειώνοντας ότι η χρηματοδότηση κατά 50% από το κράτος και κατά 50% από τη βιομηχανία φέρνει ένα σημαντικό ρίσκο επένδυσης.
Η Ξένια Καπόρη, διευθύντρια Εξωτερικών Υποθέσεων της Roche Hellas, σχολίασε ότι τα χρήματα για την υγεία δεν είναι δαπάνες είναι επένδυση. Σχολίασε επίσης την υστέρηση της χώρας μας στην πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες (αναφέρθηκε σε ποσοστό 71% στην Ελλάδα το 2015, ποσοστό που απέχει από το μέσο ευρωπαϊκό επίπεδο).
Τα βασικά προβλήματα που έχει ο ασθενής όσο παραμένουν οι στρεβλώσεις στην αγορά σχολίασε και η Παρασκευή Μιχαλοπούλου, ταμίας του Δ.Σ. της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛ.Ο.Κ.), η οποία περιέγραψε το πλαίσιο εντός του οπίου αναπτύσσεται η αγορά και στο οποίο ζητούμενο είναι το σωστό φάρμακο, στη σωστή δόση, την κατάλληλη στιγμή, ασφαλές και προσβάσιμο.
«Η καινοτομία είναι εδώ και θα παραμείνει προς όφελος των ασθενών» τόνισε η Ελισάβετ Προδρόμου, Country Manager, Bristol-Myers Squibb Ελλάδος, που σημείωσε ότι αυτό που χρειάζεται είναι να ενισχυθεί η ενσωμάτωσή της σε όλες τις θεραπείες. Μίλησε για τις εισαγωγές θεραπειών σε ογκολογικούς ασθενείς, οι οποίες δημιουργούν οφέλη εφόσον λαμβάνουν υπόψη μελέτες και καινοτομία.
Ενότητα 2: Υπηρεσίες Υγείας
Ο Αντώνης Βουκλαρής, διευθύνων σύμβουλος Ομίλου Ευρωκλινικής, όπως δήλωσε, δεν είναι αισιόδοξος για τις εξελίξεις στην υγεία, θεωρώντας επιβεβλημένη την ανάπτυξη ενός υγειονομικού χάρτη. Όπως είπε, το 90% των πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας εξυπηρετείται από τον ιδιωτικό τομέα.
Από το 2010 έως το 2017 η δημόσια δαπάνη έχει μειωθεί 38,2% όταν στην Ευρώπη υπάρχει αύξηση κατά 14%, όπως είπε ο Χρήστος Θεοδοσίου, Relationship Manager, BFF Banking Group, που χαρακτήρισε τα 9,1 δισ. σε δημόσια βάση πολύ χαμηλό ποσό, χαμηλότερο από χώρες συγκρίσιμες, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία.
Στη σημασία της συνεργασίας με τον δημόσιο τομέα σε ό,τι αφορά τις διαγνωστικές εξετάσεις, αλλά και τη δυνατότητα βελτίωσης αυτής της σχέσης αναφέρθηκε ο δρ. Σωτήρης Μπερσίμης, επικ. Καθηγητής στοΠανεπιστήμιο Πειραιώς ¦ σύμβουλος Διοίκησης στη Βιοϊατρική. Είπε ότι πρακτικά ζητούμενο είναι το πλαίσιο, ενώ τόνισε ότι «οι βαθμοί ελευθερίας καθορίζονται από το κράτος. Ο ιδιωτικός τομέας αυτό που μπορεί να κάνει είναι προτάσεις».
Στον ιατρικό τουρισμό αναφέρθηκε ο Κωνσταντίνος Πάντος, MD, PhD, μαιευτήρας-γυναικολόγος, επιστημονικός διευθυντής Κλινικής «Γένεσις Αθηνών» ¦ αντιπρόεδρος στο Παγκόσμιο Ινστιτούτο Ελλήνων Γιατρών ¦ αντιπρόεδρος στο Διεθνές Κέντρο Τουρισμού Υγείας ¦ μέλος ΕΛΙΤΟΥΡ. «Μέσω του κ. Πατούλη που ξεκίνησε εκστρατεία αφύπνισης της ομογένειας, εκεί προβάλαμε ό,τι έχουμε να προβάλουμε ως χώρα σε μια σειρά ιατρικούς τομείς, όπως η γονιμοποίηση. Θέλουμε επιστροφή των Ελλήνων γιατρών που δουλεύουν στο εξωτερικό και να υπάρχει ανταλλαγή τεχνογνωσίας».
Ενότητα 3: Ηλεκτρονική Υγεία – Τεχνολογία
Το τελευταίο πάνελ συντόνισε ο δρ. Χαράλαμπος Καρανίκας, Ηλεκτρονική Υγεία, μέλος ΔΕΠ Τμήματος Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ¦ γενικός γραμματέας ΕΕΜΕΠΥ, ο οποίος σημείωσε ότι η ηλεκτρονική υγεία έχει να ασχοληθεί με την υγεία αλλά όχι με την ασθένεια. «Πρόληψη και όχι θεραπεία. Ο πολίτης να πάρει στα χέρια του τα δεδομένα και να γίνει και αυτός… πάροχος».
«Η εκμετάλλευση της τεχνολογίας για την ανάλυση δεδομένων αποτελεί σημαντική παράμετρο για τη βελτίωση της χάραξης των υπηρεσιών υγείας και τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας», ανέφερε ο κ. Γιώργος Κλέτσας, Head of Technology, Greece & Balkans, IQVIA. Ως απόδειξη ανέφερε το παράδειγμα της συνεργασίας της IQVIA με τις ογκολογικές κλινικές του βρετανικού συστήματος υγείας ΝΗS, όπου αναλύοντας δεδομένα μπορεί να προκύψουν περιθώρια περικοπής κόστους.
«Το 2025 θα χρειαζόμαστε μόλις 3 μήνες για να εφαρμόζουμε μια νέα τεχνολογία και αυτό είναι μια ευκαιρία για εμάς τους παρόχους υπηρεσιών αλλά και για τον ΕΟΠΥΥ για να περιορίζει τα κόστη», ανέφερε ο κ. Θανάσης Λοπατατζίδης, εμπορικός διευθυντής στον Όμιλος Affidea. «Σήμερα διαπιστώνεται έλλειψη τυποποίησης στις υπηρεσίες υγείας και η βοήθεια που δίνει η τεχνολογία είναι τεράστια».
«Τα δεδομένα είναι δύναμη και γνώση. Βάζοντας τον πολίτη μέσα στη διαδικασία μέσα από απλές τεχνολογίες όπως απλές συσκευές (ρολόγια, τηλέφωνα κ.λπ.) δημιουργείται μια μεγάλη πηγή δεδομένων» σημείωσε ο δρ. Ηλίας Μαγκλογιάννης, αναπληρωτής καθηγητής και διευθυντής Εργαστηρίου Υπολογιστικής Βιοϊατρικής, Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς.
Την έναρξη εντός του επόμενου διμήνου της πλατφόρμας κλεισίματος ραντεβού για την εξυπηρέτηση των ασθενών που λαμβάνουν φάρμακα από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ εξήγγειλε ο κ. Βασίλειος Π. Πλαγιανάκος, πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) ¦ καθηγητής στο Τμήμα Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Όπως είπε, η διαδικασία θα βασίζεται στον ασφαλιστικό φάκελο όπου ο ασφαλισμένος θα μπορεί να έχει πρόσβαση μέσω ενός γιατρού γραφείου του ΕΟΠΥΥ. Τόνισε ακόμη ότι η χρήση των μεγάλων δεδομένων είναι ιδιαίτερα σημαντική με σκοπό τη υποβοήθηση στη λήψη αποφάσεων. Ο ΕΟΠΥΥ διαθέτει πλατφόρμα συγκέντρωσης δεδομένων η οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από πιστοποιημένους χρήστες.
«Ειδικά στην καρδιολογία, σήμερα έχουμε υψηλή τεχνολογία, από την οποία παράγεται τεράστιος όγκος δεδομένων. Έχοντας όλα τα δεδομένα, μπορούμε να χαράξουμε μέτρα για την πρόληψη και όχι μόνο για τη θεραπεία», ανέφερε ο κ. Βασίλειος Τσιρώνης, Life Care Solutions, Cardio Modality Leader, Eastern Europe, GE Healthcare.
