Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Ο τουρισμός είναι μία πανίσχυρη βιομηχανία, που καλύπτει το 10,4% του παγκόσμιου ΑΕΠ και το 10% της παγκόσμιας απασχόλησης. Έχει επίσης αποδειχθεί άκρως ανθεκτικός σε εμπορικές, ακόμη και γεωπολιτικές εντάσεις και στην αισθητή επιβράδυνση της ανάπτυξης. Τι συμβαίνει όμως όταν η πολυπληθέστερη χώρα του πλανήτη και η κορυφαία δύναμη «εξαγωγής» τουριστών και τουριστικών δαπανών νοσεί και μπαίνει σε άτυπη «καραντίνα»; Και σε ποιο βαθμό επηρεάζεται η Ευρώπη και η χώρα μας;
Αν και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επισημαίνει πως δεν έχουμε να κάνουμε με πανδημία και πως δεν υπάρχει ανάγκη για ταξιδιωτικές απαγορεύσεις, μία σειρά από χώρες έχουν μπλοκάρει την είσοδο επισκεπτών από την Κίνα. Στο εσωτερικό της χώρας εξάλλου εκατοντάδες εκατομμύρια πολίτες βρίσκονται σε ζώνες αποκλεισμού για την αποτροπή εξάπλωσης του ιού. Αναπόφευκτα ξυπνούν μνήμες από την εποχή του SARS. Μόνο που σήμερα τα μεγέθη είναι πολύ διαφορετικά.
Το 2001 μόλις οι Κινέζοι πραγματοποίησαν μόλις 10,5 εκατομμύρια στο εξωτερικό. Ο αριθμός ήταν παρόμοιος τη διετία 2002-2003 και ουσιαστικά δεν ανέβηκε ιδιαίτερα έως και το 2008. Το 2018 είχε εκτιναχθεί στα 149,7 εκατομμύρια ταξίδια. Η αύξηση την περίοδο 2001-2018; 1.326%.
Σύμφωνα με στοιχεία της China Tourism Academy (CTA) στα ταξίδια εξωτερικού του 2018 οι Κινέζοι δαπάνησαν 130 δισ. δολάρια, με το ποσό να είναι αυξημένο κατά 13% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Τα προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν ότι περίπου 134 εκατομμύρια Κινέζοι ταξίδεψαν στο εξωτερικό το 2019 με τον αριθμό να είναι σχεδόν 5% αυξημένος σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Οι Κινέζοι που ταξιδεύουν στο εξωτερικό δεν φοβούνται να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη. Ήδη από το 2014 η Κίνα είναι η μεγαλύτερη πηγή διεθνών τουριστικών δαπανών. Το 2003 βρισκόταν ακόμη στην έβδομη θέση, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού.
Πόσο εξαρτάται η Ευρώπη;
Ο μεγαλύτερος όγκος των τουριστών από την ενδοχώρα της Κίνας εξακολουθεί πάντως να κατευθύνεται προς προορισμούς της Ασίας. Η ημιαυτόνομη περιοχή του Χονγκ Κονγκ είναι ο κορυφαίος προορισμός και ακολουθούν η Ιαπωνία και η Ταϋλάνδη. Η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία δέχονται επίσης πολύ μεγάλο αριθμό Κινέζων τουριστών. Το πλήγμα για την περιοχή Ασίας- Ειρηνικού θα είναι οπωσδήποτε μεγάλο.
Στην Ε.Ε. σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επίσημα δεδομένα της Κομισιόν το 2018 στα ξενοδοχεία και άλλα τουριστικά καταλύματα κατεγράφησαν 22 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις τουριστών από την Κίνα. Πρόκειται για αύξηση 7% σε σχέση με το 2017 και για πενταπλασιασμό σε σχέση με το 2008. Οι αριθμοί είναι σχετικά μικροί και επομένως το πλήγμα ελεγχόμενο. Ωστόσο πολλοί υπολόγιζαν στην ταχύτατη αύξηση των τουριστικών εισροών από το «δράκο».
Οι κορυφαίοι προορισμοί των Κινέζων τουριστών εντός Ε.Ε. ήταν η Ιταλία (5,3 εκατ. Διανυκτερεύσεις), η Γαλλία (4 εκατ. διανυκτερεύσεις), η Γερμανία (3 εκατ.) και η Ισπανία (2,5 εκατ.).
Σύμφωνα με την CTA οι Κινέζοι πραγματοποίησαν περισσότερα από 6 εκατ. ταξίδια στην Ευρώπη το 2018. Η CTA δεν προσφέρει στοιχεία ανά χώρα, αλλά ανά περιοχή της ηπείρου, με την Ανατολική Ευρώπη να έχει τα πρωτεία. Επισημαίνει δε ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός πως οι οικονομίες αυτές έχουν μεγαλύτερη συμμετοχή και στην πρωτοβουλία Μία Ζώνη- Ένας Δρόμος. Η ετήσια αύξηση σε αυτή την περιοχή μάλιστα υπολογίζεται 20% .
Για την Ευρώπη δεν υπάρχουν ακόμη συγκεκριμένες προβλέψεις για την πτώση του τουρισμού. Σε ανάλογη έρευνα για τις ΗΠΑ η Tourism Economics βλέπει πτώση 28% στον αριθμό των Κινέζων ταξιδιωτών και απώλειες 5,8 δισ. δολαρίων στις ταξιδιωτικές εισπράξεις.
Θα πρέπει δε να σημειωθεί ότι πλήγμα δέχονται επίσης τουριστικά γραφεία και αεροπορικές εταιρείες της ηπείρου, που υπολόγιζαν σε ταξίδια Ευρωπαίων προς την Κίνα. Οι ακυρώσεις προβλέπονται μαζικές.
To 2018 οι κάτοικοι των 27 κρατών- μελών της Ε.Ε. πραγματοποίησαν 1,75 εκατομμύρια ταξίδια στην Κίνα- αύξηση 36% σε σχέση με το 2017. Η χώρα ήταν ο 11ος πιο δημοφιλής προορισμός για τους Ευρωπαίους (εκτός Ένωσης). Ο αριθμός αντιστοιχεί στο 2% του συνόλου των ταξιδιών εκτός Ε.Ε
Σχεδόν το ήμισυ των ταξιδιών αυτών (48%) ήταν για επαγγελματικούς λόγους.
Η εικόνα στην Ελλάδα
Οι Κινέζοι αγαπούν την Ελλάδα και θαυμάζουν τον πολιτισμό της. Ωστόσο προς το παρόν ο αριθμός των επισκεπτών που δεχόμαστε από την Κίνα είναι αρκετά μικρός- αλλά ταχύτατα αυξανόμενος. Το 2018 κατέγραψε αύξηση 27% στους 134.570. Το 2017 είχε κάνει άλμα 32% σε σχέση με το 2016.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία οι Κινέζοι τουρίστες προτιμούν τουριστικά πακέτα διάρκειας 5-8 διανυκτερεύσεων με κόστος περίπου 2.500 ευρώ. Ωστόσο αφήνουν συχνά γενναία ποσά και σε πολυκαταστήματα της χώρας.
Ο επίσημος στόχος ήταν ο αριθμός των Κινέζων τουριστών να φτάσει τους 500.000 το 2021. Σε αυτό αναμενόταν να συμβάλει σημαντικά η συμφωνία για τη δεύτερη σύνδεση από τη Σαγκάη στην Αθήνα με απευθείας πτήσεις καθώς επίσης και ο υπερδιπλασιασμός των αεροπορικών συνδέσεων με το Πεκίνο σε 35 εβδομαδιαίως από 14 και η δυνατότητα πραγματοποίησης πτήσεων κοινού κωδικού, όπως επισημαίνεται στο Μνημόνιο Κατανόησης ανάμεσα σε Ελλάδα και Κίνα για την διεύρυνση των αεροπορικών συνδέσεων των δύο χωρών, που υπεγράφη τον περασμένο Νοέμβριο.
Ο σχεδιασμός τουλάχιστον για την εφετινή χρονιά θα πρέπει μάλλον να αλλάξει και ο πήχης των τουριστικών προσδοκιών να πέσει σημαντικά.
