Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Τους στόχους και τα μέσα της οικονομικής πολιτικής της νέας κυβέρνησης καλείται να παρουσιάσει σήμερα στην άτυπη συνεδρίαση του Eurogroup στο Ελσίνκι ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Οι πιστώτριες χώρες αναμένεται να τον υποδεχθούν θερμά αν και με επιμέρους επιφυλάξεις.
«Τα πηγαίνουν καλά», έλεγε χθες συνομιλητής της «Ν», με ρόλο στις εξελίξεις. Αναφερόταν στις πρώτες ενέργειες της ελληνικής κυβέρνησης, για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την ενίσχυση του επενδυτικού προφίλ της χώρας. Οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού από τη ΔΕΘ ούτε ανησυχούν, ούτε όμως αφήνουν αδιάφορους τους πιστωτές, οι οποίοι τηρούν στάση αναμονής έως ότου οι θεσμοί επισκεφτούν την Αθήνα μέσα στον μήνα, προκειμένου να αποκτήσουν την ακριβή εικόνα για τον δημοσιονομικό αντίκτυπο των μέτρων τα οποία ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός.
Ως προς την επίτευξη των στόχων για το 2019, κόντρα στις αρχικές προειδοποιήσεις για δημοσιονομικό κενό, στις Βρυξέλλες επικρατεί τελικά η εικόνα ότι «κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση».
Το ντεμπούτο του υπουργού Οικονομικών στο Eurogroup θα έχει τον αέρα των θετικών επιδόσεων της Ελλάδας στις αγορές, γεγονός που μεταφράζεται σε ουσιαστική μείωση του κόστους δανεισμού για το ελληνικό δημόσιο.
Θα μπορούσε να διευκολύνει αυτή η εξέλιξη την ελληνική κυβέρνηση στη διαπραγμάτευση για τη μείωση των στόχων στα πρωτογενή πλεονάσματα; Σίγουρα ναι. Το αναγνωρίζουν και οι πιστωτές, οι οποίοι ωστόσο παραπέμπουν στην επόμενη ανάλυση βιωσιμότητας χρέους (DSA) και σε όλες τις παραμέτρους της, προτού εξαγάγουν συμπεράσματα.
Ερωτηματικό συνοδεύει και την κατάληξη της ελληνικής επιδίωξης να αξιοποιηθεί η επιστροφή των κερδών της ΕΚΤ από τα ελληνικά ομόλογα (ANFAs και SMPs) για τη δημιουργία επιπλέον δημοσιονομικού χώρου. Ευρωπαίος αξιωματούχος ξεκαθάρισε ότι τα ποσά αυτά έχουν ήδη μετρηθεί μία φορά στο πλαίσιο της DSA και άρα δεν μπορούν να υπολογιστούν και δεύτερη φορά ως μέρος του πρωτογενούς πλεονάσματος.
Μπορούν όμως θεωρητικά να εγγραφούν στον προϋπολογισμό, συγκεκριμένα, για επενδύσεις. Περιλαμβάνει ο όρος «επενδύσεις» και τις μειώσεις φόρων ως στοιχείο που τις ενισχύει; «Είναι μάλλον διαφορετικά μεταξύ τους», λένε στις Βρυξέλλες, σε μια πρώτη αντίδραση. Εκκρεμεί ωστόσο το ερώτημα αν τα έσοδα αυτά θα ήταν σε θέση να αποδεσμεύσουν πόρους από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, οι οποίοι με τη σειρά τους θα χρηματοδοτούσαν, για παράδειγμα, φοροελαφρύνσεις.
Στον αντίποδα, δρομολογημένη διαφαίνεται η πρόωρη αποπληρωμή των ακριβών δανείων του ΔΝΤ. Ο υπουργός Οικονομικών θα τη βάλει στο τραπέζι, στο Ελσίνκι, και η αντίδραση των ομολόγων του θα είναι «μάλλον θετική».
Στο μεταξύ, αναμένεται η οριστική έκβαση της εξαγγελίας του πρωθυπουργού για διατήρηση του αφορολόγητου στο σημερινό επίπεδο, το οποίο προβλέπεται να μειωθεί από το 2020. Στις Βρυξέλλες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν το μέτρο ως μέρος της συμφωνίας με την Ελλάδα, τονίζοντας σε κάθε περίπτωση ότι έχει άλλη φύση από τη μείωση των συντάξεων, η οποία άλλωστε επίσης ψηφίστηκε και τελικά καταργήθηκε. «Στις συντάξεις είχαμε να κάνουμε με χρήματα. Στο αφορολόγητο έχουμε να κάνουμε με μείωση φόρων, μέσω της διεύρυνσης της φορολογικής βάσης», αναφέρουν χαρακτηριστικά, αποφεύγοντας να διευκρινίσουν αν αυτό καθιστά τελικά πιο εύκολη ή πιο δύσκολη τη διαπραγμάτευση.
Συμπέρασμα; Οι πιστωτές εμφανίζονται ικανοποιημένοι με τα πρώτα βήματα της νέας κυβέρνησης και βεβαίως με την εξέλιξη της δραστικής μείωσης των επιτοκίων για την Ελλάδα. Υπ’ αυτήν την έννοια, θα υποδεχθούν σε καλό κλίμα τις επιδιώξεις της ελληνικής αποστολής. Όμως, αν μην τι άλλο, δεν θα της στρώσουν «κόκκινο χαλί». Εξάλλου, οι βαριές σκιές παραμένουν στην ελληνική οικονομία. Παράδειγμα; «Όσο οι τράπεζες θα είναι αντιμέτωπες με αυτό το απόθεμα NPLs, η Ελλάδα δεν θα μπορεί να πετύχει πραγματικά υψηλή ανάπτυξη».
