Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) χαιρετίζει την ενισχυμένη ευελιξία του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου της περιόδου 2021-2027 στην αντιμετώπιση απρόβλεπτων γεγονότων, ωστόσο υποστηρίζει ότι χρειάζεται μεγαλύτερη έμφαση στην προστιθέμενη αξία που αποφέρει. Στο ενημερωτικό έγγραφο του ΕΕΣ οι ελεγκτές προειδοποιούν ότι οι αλλαγές των προτεραιοτήτων μεταξύ των τομέων δαπανών δεν επεξηγούνται με σαφήνεια στην πρόταση, ούτε δικαιολογούνται από τα δημοσιευμένα αποτελέσματα της αξιολόγησης στην οποία υπέβαλε η Επιτροπή την προστιθέμενη αξία των προγραμμάτων δαπανών.
Σύμφωνα με το ΕΕΣ, η Κομισιόν προτείνει αλλαγές τόσο στις προτεραιότητες όσο και στη διάρθρωση του προϋπολογισμού. Η χρηματοδότηση μειώνεται κατά 63 δισ. ευρώ σε έναν μόνο τομέα, τον τομέα «Φυσικοί πόροι και περιβάλλον» (ΚΑΠ), μεταξύ άλλων με περικοπές χρηματοδότησης της τάξης του 15% σε σταθερές τιμές και σε σχέση με την περίοδο 2014-2020. Παράλληλα, προτείνει να αυξηθεί το επίπεδο συγχρηματοδότησης των κρατών-μελών για τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης.
Κατά τα λοιπά, η Επιτροπή προτείνει την αύξηση της συνολικής χρηματοδότησης του ΠΔΠ κατά 115 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων 52 δισ. ευρώ από νέους πόρους. Προτείνονται αυξήσεις άνω του 10% για τους τομείς «Γειτονικές χώρες και υπόλοιπος κόσμος» (+13%), «Ενιαία αγορά, καινοτομία και ψηφιακή οικονομία» -ο τομέας που καλύπτει τις δαπάνες για την έρευνα- (+43%), και «Μετανάστευση και διαχείριση των συνόρων», από κοινού με τον τομέα «Ασφάλεια και άμυνα» (+359%).
Το χρονοδιάγραμμα
Οι ελεγκτές εφιστούν επίσης την προσοχή στα ζητήματα που σχετίζονται με το χρονοδιάγραμμα του προτεινόμενου προϋπολογισμού. Αναφέρουν ότι τα στρατηγικά πλαίσια και οι στόχοι δράσης της Ε.Ε. αλληλεπικαλύπτονται και δεν συγχρονίζονται.
Όπως τονίζεται στο έγγραφο, η στρατηγική «Ευρώπη 2020» θα ολοκληρωθεί πριν από την έναρξη της περιόδου του νέου ΠΔΠ, και ακόμη δεν έχει καθοριστεί η νέα δέσμη στρατηγικών στόχων της Ε.Ε. Η πρόταση του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της Ε.Ε. δεν αντανακλά απλώς τους πολιτικούς στόχους της Ε.Ε. για την περίοδο μετά το 2020, αλλά λειτουργεί πλέον περισσότερο ως μέσο διαμόρφωσής τους. Σύμφωνα με τους ελεγκτές, η εν λόγω αλληλουχία των γεγονότων δεν είναι ούτε συνήθης ούτε λογική.
Η στρατηγική «Ευρώπη 2020» αποτελεί το θεματολόγιο της Ε.Ε. για την ανάπτυξη και την απασχόληση για την τρέχουσα δεκαετία. Δίνει έμφαση στην έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη ως μέσο αντιμετώπισης των διαρθρωτικών αδυναμιών της ευρωπαϊκής οικονομίας, βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητάς της και ενίσχυσης μιας διατηρήσιμης κοινωνικής οικονομίας.
Το ΕΕΣ υπενθυμίζει ότι ο στόχος της Επιτροπής είναι να εγκριθεί η νομοθεσία έως την άνοιξη του 2019, ώστε να μην υπάρξουν καθυστερήσεις στην έναρξη υλοποίησης των προγραμμάτων.
Υπενθυμίζεται ότι η Επιτροπή έχει προτείνει έναν προϋπολογισμό ύψους 1.135 δισ. ευρώ σε αναλήψεις υποχρεώσεων (σε τιμές του 2018) για την περίοδο 2021-2027, που ισοδυναμεί με το 1,11% του ΑΕΠ της Ε.Ε. των «27». Τα χρήματα είναι λιγότερα σε σχέση με την περίοδο 2014-2020 λόγω του Brexit και για τον λόγο αυτό η Κομισιόν πρότεινε τη μείωση των δαπανών της συνοχής κατά 7% και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής κατά 5%.
Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εάν υιοθετηθούν ως έχουν, θα φέρουν στην Ελλάδα συνολικές χρηματοδοτήσεις 35-36 δισ. ευρώ σε τιμές 2018, εκ των οποίων περίπου 19 δισ. ευρώ από τα διαρθρωτικά ταμεία (συνοχή) και 16 δισ. ευρώ από την Κοινή Αγροτική Πολιτική.
Οι προκλήσεις
Οι ελεγκτές χαιρετίζουν τη σημαντικά αυξημένη ευελιξία του προϋπολογισμού όσον αφορά την αντιμετώπιση απρόβλεπτων γεγονότων, αλλά προσδιορίζουν επίσης σειρά προκλήσεων που πρέπει να αντιμετωπιστούν πριν από την έναρξη του νέου ΠΔΠ:
- πρέπει να καταρτιστεί ένα ολοκληρωμένο χρηματοοικονομικό σχέδιο που θα συνοδεύει την πρόταση ΠΔΠ για την περίοδο 2021-2027,
- οι συζητήσεις για την πρόταση ΠΔΠ άρχισαν πριν ακόμη η Ε.Ε. ανακοινώσει ρητά τους στρατηγικούς στόχους της για την περίοδο μετά το 2020,
- τα προγράμματα δαπανών της Ε.Ε. θα χρειαστούν ισχυρά και συνεκτικά μεταξύ τους πλαίσια επιδόσεων, ευθυγραμμισμένα με τους στρατηγικούς στόχους της Ε.Ε. και το ΠΔΠ της περιόδου 2021-2027,
- τα προτεινόμενα νέα και τα αναθεωρημένα χρηματοδοτικά καθεστώτα της Επιτροπής πρέπει επί μονίμου βάσεως να διασφαλίζουν υψηλά επίπεδα δημόσιας λογοδοσίας και διαφάνειας,
- το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να ελέγχει όλους τους οργανισμούς της Ε.Ε., περιλαμβανομένων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας και του προταθέντος Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, και να καλείται να ελέγχει όλους τους οργανισμούς που δημιουργούνται για να υλοποιήσουν πολιτικές της Ε.Ε., χωρίς να αποτελούν μέρος της έννομης τάξης της Ε.Ε.
