Της Λέττας Καλαμαρά
Οι μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και τους δανειστές της επηρέασαν ξεκάθαρα τη στάση των καταναλωτών στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες κατά το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Ιδιαίτερα στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, σημαντικό ρόλο έπαιξε επίσης η κρίση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Ωστόσο, ο δείκτης καταναλωτικού κλίματος της μελέτης GfK Consumer Climate στην Ευρώπη των 28 έχει αυξηθεί κατά 1 μονάδα συνολικά από το Μάρτιο αγγίζοντας τις 10,8 μονάδες.
Η ελληνική κρίση επηρεάζει σημαντικά τις οικονομικές προσδοκίες της Ευρώπης
Σύμφωνα με τους αναλυτές της GFK, η ελληνική κρίση έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τη στάση των Ευρωπαίων καταναλωτών κατά το διάστημα Απριλίου-Ιουνίου 2015 με αποτέλεσμα οι οικονομικές προσδοκίες σε πολλές χώρες να έχουν παραμείνει στάσιμες ή να έχουν μειωθεί.
Κατά την περίοδο της έρευνας, η οποία διεξήχθη τις δύο πρώτες εβδομάδες του Ιουνίου, οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και τους δανειστές της βρίσκονταν σε κρίσιμο σημείο. Η σταδιακή κλιμάκωση, η προσωρινή διακοπή των διαπραγματεύσεων, η αργία των ελληνικών τραπεζών, το δημοψήφισμα και η θετική έκβαση των διαπραγματεύσεων δεν αποκρυσταλλώνονται σε αυτή τη μελέτη.
Η στάση των Ευρωπαίων, κυρίως εντός της νομισματικής ένωσης, είναι πολύ πιθανόν να επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Αυτό ισχύει κυρίως για χώρες, όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία, οι οποίες είτε βαρύνονται με μεγάλο μέρος από το χρέος της Ελλάδας είτε αντιμετωπίζουν δυσχερείς οικονομικές συνθήκες.
Ραγδαία μείωση στις οικονομικές και εισοδηματικές προσδοκίες
Η διαφαινόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας και οι τεταμένες συζητήσεις για το αν η χώρα θα παραμείνει στην Ευρωζώνη επηρέασαν σημαντικά τις οικονομικές προσδοκίες των Ελλήνων καταναλωτών. Ενώ ο δείκτης αυξήθηκε κατά 27,4 μονάδες, αγγίζοντας τις 14,3 μονάδες στο διάστημα μεταξύ Ιανουαρίου – Μαρτίου 2015 μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, τον Ιούνιο παρέμεινε στις -9,9 μονάδες.
Συνεπώς, οι οικονομικές προσδοκίες μειώθηκαν κατά 24,2 μονάδες, φτάνοντας τις αντίστοιχες του προηγούμενου έτους (Ιούνιος 2014: -10 μονάδες). Η καταναλωτική αστάθεια που σχετίζεται με την οικονομική κατάσταση της χώρας αποτυπώθηκε στις εισοδηματικές προσδοκίες. Μετά την τεράστια άνοδο κατά το πρώτο τρίμηνο (+29,1 μονάδες στο επίπεδο του 6,9), οι Έλληνες δεν προσδοκούν επί του παρόντος σταθερούς μισθούς και εισοδήματα δεδομένης της τωρινής κατάστασης. Από τον Ιανουάριο, οι εισοδηματικές προσδοκίες μειώνονται σταθερά. Στο τέλος του δεύτερου τριμήνου, ήταν στις -12,6 μονάδες.
Παρά την αρνητική διάθεση των καταναλωτών που σχετίζεται με την πτωτική τάση στους μισθούς και τα εισοδήματα καθώς και με την οικονομική κατάσταση, η πρόθεση για αγορές εμφανίζεται θετική. Ο δείκτης αυξήθηκε κατά 19 μονάδες το τελευταίο τρίμηνο αγγίζοντας τις -17,5 μονάδες.
Αποφασιστική στάθηκε η ελπίδα των καταναλωτών για την επιτυχή έκβαση των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους πιστωτές. Καθώς οι διαπραγματεύσεις διεκόπησαν στα τέλη του Ιουνίου και η Ελλάδα αντιμετώπισε πρόβλημα εθνικής χρεοκοπίας, η πρόθεση για αγορές αναμένεται ότι θα είναι πτωτική τους ερχόμενους μήνες.
