του Ole Hansen, Επικεφαλής Στρατηγικής Εμπορευμάτων, Saxo Bank*
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές βρέθηκαν τελείως απροετοίμαστες απέναντι στην απόφαση των Βρετανών ψηφοφόρων για αποχώρηση από την Ε.Ε., κυρίως λόγω το γεγονότος ότι νωρίτερα οι δημοσκοπήσεις υποδείκνυαν επικράτηση της ψήφου υπέρ της παραμονής. Στα εμπορεύματα, ο χρυσός ήταν ο μεγαλύτερος νικητής, με τη διάθεση αποφυγής κινδύνου να προκαλεί εκρηκτική αύξηση των συναλλαγών.
• Η στερλίνα καταγράφει τη μεγαλύτερη ημερήσια μεταβολή στην ιστορία της μετά την ψήφο των Βρετανών για αποχώρηση
• Μετά την είδηση, τα γερμανικά ομόλογα καταρρέουν στο χαμηλό ρεκόρ του -0,17%
• Μέσα από το χάος, ο χρυσός αναδεικνύεται ως ο μεγάλος νικητής
Το Ηνωμένο Βασίλειο ψήφισε υπέρ της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μια απόφαση που χαρακτηρίστηκε από τους Financial Times ως: «Το μεγαλύτερο σοκ από την πτώση του τείχους του Βερολίνου και απόφαση η οποία θέτει 70 χρόνια ευρωπαϊκής ενοποίησης σε αντίστροφη τροχιά».
Πράγματι, η απόφαση για έξοδο βρήκε τις χρηματοπιστωτικές αγορές τελείως απροετοίμαστες, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς ότι οι δημοσκοπήσεις τις τελευταίες ημέρες πριν από την ψηφοφορία της Πέμπτης υποδείκνυαν νίκη των ευρωυποστηρικτών.
Η στερλίνα κατέρρευσε από τιμές άνω του 1,50 σε τιμές κάτω του 1,3250 −από υψηλό τρέχοντος έτους σε αντίστοιχο χαμηλό− μέσα σε έξι ώρες. Η μεταβολή αυτή, η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη ημερήσια μεταβολή στην ιστορία του νομίσματος, συνοδεύτηκε αμέσως από μια πτώση σχεδόν 9% στα Futures του FTSE, η οποία εξαφάνισε αξία ισοδύναμη με την οικονομική συνεισφορά 15 ετών της Βρετανίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η απόδοση των γερμανικών ομολόγων 10ετους διάρκειας άγγιξε χαμηλό ρεκόρ, στο -0,17%, ενώ το USDJPY υποχώρησε κάτω από το 100,00, καθώς οι πανικόβλητοι επενδυτές αναζήτησαν κάθε διαθέσιμο καταφύγιο.
Τα περισσότερα εμπορεύματα εκτός από τα πολύτιμα μέταλλα κινήθηκαν πτωτικά εν μέσω της παγκόσμιας φυγής από προϊόντα με μεγαλύτερο κίνδυνο. Αυτό συνέβη μετά τη σημαντική έξαρση αγορών από κερδοσκοπικούς λογαριασμούς τους τελευταίους δύο μήνες, η οποία άφησε πολλά εμπορεύματα έκθετα απέναντι στον κίνδυνο ρευστοποίησης των θέσεων αγοράς, ιδίως λόγω της ανόδου του δολαρίου και της γενικευμένης κατάρρευσης της διάθεσης ανάληψης κινδύνου.
Ο χρυσός επωφελήθηκε τα μέγιστα από αυτές τις συνθήκες χάους. Το αρχικό ράλι ήταν ισχυρότερο έναντι της GBP και του EUR. Σε ό,τι αφορά το USD, στην ασιατική συνεδρίαση καταγράφηκε εύρος άνω των 100 δολαρίων, με τους όγκους διαπραγμάτευσης στα Futures του COMEX να αυξάνονται περισσότερο από 700% πάνω από τον μέσο όρο των προηγούμενων 100 ημερών, σύμφωνα με το Bloomberg.
Μαζική έξοδος καταγράφηκε στα βιομηχανικά μέταλλα, με την ψήφο υπέρ του Brexit να διεγείρει ορισμένους παγκόσμιους μακροοικονομικούς φόβους. Παρά το γεγονός ότι σημείωσε τη μεγαλύτερη πτώση από τον Ιανουάριο, ο χαλκός παρέμεινε ένα από τα εμπορεύματα με τις καλύτερες επιδόσεις σε επίπεδο εβδομάδας. Αυτό οφείλεται κυρίως στην κάλυψη θέσεων αγοράς από τα hedge funds, τα οποία διατηρούσαν καθαρή θέση πώλησης ύψους ρεκόρ στην αγορά των Futures στις 14 Ιουνίου.
Συνολικά, την εβδομάδα που πέρασε ο δείκτης εμπορευμάτων Bloomberg σημείωσε τη δεύτερη μεγαλύτερη εβδομαδιαία απώλεια για το τρέχον έτος, με το κλείδωμα των κερδών να πλήττει κατά κύριο λόγο τον αγροτικό κλάδο, όπου οι κερδοσκοπικές αγορές είχαν οδηγήσει νωρίτερα τον αριθμό των ανοδικών τοποθετήσεων σε υψηλό διετίας.
Η γρήγορη αύξηση των κερδοσκοπικών θέσεων από τα hedge funds είχε ως κύριο στόχο τη σόγια, το καλαμπόκι και τη ζάχαρη – και αυτοί οι τρεις τομείς βρέθηκαν στις τελευταίες θέσεις του πίνακα αποδόσεων.
Το αργό πετρέλαιο υπέστη επίσης πλήγμα, με τις τιμές του Brent και του WTI να υποχωρούν περισσότερο από 6% προτού σταθεροποιηθούν. Η μαζική πώληση, ωστόσο, σταμάτησε λίγο πριν διασπαστούν τα πρόσφατα χαμηλά, κάτι που ενδεχομένως σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει μεταβολή στις προσδοκίες μας για μεσοπρόθεσμο εύρος τιμών μεταξύ 45 και 50-54 USD ανά βαρέλι.
Αν και προέκυψαν ορισμένοι φόβοι σχετικά με την παγκόσμια ανάπτυξη και ζήτηση, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το πετρέλαιο βρίσκεται ήδη σε διαδικασία εξισορρόπησης. Μια χαμηλότερη τιμή σε αυτό το στάδιο απλώς θα επιταχύνει τη συγκεκριμένη διαδικασία, αφού θα εμποδίσει τους παραγωγούς υψηλού κόστους να σταθεροποιήσουν την παραγωγή – πόσω μάλλον να την αυξήσουν.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για το πετρέλαιο προέρχεται από το γεγονός ότι τα hedge funds εξακολουθούν να διατηρούν θέση αγοράς κοντά στα 600 εκατ. βαρέλια συνολικά σε WTI και Brent. Μια παρατεταμένη περίοδος αναταραχής στην αγορά ενδέχεται να προκαλέσει επιπλέον πωλήσεις, επεκτείνοντας έτσι την αδυναμία πέραν των τρεχόντων εγγυημένων ορίων.
Σύμφωνα με το παρακάτω διάγραμμα, η ανοδική τάση στο αργό πετρέλαιο Brent από τον Ιανουάριο παραμένει υπό αμφισβήτηση, ωστόσο εκτιμούμε ότι ο κίνδυνος σημαντικής πρόσθετης αδυναμίας κάτω των 45 USD/βαρέλι είναι περιορισμένος, εκτός και αν ενταθεί η παγκόσμια πτώση.
Ο χρυσός κατέκτησε νέο υψηλό διετίας στα 1.358 USD/ουγγιά, προτού η άνοδος περιοριστεί από το κλείδωμα κερδών και την ανάκαμψη των μετοχών. Ο βασικός λόγος που ο χρυσός επωφελήθηκε από την απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η διάθεση αποφυγής κινδύνου που έπληξε άλλες κατηγορίες προϊόντων, σε συνδυασμό με την πεποίθηση ότι η εν λόγω εξέλιξη απομάκρυνε και άλλο χρονικά την προοπτική αύξησης των επιτοκίων στις ΗΠΑ.
Επιπλέον, η απόφαση ενδέχεται να πυροδοτήσει φόβους για «επιμόλυνση» άλλων ευρωπαϊκών χωρών, με την επικεφαλής του Εθνικού Μετώπου, Μαρίν Λεπέν, να έχει ήδη υποσχεθεί δημοψήφισμα περί «Frexit», δηλαδή αποχώρησης της Γαλλίας από την Ενωμένη Ευρώπη, εφόσον κερδίσει τις γαλλικές προεδρικές εκλογές το επόμενο έτος.
Η ισχύς τους δολαρίου μετά την απόφαση του δημοψηφίσματος δεν εμπόδισε τον χρυσό να καταγράψει ράλι. Αυτό πυροδότησε ένα ακόμα μεγαλύτερο ράλι στον χρυσό που αποτιμάται σε ευρώ. Με το μέλλον της ΕΕ να είναι ίσως αβέβαιο, είναι απολύτως λογικό ότι η διάθεση αποφυγής κινδύνου και η ζήτηση ασφαλούς καταφυγίου θα ευνοήσει τον χρυσό σε ευρώ.
Μέχρι στιγμής φέτος, το ράλι του χρυσού έχει φτάσει στο 25%, ενώ του αργύρου στο 30%. Ενώ τέτοιου είδους εντυπωσιακές αποδόσεις θα μπορούσαν εύκολα να αποθαρρύνουν τους επενδυτές από το να εισέλθουν, δεν υπάρχουν πειστικοί λόγοι να περιμένουμε μια σημαντική διόρθωση από αυτά τα επίπεδα.
Οι πολλαπλοί παράγοντες που έχουν καθοδηγήσει την άνοδο των πολύτιμων μετάλλων από τον Ιανουάριο έχουν απλώς ενισχυθεί από τις πρόσφατες εξελίξεις. Οι προσδοκίες για αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ έχουν καταρρεύσει, ενώ το αφήγημα της διαφοροποίησης/ανακατανομής εξαιτίας των αρνητικών αποδόσεων των κρατικών ομολόγων και των φόβων για την παγκόσμια ανάπτυξη συνεχίζεται αμείωτο.
Αυτές οι ιστορίες, φυσικά, ακούγονται εδώ και έξι μήνες, αλλά όσο οι επενδυτές σε ETF εξακολουθούν να τις παρακολουθούν –καταπνίγοντας, έτσι, την ήδη υποτονική φυσική ζήτηση– η στήριξη θα είναι ισχυρή.
Το πρόσφατο ράλι είναι πιθανό να δημιούργησε έναν νέο εύρος περίπου 75 USD υψηλότερα από το προηγούμενο. Η στήριξη τώρα λογικά βρίσκεται κάπου ανάμεσα στα 1.300 και 1.275 USD/ουγγιά, με τον μεσοπρόθεσμο στόχο να κινείται προς την κατεύθυνση του υψηλού του 2014, ακριβώς πάνω από τα 1.400 USD/ουγγιά.
Ακριβώς όπως και στο πετρέλαιο, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τον χρυσό προέρχεται από την εκτεταμένη τοποθέτηση. Από τον Μάιο, η ζήτηση για διαπραγματεύσιμα προϊόντα που υποστηρίζονται από τον χρυσό αυξάνεται σχεδόν σε ημερήσια βάση, ενώ τα hedge funds, μετά από μια μείωση κατά 1/3 τον Μάιο, επέστρεψαν στο προσκήνιο τις πρώτες δύο εβδομάδες του Ιουνίου ως ισχυροί αγοραστές.
Με τη στήριξη των θεμελιωδών στοιχείων να ενισχύεται μετά το Brexit, οποιαδήποτε υποχώρηση θα συνοδευτεί από αύξηση των επενδύσεων στο κίτρινο μέταλλο.
