Από την έντυπη έκδοση
Της Τέτης Ηγουμενίδη
[email protected]
Εναν ολόκληρο χρόνο χαμένο μετρά το Κτηματολόγιο, με την κυβέρνηση να αδυνατεί να αποφασίσει πώς θα προχωρήσει το σημαντικό αυτό έργο για την κτηματαγορά και τις επενδύσεις στο real estate. Είναι σαφές πως οι αποφάσεις χρειάζεται να ληφθούν από την αρμόδια πολιτική ηγεσία και συγκεκριμένα από το υπουργείο Περιβάλλοντος.
Η στασιμότητα υφίσταται παρά το γεγονός ότι η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου το 2020 αποτελεί υποχρέωση της χώρας με βάση τα μνημόνια με τους πιστωτές μας και την ίδια στιγμή πρόκειται για μια μεταρρύθμιση εκ των ων ουκ άνευ για την εύρυθμη λειτουργία ενός σύγχρονου κράτους και την προστασία της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας.
Το έργο του Κτηματολογίου ξεκίνησε την περίοδο 1995-1999 με την αποκαλούμενη 1η γενιά κτηματογράφησης και το 17,8% των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, ακολούθησε η 2η το 2008 με το 21,5% των δικαιωμάτων, η 3η το 2008 με το 18,3% και βρισκόμαστε στην 4η γενιά όπου το 2013 αποφασίστηκε να προχωρήσει η κτηματογράφηση του υπολοίπου της χώρας, με ένα «πακέτο» διαγωνισμών που αφορούν τα εναπομείναντα περίπου 16 εκατ. δικαιώματα ιδιοκτησίας, ποσοστό 42,2% του συνόλου και σε έκταση 65,1% του συνόλου.
Τα εμπόδια
Να σημειωθεί ότι από τη στιγμή που αποφασίστηκε, πριν από περίπου τρία χρόνια, ο τρόπος για να ολοκληρωθεί το Κτηματολόγιο, η διοίκηση της ΕΚΧΑ (Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση) έχει αλλάξει τρεις φορές. Η σημερινή, η οποία έχει επιλέξει να αποφεύγει την οποιαδήποτε επαφή με τα μέσα ενημέρωσης, αναμένει, όπως εκτιμάται, τις οδηγίες από τους πολιτικούς της προϊσταμένους.
Η κυρίαρχη απόφαση που χρειάζεται να ληφθεί είναι αν θα ακυρωθούν και θα επαναπροκηρυχθούν οι 28 διαγωνισμοί της 4ης γενιάς κτηματογράφησης, αρχικού προϋπολογισμού 572 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, όπως φαίνεται εκ του αποτελέσματος, δεν πρόκειται για μια εύκολη απόφαση, γεγονός που αποδίδεται από τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ στο πλέγμα σχέσεων μεταξύ μελετητικών γραφείων, συνδικαλιστών και κομματικών μηχανισμών και στη γενικότερη δυστοκία που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στη λήψη αποφάσεων εξαιτίας των πολιτικοοικονομικών εξελίξεων.
Οι 28 διαγωνισμοί για την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου προκηρύχθηκαν στις 4 Οκτωβρίου 2013 και στο πλαίσιο αυτών υποβλήθηκαν 61 προσφορές από 20 διαγωνιζόμενα σχήματα. Σύμφωνα με εισήγηση του πρώην διευθύνοντος συμβούλου της ΕΚΧΑ Ηλία Λιακόπουλου προς το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας με ημερομηνία 19/1/2015, «από το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών διαπιστώθηκε ότι οι προσφερθείσες εκπτώσεις για την πλειοψηφία των συμβάσεων δεν ήταν οικονομικά συμφέρουσες για το Δημόσιο γιατί ήταν πολύ χαμηλές.
Συγκεκριμένα, για τις 22 από τις 28 συμβάσεις οι μέγιστες εκπτώσεις που δόθηκαν κυμαίνονται από 2,1% έως 5,5%. Αντίστοιχα στις υπόλοιπες 6 συμβάσεις οι μέγιστες προσφερθείσες εκπτώσεις ήταν από 20% έως 35%.
Επιπλέον, με αφορμή τις δημοσιευμένες πλέον οικονομικές προσφορές, δύο από τις διαγωνιζόμενες συμπράξεις και συγκεκριμένα δύο στις οποίες συμμετείχαν ισπανικές τεχνικές εταιρείες, ζήτησαν τη διερεύνηση πιθανής συνεννόησης μεταξύ των διαγωνιζόμενων και επεσήμαναν τον κίνδυνο πλημμελούς εκτέλεσης κάποιων συμβάσεων λόγω της πολύ υψηλής έκπτωσης που έχει δοθεί από σχήματα για τις συμβάσεις αυτές, όταν σε άλλες συμβάσεις του ιδίου διαγωνισμού οι ίδιοι οι διαγωνιζόμενοι είχαν υποβάλει προσφορά με πολύ χαμηλότερη έκπτωση».
Ο ίδιος ανέφερε στην ίδια εισήγηση ότι ζήτησε δύο γνωμοδοτήσεις από καθηγητές για το αν η εταιρεία υποχρεούται να κατακυρώσει τους διαγωνισμούς στους μειοδότες και οι απαντήσεις που έλαβε συνηγορούν στην άποψη της ακύρωσής τους.
Κατά τη χρονική αυτή περίοδο μέλη του διοικητικού συμβουλίου διατύπωναν επιφυλάξεις για το αν θα έπρεπε να ακυρωθούν οι διαγωνισμοί με το σκεπτικό ότι μπορεί να χανόταν τμήμα της χρηματοδότησης του έργου από το ΕΣΠΑ, κάτι που βεβαίως πλέον δεν ισχύει λόγω λήξης της χρηματοδοτικής αυτής περιόδου.
Η συζήτηση για τη χρηματοδότηση του έργου είναι επίσης θέμα συζήτησης και λήψης αποφάσεων που χρειάζεται να γίνει παράλληλα με τη διαδικασία που θα ακολουθεί για το υπόλοιπο της κτηματογράφησης, αν και έχουν καταγραφεί προτάσεις οι οποίες μειώνουν κατά πολύ το κόστος για την ολοκλήρωση του έργου.
Μια από αυτές είναι και η χρήση φορολογικών στοιχείων και συγκεκριμένα του Ε9 για την πρώτη φάση της διαδικασίας που αφορά την καταγραφή των δικαιωμάτων σε περιουσία. Ωστόσο και γι’ αυτό χρειάζεται κάποιος να αποφασίσει…
Κατά τα άλλα η χώρα έχει δεσμευτεί ότι μέχρι τον Φεβρουάριο του 2016 θα έχουν επιλυθεί θέματα που άπτονται της ΕΚΧΑ και της αυτονομίας της (π.χ. να μπορεί να προσλάβει στελέχη γιατί το τελευταίο διάστημα έχουν αποχωρήσει αρκετά), καθώς και για την οριστικοποίηση της μορφής που θα έχουν τα Κτηματολογικά Γραφεία που θα αντικαταστήσουν τα γνωστά μας υποθηκοφυλακεία.
Η Παγκόσμια Τράπεζα
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η διοίκηση της ΕΚΧΑ έχει ενημερώσει επανειλημμένως την πολιτική ηγεσία για την ανάγκη λήψης αποφάσεων. Η λογική που κυριαρχεί είναι πως εδώ που φθάσαμε, ειδικά έπειτα από το χρονικό διάστημα που έχει παρέλθει, δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την ακύρωση των διαγωνισμών.
Αλλωστε, στην υποθετική περίπτωση που κατακυρώνονταν, έστω με συμφωνία με τους αναδόχους για μεγαλύτερες εκπτώσεις, το πιθανότερο είναι ότι οι ξένες εταιρείες θα προέβαλλαν ενστάσεις και αυτό θα σήμαινε πολύ μεγάλες καθυστερήσεις και νέο μπλοκάρισμα του έργου. Μάλιστα, η προκήρυξη εκ νέου χρειάζεται να προχωρήσει πριν αλλάξει ο νόμος για τις δημόσιες συμβάσεις προκειμένου να παραμείνει ως έχει η διαδικασία.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, το επόμενο διάστημα πρόκειται να λειτουργήσει ως τεχνικός σύμβουλος για την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου η Παγκόσμια Τράπεζα, κάτι που πιθανότατα να πιέσει για τη λήψη αποφάσεων.
Δασικοί χάρτες για το 1,12% της επικράτειας
Mείζον θέμα για την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου είναι οι δασικοί χάρτες οι οποίοι είναι προαπαιτούμενο για το Κτηματολόγιο, καθώς η κτηματογράφηση δεν μπορεί να ολοκληρωθεί αν δεν έχει γίνει η οριοθέτηση των δασικών εκτάσεων. Ως σήμερα έχουν κυρωθεί δασικοί χάρτες που αντιστοιχούν μόλις στο 0,56% της ελληνικής επικράτειας, ενώ εκείνοι που έχουν αναρτηθεί αντιστοιχούν μόνο στο 1,12%.
