Ως ένας από του κορυφαίους προορισμούς για άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) αναδεικνύεται η περιοχή της Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και του Περσικού Κόλπου και είναι ενδεικτικό ότι με 85,5 δισ. δολάρια ΑΞΕ σε νέα έργα (Άμεσες Παραγωγικές Επενδύσεις) το 2013, η περιοχή ξεπέρασε την Κίνα. Κορυφαίες ανησυχίες παραμένουν η αστάθεια (53%) και η διαφάνεια (29%).
Με συνολικό ΑΕΠ που ξεπερνά τα 10 τρισ. δολάρια και 17.110 έργα Άμεσων Ξένων Επενδύσεων κατά την τελευταία πενταετία, η ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου έχει καταστεί ένας από τους πιο ελκυστικούς προορισμούς Άμεσων Ξένων Επενδύσεων σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με τη νέα έρευνα της ΕΥ, BaroMed 2015 – Η Επόμενη Ευκαιρία, που δόθηκε στη δημοσιότητα στα πλαίσια του διεθνούς φόρουμ της ΕΥ για τη Στρατηγική Ανάπτυξη της Μεσογείου στη Ρώμη.
Το Φόρουμ της ΕΥ για την Στρατηγική Ανάπτυξη στη Μεσόγειο, που διεξήχθη για πρώτη φορά, στη Ρώμη, έφερε κοντά εκπροσώπους των χωρών της περιοχής για μια διήμερη συζήτηση για τη συνεργασία και την ανάπτυξη.
Οι χώρες που καλύπτονται από το BaroMed 2015 της ΕΥ προσέλκυσαν 17.110 έργα Άμεσων Ξένων Επενδύσεων μεταξύ 2009 και 2013, τα οποία κατευθύνθηκαν κυρίως στις μεσογειακές χώρες της ΕΕ και τις χώρες του Κόλπου (78% για τις δύο υπο-περιοχές).
Λόγω του σχετικά περιορισμένου αριθμού των στόχων προς εξαγορά και του ανεκμετάλλευτου δυναμικού της περιοχής στο σύνολό της, οι Συγχωνεύσεις και Εξαγορές (Σ&Ε) αποτέλεσαν μόνο το 35% του συνόλου των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων κατά την περίοδο αυτή, ενώ οι άμεσες παραγωγικές επενδύσεις αντιπροσώπευαν το 65%.
Ευκαιρίες αγοράς για τους επενδυτές
Σύμφωνα με την έρευνα Baromed 2015, μεταξύ 156 διευθυντικών στελεχών από 20 χώρες, η περιοχή της Μεσογείου θεωρείται πιο ελκυστική από την Ευρώπη (51%), την Ασία (52%) και την Αφρική (60%).
Σε σύγκριση με την Ευρώπη, οι επενδυτές σημειώνουν την ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη και τις πολλαπλές επιχειρηματικές ευκαιρίες, που έχουν ως κινητήρια δύναμη δημογραφικούς παράγοντες και την αστικοποίηση, καθώς εντυπωσιακές νέες πόλεις ή περιοχές αναδύονται σε χώρες του Κόλπου, την Τουρκία και τη Βόρειο Αφρική.
Τομείς και επενδύσεις του μέλλοντος
Ως προς τις άμεσες παραγωγικές επενδύσεις, η περιοχή προσφέρει νέες ευκαιρίες στις επιχειρηματικές υπηρεσίες (15,4%), τις ψηφιακές βιομηχανίες (10,8%) και τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες (10,6%), οι οποίοι ήταν και οι κορυφαίοι τομείς σε παραγωγικές ΑΞΕ κατά την περίοδο 2009-2013.
Όσον αφορά στόχους εξαγορών, οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών, μέσων ενημέρωσης, τεχνολογίας (17,3%), λιανικού εμπορίου και καταναλωτικών προϊόντων (15,4%) καθώς και ενέργειας (11,7%) συγκέντρωσαν το πιο έντονο ενδιαφέρον για διασυνοριακές επενδύσεις κατά το ίδιο διάστημα.
Η περιοχή αξιοποιεί την κεντρική της τοποθεσία για να αναπτύξει τους τομείς των ακινήτων, του τουρισμού και του λιανικού εμπορίου και να εξελιχθεί σε παγκόσμιο τουριστικό προορισμό.
Ορισμένοι επενδυτές, επαναφέρουν στην περιοχή δραστηριότητες από την Ασία με στόχο την καλύτερη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας τους, προς τις απαιτητικές ευρωπαϊκές αγορές.
Ήδη η περιοχή εξυπηρετεί τις παγκόσμιες αγορές, με 18 από τα 100 μεγαλύτερα λιμάνια και 8 από τα 30 πιο πολυσύχναστα αεροδρόμια στον κόσμο.
Οι προοπτικές για την Ελλάδα
Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥ Ελλάδος Πάνος Παπάζογλου αναφέρθηκε στο γεγονός ότι η η Ελλάδα, χώρα τόσο μεσογειακή όσο και ευρωπαϊκή, διατηρεί ιστορικά στενούς οικονομικούς αλλά και πολιτιστικούς δεσμούς με τις χώρες της λεκάνης της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
«Παράλληλα, η οικονομική και πολιτική σταθερότητα που εξασφαλίζει η συμμετοχή της στη ζώνη του ευρώ καθώς και η γεωγραφική της θέση, της δίνουν ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα. Αυτό που απαιτείται για να ανταποκριθεί η Ελλάδα σε αυτήν την πρόκληση είναι ένα κλίμα σταθερά φιλικό προς τις επενδύσεις και η ολοκλήρωση, το ταχύτερο δυνατόν, μιας συμφωνίας που θα διασφαλίζει τη θέση μας στην Ευρώπη» σημειώνει.
Ζητούνται μεταρρυθμίσεις
Η έκθεση αναδεικνύει οκτώ μοχλούς ανάπτυξης των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων για την περιοχή: ψηφιακή τεχνολογία, επιχειρηματικότητα, αστικοποίηση, ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, βιομηχανική διαφοροποίηση, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κοινωνική ανάπτυξη και διαφάνεια.
Παρά τις γενικά θετικές προοπτικές, πολλοί από τους συμμετέχοντες στην έρευνα BaroMed 2015, επεσήμαναν τους κινδύνους που χαρακτηρίζουν όλη την περιοχή: Η αστάθεια (53% κατά μέσο όρο στις πέντε επιμέρους περιοχές) και η έλλειψη διαφάνειας (29%), είναι τα κύρια εμπόδια για τις επενδύσεις και την αειφόρο ανάπτυξη. Επιπλέον, τους επενδυτές ανησυχούν η υστέρηση των υποδομών σε ορισμένες χώρες και η στασιμότητα των ευρωπαϊκών οικονομιών, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί την κύρια πηγή κεφαλαίου για ολόκληρη την περιοχή.
Οι επενδυτές είναι σαφείς ως προς το τι θα πρέπει να κάνουν οι χώρες εκτός Ευρώπης για να ενισχύσουν την ελκυστικότητά τους: Η εξασφάλιση πολιτικής σταθερότητας θα πρέπει να αποτελέσει την πρώτη προτεραιότητα (για το 49% των ερωτηθέντων), παράλληλα με τη βελτίωση της ασφάλειας προσώπων και αγαθών (33% κατά μέσο όρο στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή) και στη συνέχεια η ένταση των προσπαθειών στον τομέα της εκπαίδευσης, των υποδομών και της διεθνούς προβολής.
