Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Σε τροχιά σημαντικής υστέρησης έναντι των στόχων του κρατικού προϋπολογισμού κινήθηκαν στο πρώτο δίμηνο του τρέχοντος έτους τα έσοδα του κράτους από ορισμένες βασικές κατηγορίες φόρων, όπως ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, ο ΦΠΑ και οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης.
Η εξέλιξη αυτή επηρέασε αρνητικά και τη συνολική πορεία των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού κατά το ίδιο διάστημα. Παρ’ όλα αυτά, η είσπραξη από την Τράπεζα της Ελλάδος ενός μερίσματος υψηλότερου κατά πολύ από το εκτιμώμενο, καθώς και η υπεραπόδοση εσόδων από την ολοκλήρωση των ελέγχων σε φορολογικές και τελωνειακές υποθέσεις παρελθόντων ετών, μέσω των ρυθμίσεων για την οικειοθελή αποκάλυψη φορολογητέας ύλης προηγούμενων χρήσεων, διέσωσαν τη συνολική πορεία των εσόδων του κράτους κατά τους δύο πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους. Σε συνδυασμό δε με την τεχνητή συγκράτηση των δημοσίων δαπανών συνέβαλαν στη διατήρηση πλεονασματικού ισοζυγίου άνω των 430 εκατ. ευρώ (434 εκατ. ευρώ) στον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ παράλληλα οδήγησαν και στη διαμόρφωση του πρωτογενούς πλεονάσματος πάνω από το επίπεδο των 2,1 δισ. ευρώ (2.135 εκατ. ευρώ).
Σύμφωνα με αναλυτικά στοιχεία που ανακοίνωσε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους για την πορεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού στο πρώτο δίμηνο του τρέχοντος έτους, τα συνολικά έσοδα του Δημοσίου από τον φόρο εισοδήματος, τον ΦΠΑ εγχωρίων προϊόντων, τον ΦΠΑ προϊόντων καπνού και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης στα προϊόντα καπνού, στα ενεργειακά και τα λοιπά προϊόντα ήταν μειωμένα έναντι του στόχου που είχε τεθεί κατά 431 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, οι επιστροφές φόρων ήταν περισσότερες κατά 100 εκατ. ευρώ από τις προβλεφθείσες, τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων ήταν λιγότερα των προβλεφθέντων κατά 205 εκατ. ευρώ και τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων υστέρησαν έναντι των στόχων κατά 8 εκατ. ευρώ. Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, σημειώθηκαν υπερβάσεις στόχων:
* Κατά 406 εκατ. ευρώ στα μη φορολογικά έσοδα, κυρίως λόγω της είσπραξης μερίσματος από την Τράπεζα της Ελλάδος υψηλότερου κατά 334 εκατ. ευρώ από το αρχικώς προβλεφθέν (εισπράχθηκαν 734 εκατ. ευρώ έναντι πρόβλεψης για είσπραξη 400 εκατ. ευρώ).
* Κατά 291 εκατ. ευρώ στους άμεσους και έμμεσους φόρους παρελθόντων οικονομικών ετών (ΠΟΕ), πιθανότατα λόγω της εφαρμογής των ρυθμίσεων για την οικειοθελή αποκάλυψη εισοδημάτων και λοιπών κατηγοριών φορολογητέας ύλης προηγούμενων χρήσεων, σύμφωνα με τα άρθρα 57-61 του ν. 4446/2016.
* Κατά 256 εκατ. ευρώ σε ορισμένες άλλες κατηγορίες εσόδων.
Το τελικό αποτέλεσμα ήταν το συνολικό ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού να εμφανίζεται ότι υπερέβη τον αντίστοιχο στόχο κατά 209 εκατ.
Από την άλλη πλευρά, στο σκέλος των δαπανών φαίνεται ότι σημειώθηκε σημαντική «εξοικονόμηση», ύψους 1 δισ. ευρώ περίπου, η οποία προήλθε από τη μη πληρωμή διαφόρων υποχρεώσεων. Το φαινόμενο της μη έγκαιρης εξόφλησης υποχρεώσεων του κρατικού προϋπολογισμού αποτυπώνεται ειδικότερα στις επιχορηγήσεις των νοσοκομείων, στη δαπάνη για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, στις γεωργικές επιδοτήσεις, στις αποδόσεις προς την Ε.Ε., ακόμη δε και σε δαπάνες για μισθούς και συντάξεις Δημοσίου! Οι δαπάνες αυτές εμφανίζονται μειωμένες κατά 836 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο που είχε τεθεί για το συνολικό ποσό τους. Αναλυτικά, σύμφωνα με τα όσα ανακοινώθηκαν από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, κατά το πρώτο δίμηνο του τρέχοντος έτους:
1) Στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάστηκε πλεόνασμα ύψους 434 εκατ. ευρώ έναντι πλεονάσματος 1.135 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2016 και στόχου (που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού) για έλλειμμα 806 εκατ. ευρώ. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 2.135 εκατ. ευρώ, έναντι πρωτογενούς πλεονάσματος 2.853 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2016 και στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 864 εκατ. ευρώ.
2) Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 8.343 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 209 εκατ. ή 2,6% έναντι του στόχου του Προϋπολογισμού 2017. Συγκεκριμένα:
* Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 7.985 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 414 εκατ. ευρώ ή 5,5% έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2017, αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:
α) Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων κατά 21 εκατ. ή 256,5%. β) Φόρος Εισοδήματος Ειδικών Κατηγοριών κατά 31 εκατ. ή 15,4%. γ) Φόροι στην περιουσία κατά 75 εκατ. ή 22,1%. δ) Άμεσοι Φόροι ΠΟΕ κατά 154 εκατ. ή 40,4%. ε) Λοιποί άμεσοι φόροι κατά 15 εκατ. ή 6,8%. στ) ΦΠΑ πετρελαιοειδών κατά 23 εκατ. ή 7,6%. ζ) Τέλη κυκλοφορίας οχημάτων κατά 27 εκατ. ή 52,8%. η) Έμμεσοι φόροι ΠΟΕ κατά 137 εκατ. ή 69,4%. θ) Λοιπά μη φορολογικά έσοδα κατά 421 εκατ. ευρώ ή 47,8%. ι) Έσοδα ΝΑΤΟ κατά 33 εκατ. ευρώ.
Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:
α) Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων κατά 130 εκατ. ευρώ ή 10,9%. β) ΦΠΑ καπνού κατά 13 εκατ. ευρώ ή 14,8%. γ) ΦΠΑ λοιπών κατά 144 εκατ. ευρώ ή 6,2%. δ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 14 εκατ. ή 2%. ε) Λοιποί ΕΦΚ (καπνού κ.λπ.) κατά 118 εκατ. ή 26,5%. στ) Λοιποί φόροι κατανάλωσης κατά 12 εκατ. ή 21,9%. ζ) Απολήψεις από την Ε.Ε. κατά 15 εκατ. ή 10,8%.
* Οι επιστροφές εσόδων (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 645 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 100 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (545 εκατ. ευρώ).
* Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 358 εκατ., μειωμένα κατά 205 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
3) Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2017 ανήλθαν στα 7.909 εκατ. και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1.031 εκατ. έναντι του στόχου (8.940 εκατ. ευρώ).
Ειδικότερα, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 7.735 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένες κατά 836 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Μειωμένες έναντι του στόχου ήταν κυρίως οι επιχορηγήσεις νοσοκομείων, ΥΠΕ-ΠΕΔΥ κατά 163 εκατ. , το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης κατά 115 εκατ. ευρώ, οι επιδοτήσεις γεωργίας κατά 228 εκατ. ευρώ (κυρίως για την κάλυψη ελλείμματος του ΕΛΕΓΕΠ), οι αποδοχές και συντάξεις κατά 74 εκατ. ευρώ και οι αποδόσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά 286 εκατ. ευρώ.
Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 174 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 196 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
