Σειρά πρακτικών μέτρων που θα μπορούσαν να καταστήσουν το έργο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεσματικότερο και να βελτιώσουν τη σχέση ανάμεσα στους ηγέτες των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. και στους πολίτες της Ευρώπης κατέθεσε η Κομισιόν, εν όψει της άτυπης Συνόδου των ηγετών στις 23 Φεβρουαρίου.
Όπως ανέφερε σχετικά ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, «με τον χάρτη πορείας της Μπρατισλάβας, τη Διακήρυξη της Ρώμης και, τώρα, το Θεματολόγιο των Ηγετών, η Ευρώπη έχει σωστά επικεντρωθεί στη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία θα παράγει συγκεκριμένα και απτά αποτελέσματα για τους πολίτες της όσον αφορά τα ζητήματα που είναι σημαντικά γι’ αυτούς. Πρέπει να συνεχίσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση».
«Έλεγα πάντοτε ότι η μορφή θα πρέπει να είναι ανάλογη της λειτουργίας – δεν είναι τώρα η ώρα για μακροχρόνιες συζητήσεις περί θεσμικής μεταρρύθμισης ή αλλαγής της Συνθήκης. Υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένα μέτρα που μπορούμε να λάβουμε για να καταστεί το έργο μας ακόμη πιο αποτελεσματικό όσον αφορά τις βασικές μας προτεραιότητες. Υπάρχουν πολλές επιλογές, αλλά ο στόχος πρέπει να είναι ένας και ο αυτός: η δημιουργία μιας Ευρώπης των αποτελεσμάτων».
Σε ομιλία του 2017 για την κατάσταση της Ένωσης ο κ. Γιούνκερ δήλωσε ότι το «πείραμα Κορυφαίοι υποψήφιοι» του 2014 θα πρέπει να συνεχιστεί, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σήμερα να παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο η διαδικασία μπορεί να βελτιωθεί με βάση τις ισχύουσες Συνθήκες, τηρώντας παράλληλα την ισορροπία ανάμεσα στα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. και στα κράτη μέλη.
Ο τρόπος αυτός, κατά την Κομισιόν, περιλαμβάνει την ανάγκη να κληθούν τα πολιτικά κόμματα να προβούν νωρίτερα στην επιλογή των κορυφαίων υποψηφίων, πριν από το τέλος του 2018, και να αρχίσει νωρίτερα η προεκλογική εκστρατεία. Έτσι θα δοθεί στους ψηφοφόρους η δυνατότητα να γνωρίσουν τους υποψηφίους και τα πολιτικά προγράμματα που πρεσβεύουν.
Η Επιτροπή συνιστά επίσης να προβληθεί περισσότερο η σύνδεση μεταξύ των εθνικών κομμάτων και των ευρωπαϊκών κομμάτων.
Επίσης, κατά την Κομισιόν, οι ηγέτες των κρατών μελών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να αποφασίσουν -με βάση πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου- σχετικά με τη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την κοινοβουλευτική περίοδο 2019-2024 και το τι πρέπει να γίνει με τις έδρες που θα μείνουν κενές μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου. Σύμφωνα με την Επιτροπή, μια επιλογή είναι να διατηρηθούν κάποιες από τις έδρες αυτές για μια διακρατική εκλογική περιφέρεια.
Εξάλλου, το Σώμα των Επιτρόπων αποτελείται σήμερα από 28 μέλη, ένα από κάθε κράτος μέλος -σύμφωνα με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 22ας Μαΐου 2013. Πριν διοριστεί η επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι ηγέτες θα πρέπει να αποφασίσουν αν θα διατηρήσουν την αρχή του ενός μέλους από κάθε κράτος μέλος ή θα μειώσουν τον αριθμό των μελών της Επιτροπής.
Στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης το 2017, ο κ. Γιούνκερ εισηγήθηκε για πρώτη φορά την ιδέα του προέδρου με διττή ιδιότητα, που να έχει και τα δύο αξιώματα του/της προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του/της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σύμφωνα με την Επιτροπή, η διττή θητεία δεν απαιτεί τη συγχώνευση των δύο θεσμικών οργάνων.
