Skip to main content

Crash test για τα «κόκκινα» χρέη

Από την έντυπη έκδοση 

Του Σταμάτη Ζησίμου
[email protected]

Έναν ακόμη γύρο διαβουλεύσεων για το κρίσιμο ζήτημα του εξωδικαστικού μηχανισμού διευθέτησης των μη εξυπηρετούμενων οφειλών των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών θα έχει σήμερα το οικονομικό επιτελείο και οι επικεφαλής των θεσμών.

Αν και δεν αναμένεται να υπάρξει συμφωνία, οι δύο πλευρές θα προσπαθήσουν να γεφυρώσουν τις διαφορές τους, οι οποίες εντοπίζονται κατά βάση στον αριθμό των επιχειρήσεων που μπορούν να υπαχθούν στη διαδικασία, καθώς και σε μια άλλη σειρά κριτηρίων που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα και τους φορείς διαχείρισης της όλης διαδικασίας.

Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση επιδιώκει ο εξωδικαστικός μηχανισμός να ισχύει ανεξαρτήτως για όλες τις επιχειρήσεις, οι δανειστές ζητούν σ’ αυτόν να υπάγονται μόνο οι μεγάλες οι οποίες έχουν και τα μεγαλύτερα δάνεια, ενώ οι μικρότερες, όπως και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, να αντιμετωπίζονται «αυτοματοποιημένα» μέσω των συστημάτων των τραπεζών. Η πρόταση αυτή, σαφώς και ακυρώνει σε έναν βαθμό την προσπάθεια για τη θεσμοθέτηση ενός ενιαίου πλαισίου που επιθυμεί η κυβέρνηση, ωστόσο το τελικό μοντέλο που θα ακολουθηθεί θα είναι προϊόν εξαντλητικής διαπραγμάτευσης.

Εν μέσω διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς, τις δικές της προτάσεις για την αντιμετώπιση της ιδιωτικής υπερχρέωσης κατέθεσε προχθές η αξιωματική αντιπολίτευση. Οι προτάσεις της, σε γενικές γραμμές, είναι μια επανάληψη των ρυθμίσεων του ν. 4307/2014 (νόμος Δένδια), που φαίνεται να υιοθετούν σε έναν μεγάλο βαθμό και οι δανειστές.

Άσχετα, τελικώς, με το ποια πρόταση θα υπερισχύσει, το ζητούμενο αυτή τη στιγμή είναι η εφαρμογή ενός πλαισίου, μέσω του οποίου θα δρομολογηθεί η διαδικασία επίλυσης του προβλήματος.

Με αφορμή τη δημοσιοποίηση των προτάσεων της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά και από τα όσα έχουν γίνει γνωστά επί των θέσεων της κυβέρνησης, σήμερα η «Ν» αντιπαραβάλλει τις βασικότερες επί του θέματος απόψεις τους.

Προτάσεις της κυβέρνησης

1.Εξωδικαστική διαδικασία για τις επιχειρήσεις όλων των μεγεθών.
2. Αντιμετώπιση του συνόλου των χρεών προς τις τράπεζες, το Δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία και λοιπούς πιστωτές.
3.Διαδικασία υπαγωγής στον νόμο: μέσω αίτησης στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
4. Φορέας διεξαγωγής της διαδικασίας: πιστοποιημένος διαμεσολαβητής από τη λίστα του υπουργείου Δικαιοσύνης.
5. Ποσοστό πλειοψηφίας των πιστωτών: τουλάχιστον 60%.
6. Διαγραφή οφειλών προς τράπεζες: κατά το ποσοστό που θα αποφασίσει η πλειοψηφία των πιστωτών.
7. Διαγραφή οφειλών προς Δημόσιο και ασφαλιστικούς φορείς: κατά το ποσοστό που θα αποφασίσει η πλειοψηφία των πιστωτών. 
8. Διαγραφή οφειλών προς λοιπούς πιστωτές: κατά το ποσοστό που θα αποφασίσει η πλειοψηφία των πιστωτών.
9. Τα κριτήρια επιλεξιμότητας: διαφοροποιούνται αναλόγως του τζίρου και των χρεών της επιχείρησης (ατομικές επιχειρήσεις, τήρηση απλογραφικών & διπλογραφικών βιβλίων).  

O διαμεσολαβητής και τα κριτήρια

10. Ο οριζόμενος διαμεσολαβητής θα έχει καθήκοντα συντονισμού των μερών(πιστωτές και οφειλέτης).
11.  Η δικαστική επικύρωση της συμφωνίας μεταξύ των πιστωτών της επιχείρησης συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της διαδικασίας.
12.  Τα επικρατέστερα κριτήρια επιλεξιμότητας θα περιλαμβάνουν κατά κύριο λόγο μεταβλητές/δείκτες που θα έχουν συνάφεια με την κερδοφορία της επιχείρησης (κέρδη EBITDA), την αναλογία των συνολικών υποχρεώσεων προς τον τζίρο της επιχείρησης, την καθαρή θέση της, τον συσχετισμό των μικτών κερδών με τον τζίρο κ.ά.
13.  Ο προσδιορισμός των συνολικών χρεών θα γίνεται από τον επιχειρηματία, ενώ θα μπορεί να μην προβαίνει στη ρύθμιση μέρους αυτών σε περίπτωση που δεν το επιθυμεί.
14.  Από τη στιγμή που ο επιτηδευματίας θα υποβάλει αίτηση υπαγωγής στον Μηχανισμό, καταργείται το τραπεζικό απόρρητο και πραγματοποιούνται εξονυχιστικοί έλεγχοι.
15.  Δεν μπορούν να ενταχθούν στο Μηχανισμό όσοι επιχειρηματίες έχουν καταδικαστεί τελεσίδικα για φοροδιαφυγή (απόκρυψη εισοδημάτων), εξαιρουμένων όμως εκείνων που ενώ έχουν δηλώσει τα εισοδήματά τους δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.
16.  Μεταξύ των διαθέσιμων λύσεων περιλαμβάνεται η επιμήκυνση της αποπληρωμής οφειλών και το «πάγωμά» τους, ενώ το «κούρεμα» της οφειλής αποτελεί ύστατη λύση.
17. Για οφειλές προς το Δημόσιο, όπως εκείνες του ΦΠΑ και ΦΜΥ (παρακρατούμενοι φόροι), αν και υπόκεινται σε ρύθμιση, δεν προβλέπεται το «κούρεμά» τους. 
18.  Σε περίπτωση κακόπιστου πιστωτή, ο οποίος έχει ωφέλεια από τη ρευστοποίηση της περιουσίας του υπόχρεου, το εργαλείο του Εξωδικαστικού Μηχανισμού δεν μπορεί να προσφέρει λύση.
19. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις θα ορίζεται ανεξάρτητος εκτιμητής.
20. Θα διενεργείται εις βάθος έλεγχος για τη διαπίστωση περιπτώσεων στρατηγικών κακοπληρωτών.

Προτάσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης

1. Εξωδικαστική διαδικασία μόνο για τις επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών έως 2,5 εκατ.
2. Αντιμετώπιση μόνο των οφειλών προς τράπεζες, Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία.
3. Αίτηση στο πιστωτικό ίδρυμα κι αν επιτευχθεί συμφωνία, να ακολουθούν το Δημόσιο και οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης. 
4. Φορέας διεξαγωγής διαδικασίας: οι τράπεζες, το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά για τις επιχειρήσεις έως 2,5 εκατ. ευρώ, το πρωτοδικείο για τις επιχειρήσεις με μεγαλύτερο κύκλο εργασιών. 
5. Ποσοστό πλειοψηφίας πιστωτών: 50,01 για τις επιχειρήσεις με τζίρο άνω των 2,5 εκατ. ευρώ. Για τις μικρότερες δεν απαιτείται. 
6. Διαγραφή οφειλών προς τράπεζες: κατά το ποσοστό που θα κρίνει η τράπεζα.
7. Διαγραφή οφειλών προς Δημόσιο και ασφαλιστικούς φορείς: κατά το ποσοστό που θα κρίνει το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία. 
8. Διαγραφή οφειλών προς λοιπούς πιστωτές: δεν προβλέπεται. 
9. Τα πιστωτικά ιδρύματα υποχρεώνονται να προτείνουν ουσιαστική αναδιάρθρωση των χρεών του οφειλέτη με βάση τις προβλέψεις που έχουν ήδη γίνει από τις ίδιες τις τράπεζες.

 Απλοποιημένη εξωδικαστική διαδικασία για μικρές επιχειρήσεις 
10. Εφόσον επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του οφειλέτη και των πιστωτών, το ποσό της διαγραφής θα συμπαρασύρει αυτόματα και αναλογικά τις προσαυξήσεις και τα πρόστιμα προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία (εξαιρούνται πρόστιμα που αφορούν φοροδιαφυγή ή απάτη σε βάρος του Δημοσίου ή Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης).
11. Βασική προϋπόθεση είναι η επιχείρηση ή ο επαγγελματίας να είναι εν λειτουργία, να υποβάλλει φορολογικές δηλώσεις και ισολογισμούς χρήσης (εφόσον έχει αυτή την υποχρέωση).

Αναβίωση του Κεφαλαίου 3 του Ν.4307/14 (Νόμος Δένδια)
12. Η συγκεκριμένη λύση προϋποθέτει πρωτοβουλία του οφειλέτη και κατόπιν, προκειμένου να υποβληθεί προς το αρμόδιο δικαστήριο η σχετική αίτηση, απαιτείται η συναίνεση των πιστωτών που εκπροσωπούν τουλάχιστον το 50,1%του συνόλου των απαιτήσεων.
13. Το δικαστήριο αποδέχεται την αίτηση και ρυθμίζει τις υποχρεώσεις του οφειλέτη σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην συνυποβληθείσα με την αίτηση συμφωνία ρύθμισης, εάν οι συμβαλλόμενοι πιστωτές στη συμφωνία ρύθμισης εκπροσωπούν το απαιτούμενο είδος και ποσοστό απαιτήσεων.
14. Με τη δικαστική απόφαση η προτεινόμενη ρύθμιση καθίσταται δεσμευτική για το σύνολο των πιστωτών. Συμπαρασύρει δηλαδή και οφειλές σε Δημόσιο και Ταμεία.
15. Δυνατότητα αναστολής των ατομικών και συλλογικών διώξεων των πιστωτών κατά του οφειλέτη.
16. Εξοφλείται το οφειλόμενο στους εργαζόμενους χρέος σε 12 ισόποσες άτοκες μηνιαίες δόσεις.
17. Σαφέστερος προσδιορισμός της έννοιας της «παύσης πληρωμών» για υπαγωγή στην πτωχευτική διαδικασία προκειμένου να μην υπάρχουν αμφισβητήσεις και ασάφειες που καθιστούν τη διαδικασία αναποτελεσματική.
18. Με τη διαπίστωση από το δικαστήριο της «παύσης πληρωμών» να προκαλείται η οριστική λύση του νομικού προσώπου έτσι ώστε να αποτρέπεται η συνέχιση λειτουργίας επιχειρήσεων-φαντάσματα χωρίς εργαζόμενους αλλά με νομική υπόσταση.
19. Να καθορίζεται η πώληση της εταιρείας εν λειτουργία ή η εκποίηση των επιμέρους περιουσιακών της στοιχείων με την απόφαση πτώχευσης.
20. Η πώληση εν λειτουργία θα γίνεται με τη διαδικασία της ειδικής εκκαθάρισης έτσι ώστε να περιοριστούν οι διαφορετικές μορφές εκκαθάρισης.