Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Κούρου
[email protected]
Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για την αντικατάσταση των περίπου 500.000 ταμειακών μηχανών παλαιού τύπου με τις νέες «έξυπνες» ταμειακές, οι οποίες θα συνδέονται online με το Taxis, αφού από την 1η Σεπτεμβρίου τίθεται σε εφαρμογή το νέο καθεστώς που ενισχύει το «οπλοστάσιο» των φορολογικών αρχών στον πόλεμο κατά της φοροδιαφυγής.
Τη συγκεκριμένη ημερομηνία ξεκινά ουσιαστικά η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με το πληροφοριακό σύστημα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων «my DATA», που στόχο έχει όπως τα δεδομένα των στοιχείων λιανικής πώλησης μεταβιβάζονται ηλεκτρονικά στο υπουργείο Οικονομικών, δίνοντας τη δυνατότητα άμεσων διασταυρώσεων.
Με τα νέα συστήματα το οικονομικό επιτελείο βάζει τέλος στις ταμειακές μηχανές-μαϊμού, αλλά και σε παραποιημένους φορολογικούς μηχανισμούς που οδηγούν στην αλλοίωση των φορολογικών δεδομένων με παρέμβαση σε αυτά, προκειμένου να εμφανίζονται μειωμένα έσοδα και έτσι να αποφεύγεται η απόδοση των προβλεπόμενων φόρων στο Δημόσιο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το νέο καθεστώς τίθεται σε ισχύ έπειτα από περίπου μία πενταετία, με μόνη εξαίρεση τις επιχειρήσεις που απαλλάσσονται από την υποχρεωτική χρήση ΦΗΜ για την έκδοση στοιχείων λιανικής πώλησης και δεν κάνουν προαιρετική χρήση τους, και για τις οποίες δεν ισχύει το εν λόγω μέτρο.
Σταδιακή διασύνδεση
Οι υπόχρεοι εντάσσονται στη σταδιακή διασύνδεση με βάση τα ακαθάριστα έσοδα που πραγματοποίησαν σύμφωνα με την υποβληθείσα δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2019 και με επιπλέον κριτήριο την ένταξή τους ή μη στους πληττόμενους ΚΑΔ λόγω Covid-19.
Στο πλαίσιο αυτό, με βάση και τις τελευταίες οδηγίες της ΑΑΔΕ, από τις 31 Αυγούστου έως και τις 31 Οκτωβρίου 2021 οι επιχειρήσεις που διαθέτουν ηλεκτρονικές ταμειακές μηχανές και φορολογικούς ηλεκτρονικούς μηχανισμούς υποχρεούνται:
* να προχωρήσουν στην απόσυρση των παλαιών ταμειακών μηχανών και όποιων άλλων παλαιών μηχανημάτων που δεν έχουν τη δυνατότητα αναβάθμισης και αντικατάσταση με νέας τεχνολογίας,
* να αναβαθμίσουν όσες μηχανές δεν εκτυπώνουν αποδείξεις με ενσωματωμένο το QR Code ταυτοποίησης του φορολογικού μηχανισμού και της απόδειξης,
* να ολοκληρώσουν την ηλεκτρονική διασύνδεση, ώστε να διαβιβάζουν τις συναλλαγές τους ανά συναλλαγή σε πραγματικό χρόνο στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ.
Χρονοδιαγράμματα
Όσον αφορά το νέο χρονοδιάγραμμα απόσυρσης – αναβάθμισης, όπως αυτό έχει καθοριστεί από το υπουργείο Οικονομικών, για τις επιχειρήσεις που διαθέτουν ταμειακές μηχανές και ανάλογα εάν αυτές έχουν πληγεί ή όχι από την πανδημία προβλέπει τα εξής:
i. από 01/09/2021 οι οντότητες που, βάσει ΚΑΔ, δεν επλήγησαν από την πανδημία και το φορολογικό έτος 2019 είχαν ακαθάριστα έσοδα πάνω από 100.000 ευρώ,
ii. από 01/10/2021 οι οντότητες που, βάσει ΚΑΔ, δεν επλήγησαν από την πανδημία και το φορολογικό έτος 2019 είχαν ακαθάριστα έσοδα μέχρι και 100.000 ευρώ και
iii. από 01/11/2021 οι λοιπές οντότητες.
Επισημαίνεται ότι στην ίδια ημερομηνία εντάσσονται και οι οντότητες που είτε είναι υπόχρεες σε χρήση ΦΗΜ είτε χρησιμοποιούν προαιρετικά ΦΗΜ και έχουν κάνει έναρξη εργασιών από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως και την 1η Σεπτεμβρίου 2021, καθώς και οι οντότητες που το φορολογικό έτος τους λήγει σε διαφορετική ημερομηνία της 31ης Δεκεμβρίου.
Στην περίπτωση φυσικά που δεν έχει υποβληθεί δήλωση φορολογίας εισοδήματος για το φορολογικό έτος 2019, από τις υπόχρεες οντότητες, λαμβάνονται υπόψη τα ακαθάριστα έσοδα της τελευταίας υποβληθείσας δήλωση φορολογίας εισοδήματος.
Διαβιβάσιμα δεδομένα
Οι υπόχρεες οντότητες διαβιβάζουν ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ τα δεδομένα των λογιστικών στοιχείων που εκδίδουν μέσω ΦΗΜ, για την τεκμηρίωση των λιανικών συναλλαγών τους (ενδεικτικά απόδειξη λιανικής πώλησης).
Τα δεδομένα που διαβιβάζονται, ανά εκδοθέν στοιχείο λιανικής πώλησης, κατ’ ελάχιστον, είναι τα εξής:
α) ΑΦΜ του εκδότη
β) Είδος Παραστατικού λιανικής πώλησης
γ) Αύξων αριθμός του στοιχείου λιανικής πώλησης
δ) Ημερομηνία και ώρα έκδοσης
ε) Συντελεστής ΦΠΑ
στ) Συνολική αξία παραστατικού.
Διαδικασία διαβίβασης
1. Τα δεδομένα διαβιβάζονται με τη μορφή σύνοψης, εκτός από τις περιπτώσεις που με βάση την ισχύουσα νομοθεσία ορίζεται η υποχρέωση διαβίβασης αυτών με αναλυτική διάκριση των ειδών, στους χρόνους που ορίζονται σύμφωνα με τις ισχύουσες τεχνικές προδιαγραφές.
2. Τα δεδομένα διαβιβάζονται στο Πληροφοριακό Σύστημα των ΦΗΜ, σύμφωνα με τις συμπληρωματικές τεχνικές προδιαγραφές πρωτοκόλλου επικοινωνίας και κρυπτογράφησης για τη διαβίβαση δεδομένων από τους ΦΗΜ, από το οποίο ενημερώνεται η ψηφιακή πλατφόρμα «myDATA» της ΑΑΔΕ.
3. Οι υπόχρεες οντότητες έχουν την υποχρέωση να διαβιβάζουν αναλυτικά κάθε μία, τις αποδείξεις λιανικών συναλλαγών, στο Πληροφοριακό Σύστημα των ΦΗΜ, με δύο τρόπους:
α) Σύμφωνα με τον πρώτο τρόπο, οι υπόχρεες οντότητες διαβιβάζουν τις συναλλαγές λιανικής, στο Πληροφοριακό Σύστημα των ΦΗΜ, μέσω διακριτών κωδικών παραστατικών λιανικής. Στην ανωτέρω υποχρέωση εμπίπτει και η διαβίβαση των Δελτίων Ημερήσιας Κίνησης «Ζ» (s.txt αρχείο). Η ΑΑΔΕ αθροίζει ανά εγκατάσταση, και ανά ημέρα, τα σύνολα των εσόδων λιανικής των «Ζ» εκάστης ημέρας, τα οποία στη συνέχεια συσχετίζονται με διακριτούς Τύπους Παραστατικών της κατηγορίας Α2, για σκοπούς ενημέρωσης της ψηφιακής πλατφόρμας myDATA.
β) Σύμφωνα με τον δεύτερο τρόπο, οι υπόχρεες οντότητες διαβιβάζουν τις συναλλαγές λιανικής στο Πληροφοριακό Σύστημα των ΦΗΜ, μέσω διαφορετικών κωδικών παραστατικών λιανικής. Η ΑΑΔΕ αθροίζει ανά εγκατάσταση και ανά ημέρα, τα σύνολα των εσόδων λιανικής για κάθε μία από τις αποδείξεις λιανικών συναλλαγών, που οι υπόχρεες οντότητες διαβίβασαν στο Πληροφοριακό Σύστημα των ΦΗΜ και εκδόθηκαν εντός της ίδιας ημέρας, τα οποία στη συνέχεια συσχετίζονται με διακριτούς Τύπους Παραστατικών της κατηγορίας Α2, για σκοπούς ενημέρωσης της ψηφιακής πλατφόρμας myDATA.
Τα ανωτέρω διενεργούνται με σκοπό την επιτυχή διαβίβαση των δεδομένων συναλλαγών λιανικής στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA, με τη χορήγηση Μοναδικού Αριθμού Καταχώρησης (ΜΑΡΚ).
Στην περίπτωση που οι υπόχρεες οντότητες χρησιμοποιούν είτε ΦΤΜ είτε ΑΔΗΜΕ, διαβιβάζουν αποκλειστικά με τον πρώτο τρόπο.
«High tech» έλεγχοι
«Έξυπνες» μεθόδους ελέγχων και αξιοποίηση ακόμα και της τεχνητής νοημοσύνης για τη διενέργειά τους σχεδιάζει να επιστρατεύσει σύντομα ο ελεγκτικός μηχανισμός για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και την αποκάλυψη οικονομικών εγκλημάτων και απάτης.
Ένα σχέδιο που εντάσσεται στις βασικές μεταρρυθμίσεις του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν από την πλήρη ψηφιοποίηση των φορολογικών αρχών, ελέγχους με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, online παρακολούθηση της μεταφοράς αγαθών κ.λπ., εισαγωγή διασυνδεδεμένων ταμειακών μηχανών και POS και ηλεκτρονική τιμολόγηση για το σύνολο του ιδιωτικού τομέα.
Βασικός στόχος του νέου σχεδίου που εκπονείται είναι όπως μέσω της τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης οι αρχές εντοπίζουν άμεσα ποιες φορολογικές δηλώσεις είναι αληθείς και ποιες ψευδείς. Επί της ουσίας πρόκειται για το Data Mining, το οποίο αποτελεί την τέχνη της «εξόρυξης» χρήσιμων πληροφοριών από μεγάλες δεξαμενές πληροφοριών, με στόχο την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι το Σχέδιο Ανάκαμψης στο φορολογικό πεδίο, μεταξύ άλλων, προβλέπει την πλήρη κωδικοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας, με σκοπό την αύξηση της διαφάνειας, την εφαρμογή ψηφιακής και αυτόματης διαδικασίας ηλεκτρονικής επιστροφής του ΦΠΑ, αλλά και την ψηφιοποίηση των φορολογικών αρχών μέσω ενός συνόλου ευρύτερων μεταρρυθμίσεων καθώς και επενδύσεων στον ψηφιακό μετασχηματισμό των ελληνικών φορολογικών αρχών, ώστε να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα, η αποδοτικότητα και η ισότητα προς όλους τους φορολογούμενους, μέσω της διεύρυνσης της φορολογικής βάσης, της αύξησης της αποδοτικότητας των φορολογικών εσόδων και της ενίσχυσης της φορολογικής συμμόρφωσης.
