Από την έντυπη έκδοση
Αναθεώρηση του προϋπολογισμού του 2015, με προσαρμογή των στόχων και των μεγεθών σε πιο ρεαλιστικά επίπεδα είναι η βασική διεκδίκηση της κυβέρνησης από τους εταίρους, μετά τις αστοχίες του 2014 και το κόστος που προκάλεσε η αβεβαιότητα στους πρώτους μήνες του 2015.
Η επιμονή των εταίρων στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης του υφιστάμενου μνημονίου σημαίνει τη λήψη των πρόσθετων μέτρων ύψους περίπου 2,5 δισ. ευρώ που ζητούσαν από την προηγούμενη κυβέρνηση το φθινόπωρο, ενδεχόμενο που απορρίπτεται από την ελληνική πλευρά και ζητεί ένα πρόγραμμα-γέφυρα μέχρι τον Μάιο – Ιούνιο που θα παρουσιάσει το δικό της πρόγραμμα-συμβόλαιο με τους εταίρους.
Στο πλαίσιο και των προγραμματικών που παρουσίασε στη Βουλή ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, από σήμερα η διαπραγμάτευση εισέρχεται στην καθοριστική τελική ευθεία, με παρασκηνιακές διαβουλεύσεις μέσω επίσημων και ανεπίσημων επαφών, το αποτέλεσμα των οποίων θα αποτυπωθεί στη Σύνοδο Κορυφής και στο έκτακτο και τακτικό Eurogroup της ερχόμενης Δευτέρας.
Στόχος είναι το συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης να επικυρώσει τη Δευτέρα τη συμφωνία κυβέρνησης και δανειστών, καθώς τα χρονικά περιθώρια στενεύουν και οι πιέσεις στη ρευστότητα της οικονομίας και στα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου κλιμακώνονται.
Οι άξονες
Η στρατηγική που θα παρουσιάσει ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης στο έκτακτο Eurogroup θα στηρίζεται στους ακόλουθους άξονες:
1. Μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων, από τα όρια που προβλέπει το ισχύον μνημόνιο, σε χαμηλότερα επίπεδα, στην περιοχή του 1% – 1,5% του ΑΕΠ.
Το μνημόνιο προβλέπει πλεόνασμα 5,6 δισ. ευρώ το 2015, 8,9 δισ. ευρώ το 2016 και πάνω από 9 δισ. ευρώ στα επόμενα χρόνια. Η ελληνική πρόταση προβλέπει πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 2-3 δισ. ευρώ, που σημαίνει ότι εάν υιοθετηθεί θα απελευθερωθούν σημαντικοί πόροι για να στηρίξουν την ανάπτυξη και αποφεύγονται οι πιέσεις για νέα μέτρα.
Είναι το κεντρικό σημείο των διεκδικήσεων, χωρίς την ικανοποίηση του οποίου επέρχεται η ρήξη.
2. Διευθέτηση του δημόσιου χρέους. Επειδή η διαδικασία αυτή απαιτεί χρόνο, δεν μπορούν να ληφθούν άμεσα αποφάσεις. Ο κ. Βαρουφάκης προτείνει να επιμηκυνθούν οι διάρκειες των δανείων του EFSF (142,8 δισ. ευρώ) και των δανείων των χωρών της Ευρωζώνης (52,9 δισ. ευρώ).
Παράλληλα σε ό,τι αφορά τα ομόλογα που κατέχει η ΕΚΤ στο χαρτοφυλάκιό της και η αξία του ανέρχεται σε 27 δισ. ευρώ, να αντικατασταθούν με άληκτα ομόλογα, δηλαδή τίτλους που δεν λήγουν ποτέ, αλλά θα υπάρχουν στο ενεργητικό της ΕΚΤ, δηλαδή δεν θα εγγράψει ζημιές.
Σε κάθε περίπτωση, εκείνο που ζητεί άμεσα η Ελλάδα από τους εταίρους είναι μία διαβεβαίωση ότι θα «ξαναδούμε το χρέος» στο πλαίσιο και των αποφάσεων του Eurogroup του Νοεμβρίου του 2012.
3. Η κυβέρνηση δεν θέλει τις εναπομείνασες δόσεις του υφιστάμενου προγράμματος, 3,5 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ και 1,8 από τον EFSF, ούτε άλλωστε και τα μέτρα που τις συνοδεύουν. Ομως ζητεί την επιστροφή του ποσού 1,88 δισ. ευρώ από τα κέρδη των ομολόγων από την ΕΚΤ και τις κεντρικές τράπεζες, τα οποία δεν αποτελούν δάνειο.
4. Ζητεί επίσης την αύξηση του ορίου έκδοσης εντόκων γραμματίων από 15 σε 25 δισ. ευρώ, ώστε να καλύψει προσωρινά μέχρι τον Ιούνιο τις χρηματοδοτικές της ανάγκες.
5. Αποκατάσταση της ρευστότητας στην ελληνική οικονομία μέσω της άρσης των αποφάσεων της ΕΚΤ.
6. Να πάψει να υφίσταται η τρόικα με τον ρόλο που έχει μέχρι τώρα και να σταματήσουν οι επισκέψεις ξένων ελεγκτών στα υπουργεία και να ασχολούνται με την τελευταία λεπτομέρεια.
Ανταλλάγματα
Εναντι των παραχωρήσεων από την πλευρά των εταίρων η κυβέρνηση προσφέρει τις ακόλουθες διαβεβαιώσεις:
* Ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, που σημαίνει πως δεν θα παράγονται ελλείμματα που ανατροφοδοτούν το χρέος, αλλά και πρωτογενή πλεονάσματα 1% έως 1,5% του ΑΕΠ.
Ο συνδυασμός ισοσκελισμένων προϋπολογισμών και μικρών πλεονασμάτων προϋποθέτει αναδιάρθρωση χρέους και μείωση των πληρωμών για τόκων. Οι τόκοι ανέρχονται σε περίπου 6 δισ. ευρώ ετησίως ή 3,2% του ΑΕΠ τουλάχιστον για τα έτη 2015 και 2016.
* Μεταρρυθμίσεις, με τη συνδρομή και του ΟΟΣΑ. Στις 11 Φεβρουαρίου έρχεται αντιπροσωπεία του ΟΟΣΑ, με επικεφαλής τον γενικό διευθυντή του Οργανισμού Ανχελ Γκουρία, κατόπιν πρόσκλησης του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα. Αντικείμενο θα είναι η ατζέντα των μεταρρυθμίσεων και η συνεργασία για την παροχή τεχνογνωσίας, αλλά και η παροχή συμβουλών για την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους.
* Πάταξη της φοροδιαφυγής των πλούσιων στρωμάτων και ειδικά όσων έχουν βγάλει χρήματα στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια ή έχουν εμπλακεί σε υποθέσεις διαφθοράς. Στον συγκεκριμένο τομέα οι εταίροι δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αλλά περιμένουν τη διαδικασία και τους μηχανισμούς που θα στήσει η κυβέρνηση για την αποτελεσματική λειτουργία του νέου πλαισίου.
Πιεστικός ο Μάρτιος
Πιεστικές είναι και οι ημερομηνίες του Μαρτίου, αλλά η σημασία τους θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις του προσεχούς 20ημέρου του Φεβρουαρίου.
Εάν υπάρξει συμφωνία και αποκατασταθεί η ρευστότητα, καλυφθούν και οι δανειακές ανάγκες, η κυβέρνηση θα έχει τον χρόνο να καταρτίσει το πρόγραμμά της και να το υποβάλει προς έγκριση τον Μάιο ή τον Ιούνιο όπως έχει προγραμματίσει.
Πάντως, στις 9 Μαρτίου είναι προγραμματισμένη η επόμενη συνεδρίαση του Eurogroup και στις 19 Μαρτίου η επόμενη Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε., με το αισιόδοξο σενάριο να μην έχουν ιδιαίτερη αξία για την Ελλάδα και το απαισιόδοξο να παραταθεί η αβεβαιότητα.
Σημειώνεται, πάντως, πως τον επόμενο μήνα λήγουν χρεολύσια δανείων και ομολόγων ύψους 1.534 εκατ. ευρώ, εκ ων οποίων 1.448 εκατ. ευρώ είναι η πληρωμή δόσης δανείου του ΔΝΤ και 86 εκατ. ευρώ είναι η λήξη ομολόγου (ακούρευτου) αλλοδαπού δικαίου.
Επίσης υπάρχουν λήξεις εντόκων γραμματίων ύψους 4.600 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα, λήγουν έντοκα γραμμάτια εξάμηνης διάρκειας ύψους 1,4 δισ. ευρώ στις 6 Μαρτίου, έντοκα γραμμάτια τρίμηνης διάρκειας στις 13 Μαρτίου, η οποία αφορά τη λήξη της έκτακτης έκδοσης που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο προκειμένου να ενισχυθούν τα ταμειακά διαθέσιμα, εν όψει της δυστοκίας συμφωνίας με την τρόικα.
Στις 20 Μαρτίου λήγουν έντοκα γραμμάτια αξίας 1,6 δισ. ευρώ, που αφορούν την «κανονική» έκδοση του περασμένου Δεκεμβρίου.
Ακόμη εντός του Μαρτίου πρέπει να καταβληθούν τόκοι εντόκων, ομολόγων και δανείων ύψους 750 εκατ. ευρώ. Δηλαδή για πληρωμές τοκοχρεολυσίων θα καταβληθούν 2.284 εκατ. ευρώ, συν την ανανέωση των εντόκων γραμματίων ύψους 4.600 εκατ. ευρώ.
Επίσης το προβλεπόμενο πρωτογενές έλλειμμα ανέρχεται σε 1.292 εκατ. ευρώ, αλλά με τις αστοχίες στα έσοδα, λόγω της αβεβαιότητας, θα αυξηθεί περαιτέρω.
ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ – [email protected]
