Skip to main content

«Καβαλλερία Ρουστικάνα» και «Παλιάτσοι» στην Εθνική Λυρική Σκηνή

Το πιο διάσημο οπερατικό δίπτυχο, σε μια νέα φιλόδοξη παραγωγή, εγκαινιάζει το 2024 για την Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ).

© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη

«Η Καβαλλερία ρουστικάνα» του Μασκάνι και οι «Παλιάτσοι» του Λεονκαβάλλο ανεβαίνουν στη σκηνή της Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος στο ΚΠΙΣΝ, για έξι παραστάσεις, από αύριο, Πέμπτη 25 Ιανουαρίου -και στις 28 Ιανουαρίου & 1, 4, 8, 11 Φεβρουαρίου-,  σε μουσική διεύθυνση Αντονέλλο Αλλεμάντι και σκηνοθεσία Νίκου Καραθάνου.

Η παραγωγή υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Μεταφορά στον κινηματογράφο

Ως μία από τις δημοφιλέστερες όπερες, η «Καβαλερία Ρουστικάνα» έχει μεταφερθεί πολλές φορές στον κινηματογράφο. Ξεχωρίζουν οι ταινίες «Fatal Desire» (Μοιραία Επιθυμία) του 1953, με τον νεαρό πρωταγωνιστή Άντονι Κουίν να «ντουμπλάρεται» στα τραγούδια από τον Τίτο Γκόμπι, και «Καβαλερία Ρουστικάνα» του Φράνκο Τζεφιρέλι (1982) με πρωταγωνιστή τον Πλάθιντο Ντομίνγκο.

Μουσικές από την όπερα έχουν, επίσης, χρησιμοποιηθεί ως ηχητική υπόκρουση σε ταινίες, με αποκορύφωμα τον «Νονό ΙΙΙ», όπου μια παράσταση της «Καβαλερία Ρουστικάνα» γίνεται το φυσικό σκηνικό, εντός του οποίου η Κόζα Νόστρα λύνει τους λογαριασμούς της με την οικογένεια Κορλεόνε.

Η αμερικάνικη βουβή ταινία «Γέλα, Παλιάτσε, Γέλα» (1928) με τον Λον Τσέινι αποτελεί μία διασκευή της όπερας «Παλιάτσοι», ενώ στην ταινία «Οι Αδιάφθοροι» (The Untouchables), ο Αλ Καπόνε -που ερμηνεύει  ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο, παρακολουθεί την όπερα κλαίγοντας,  όταν ένας μπράβος μπαίνει και του λέει ότι σκότωσε τον αστυνομικό Τζιμ Μαλόουν. Ο Καπόνε τότε σταματά το κλάμα και αρχίζει να γελάει.

Πλατανιάς, Κοστέα, Γκουμπάνοβα, Σούρμπης, Σογκομονιάν – φωτό Α. Σιμόπουλος

Στον πυρήνα των λυρικών θεάτρων όλου του κόσμου

Οι δύο όπερες εξιστορούν τα πάθη ταπεινών, λαϊκών ανθρώπων, ενώ η γεμάτη πάθος μουσική τους ενδυναμώνει το δράμα και δημιουργεί έντονες συγκινήσεις, οι οποίες τους χάρισαν την αθανασία. Από την πρώτη μέρα παρουσίασής τους, τα δύο έργα παραμένουν σταθερά στον πυρήνα των λυρικών θεάτρων όλου του κόσμου.

«Η Καβαλλερία Ρουστικάνα» –δηλαδή ο Αγροτικός ιπποτισμός– και οι «Παλιάτσοι», τα δύο αυτά κορυφαία δείγματα του κινήματος που έμεινε γνωστό ως «βερισμός» -από την ιταλική λέξη vero που σημαίνει αληθινός- και το οποίο εκφράζει τον ρεαλισμό στην ιταλική όπερα, αποτελούν έως και σήμερα το δημοφιλέστερο δίπτυχο σε ολόκληρη την ιστορία της όπερας.

Για τη νέα παραγωγή του δίπτυχου,  η ΕΛΣ ανέθεσε τη σκηνοθεσία σε έναν από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες του ελληνικού θεάτρου, τον Νίκο Καραθάνο. Με την παραγωγή αυτή,  ο Έλληνας σκηνοθέτης κάνει το ντεμπούτο του σε έργα του ρεπερτορίου της όπερας και επιχειρεί να δώσει μια νέα ανάγνωση στις δύο κορυφαίες όπερες του βερισμού μέσα από τη δική του αναγνωρίσιμη –ποιητική και ταυτόχρονα ρεαλιστική– ματιά.

Νίκος Καραθάνος

Ο Καραθάνος σημειώνει για τα δύο έργα: «Ποτέ τόσο αίμα δεν πήρε τόσο χειροκρότημα. Ποτέ τέτοιο έγκλημα δεν γέννησε τέτοια μουσική –δεν ήταν μόνο ο θρυλικός Καρούζο, ο Κόππολα και ο Νονός του, ο Σκορσέζε και η μαφία ολόκληρη που δεν κατάφεραν να ξεφύγουν απ’ αυτή τη μουσική… Δεν κατάφερε να ξεφύγει κανένας μας! Μπήκε μες στις κουζίνες μας αποθεώνοντας τα μεσημέρια μας, μας κυνήγησε τ’ απογεύματα τότε που νέοι βγαίναμε πλυμένοι και καθαροί με τη χωρίστρα στη μέση και μας λέρωνε όλο το βράδυ. Καμιά μάνα, κανένας γκόμενος δεν μπόρεσε ν’ αντισταθεί να σιγοτραγουδήσει ή καλύτερα να φωνάξει δυνατά άριες από την Καβαλλερία ρουστικάνα και τους Παλιάτσους, την ώρα που μαγείρευε, την ώρα που φλέρταρε άγρια. Κανείς άνθρωπος φτωχός, ψηλός, χοντρός, βαθύς, ρηχός, πλούσιος δεν μπόρεσε ν’ αντισταθεί στην ιδέα ότι τραγουδάει το “Vesti la giubba”. Τέτοιες στιγμές δεν βλέπει το κοινό μια παράσταση. Ματώνουν τα νιάτα μας».

Κορυφαίοι λυρικοί πρωταγωνιστές διεθνούς ακτινοβολίας

Τα σκηνικά και τα κοστούμια υπογράφει ο διεθνώς αναγνωρισμένος Βρετανός σκηνογράφος και ενδυματολόγος Λέσλι Τράβερς, τη μουσική δραματουργία ο Άγγελος Τριανταφύλλου, τη χορογραφία η Αμάλια Μπένετ και τους φωτισμούς ο Μπεν Πίκερσγκιλ.

Διευθύνει ο διεθνώς καταξιωμένος Ιταλός αρχιμουσικός Αντονέλλο Αλλεμάντι στην πρώτη του συνεργασία με την ΕΛΣ. Στη διανομή των δύο έργων, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να θαυμάσει κορυφαίους λυρικούς πρωταγωνιστές διεθνούς ακτινοβολίας, όπως ο κορυφαίος βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς (Άλφιο στην «Καβαλλερία» και Τόνιο στους «Παλιάτσους»), ο διεθνώς καταξιωμένος τενόρος Αρσέν Σογκομονιάν (Τουρίντο στην «Καβαλλερία» και Κάνιο στους «Παλιάτσους»).

Στον ρόλο της Σαντούτσας στην «Καβαλλερία» θα κάνει το πολυαναμενόμενο ντεμπούτο της μια από τις σπουδαιότερες μεσοφώνους της γενιάς της, η Εκατερίνα Γκουμπάνοβα, ενώ τον ρόλο της Νέντας στους «Παλιάτσους» θα ερμηνεύσει η διακεκριμένη υψίφωνος της ΕΛΣ Τσέλια Κοστέα, η οποία τον έχει ερμηνεύσει με μεγάλη επιτυχία στο Ηρώδειο, καθώς και στο Σαν Κάρλο της Νάπολης και στο Τεάτρο Λίρικο του Κάλιαρι στη Σαρδηνία.