Skip to main content

Γύζης, Τσαρούχης, Τέτσης, Ψυχοπαίδης στο Ίδρυμα Θεοχαράκη

Νικόλαος Γύζης, Ο ποιητής στην πηγή (Η έμπνευση του ποιητή)

Η έκθεση «Παράλληλη θέαση» με έργα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος, περιλαμβάνει εβδομήντα έργα μεγάλων Ελλήνων ζωγράφων

Το Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη και το Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της Τράπεζας της Ελλάδος παρουσιάζουν την έκθεση «“Παράλληλη θέαση”. Έργα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος», στο Ίδρυμα Θεοχαράκη [Βασ. Σοφίας 9 και Μέρλιν 1].

Η έκθεση, η οποία εγκαινιάστηκε από την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, κα Λίνα Μενδώνη, θα διαρκέσει έως τις 21 Ιανουαρίου 2024.

Στέφανος Δασκαλάκης, Χωρίς τίτλο, 2021. Συλλογή Τράπεζας της Ελλάδος.

Τρεις διακριτές ενότητες οργανώνονται σε μικρότερους «κύκλους θέασης»

Με πορεία σχεδόν εκατό ετών, η Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος είναι μία από τις πλέον αναγνωρισμένες συλλογές ελληνικής τέχνης. Πολλά από τα έργα της διακρίνονται για τον σημαντικό ιστορικό χαρακτήρα τους, ενώ η Συλλογή εμπλουτίζεται στη σύγχρονη διαδρομή της με ενδιαφέροντα αποκτήματα της νεότερης εικαστικής γραφής.

Με διεισδυτική ματιά και οξυδέρκεια στη διαχείριση του υλικού, η ιστορικός τέχνης, επιστημονική υπεύθυνη και επιμελήτρια της Συλλογής, Χάρις Κανελλοπούλου συμπλέκει 70 έργα σε τρεις διακριτές ενότητες, καθεμιά από τις οποίες αναπτύσσεται σε ξεχωριστό όροφο.

Βαλέριος Καλούτσης, Composition of a Landscape #2, 1984. Συλλογή Τράπεζας της Ελλάδος

Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται ιστορικές δημιουργίες (από τον 19ο αιώνα έως το 1950), αρκετές μεταπολεμικές,  οι οποίες φιλοδοξούν να αποκαλύψουν -όπως δηλώνει η επιμελήτρια- «παλιές και νέες καλλιτεχνικές κατακτήσεις, με αναφορά σε τόπους, τοπία, μορφές της πραγματικότητας και της φαντασίας, καθημερινές ή συμβολικές ιστορίες».

Στους εκθεσιακούς χώρους του Ιδρύματος Θεοχαράκη, οι τρεις διακριτές ενότητες οργανώνονται σε μικρότερους «κύκλους θέασης», στους οποίους ιστορικές δημιουργίες και έργα μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης συνυπάρχουν και αλληλοτροφοδοτούνται ως προς την οπτική και την ερμηνεία τους.

Ιωάννης Ζαχαρίας, Το γράμμα, 1867-1873. Συλλογή Τράπεζας της Ελλάδος.

Η έκθεση αποκαλύπτει παλιές και νέες καλλιτεχνικές κατακτήσεις, με αναφορά σε τόπους, τοπία, μορφές της πραγματικότητας και της φαντασίας, καθημερινές ή συμβολικές ιστορίες. Έτσι, ενδεικτικά:

Τοπία της Αθήνας του Παναγιώτη Τέτση και του Σπύρου Βασιλείου ακολουθούνται από τη σύγχρονη ερμηνεία της πόλης σε έργα του Ηλία Παπαηλιάκη, του Ζάφου Ξαγοράρη ή της Ειρήνης Ευσταθίου.

Δημήτρης Αληθεινός, Σημεία μέσα στους χρόνους, 1981. Συλλογή Τράπεζας της Ελλάδος.

Οπτικές του φυσικού τοπίου συναντώνται σε έργα των Κωνσταντίνου Μαλέα, Σπύρου Παπαλουκά, Δημήτριου Γαλάνη, αλλά και των Μιχάλη Μαδένη, Τζουλιάνο Καγκλή, Ηώς Αγγελή.

Αναγνώσεις του μύθου και της ιστορίας τροφοδοτούνται από το έργο των Νικόλαου Γύζη και Μιχαήλ Αξελού, αλλά και των Γιώργου Λαζόγκα, Γιάννη Ψυχοπαίδη, Βάνας Ξένου, Αλεξάνδρας Αθανασιάδη.

Νικόλαος Γύζης, Ο ποιητής στην πηγή (Η έμπνευση του ποιητή), περ. 1875-1880. Συλλογή Τράπεζας της Ελλάδος.

Η αναπαράσταση της ανθρώπινης μορφής διερευνάται μέσα από έργα καλλιτεχνών όπως οι Γεώργιος Ιακωβίδης, Γιάννης Τσαρούχης, Γιώργος Ρόρρης, Στέφανος Δασκαλάκης, Τάσος Μαντζαβίνος, Μάκης Θεοφυλακτόπουλος κ.ά.

Εικαστικές γραφές, πέραν της αναπαράστασης, ανοίγονται προς την πνευματικότητα, την υλικότητα, τους οπτικούς πειραματισμούς, τη συμβολική διάλεκτο ή την αλληγορική σημασία και παρουσιάζονται με το έργο καλλιτεχνών, όπως οι Γιάννης Σπυρόπουλος, Ντίκος Βυζάντιος, Σελέστ Πολυχρονιάδη, Γιάννης Μιχαηλίδης, Γιάννης Αδαμάκος, Ρένα Παπασπύρου, Όπυ Ζούνη, Λήδα Παπακωνσταντίνου, Βασίλης Γεροδήμος, Αντώνης Ντόνεφ κ.ά.

Ζάφος Ξαγοράρης, Αγάλματα και πλήθος, 2012. Συλλογή Τράπεζας της Ελλάδος.

Σε καθεμία «συνομιλία» έργων προβάλλονται σχέσεις έμπνευσης ή ανατροπής, αναφοράς ή αναπροσδιορισμού. Εντέλει, η παράλληλη θέαση δίνει αποδείξεις για τους απεριόριστους τρόπους με τους οποίους οι καλλιτέχνες παραθέτουν, ενστερνίζονται ή απορρίπτουν εικόνες και διδάγματα του παρελθόντος, για το πώς προχωρούν στη μακρά πορεία της Ιστορίας, και το πώς κοιτούν σε κάθε σύγχρονη εποχή τους τόσο προς το παρελθόν όσο και προς το μέλλον.

Την έκθεση συνοδεύει δίγλωσσος (ελληνικά-αγγλικά) κατάλογος, ο οποίος περιλαμβάνει το σύνολο των εκθεμάτων.

Ιωάννης Αλταμούρας, Βάρκες στην αμμουδιά, 1872-1874. Συλλογή Τράπεζας της Ελλάδος.

Ώρες λειτουργίας:

Δευτέρα-Τετάρτη & Παρασκευή-Κυριακή: 10.00-18.00
Πέμπτη: 10.00-20.00

Σπύρος Βασιλείου, Πολιτεία, 1965. Συλλογή Τράπεζας της Ελλάδος.

Χαιρετισμός του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα στα εγκαίνια της έκθεσης

Αξιότιμη Υπουργέ Πολιτισμού και Αθλητισμού, κυρία Μενδώνη,

Αξιότιμε κύριε Θεοχαράκη, αξιότιμη κυρία Θεοχαράκη,

Αξιότιμοι κύριοι, Αξιότιμες κυρίες,

Με ιδιαίτερη χαρά χαιρετίζω την έκθεση «Παράλληλη θέαση. Έργα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος» σε έναν από τους πιο δραστήριους χώρους πολιτισμού στο κέντρο της Αθήνας, το Ίδρυμα Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη.

Η Συλλογή έργων τέχνης της Τράπεζας της Ελλάδος, αντιπροσωπευτική της νεοελληνικής τέχνης, διαθέτει σημαντικό εικονογραφικό πλούτο και αντικατοπτρίζει βασικές αξίες της Τράπεζας ως προς τη διαφύλαξη και την προώθηση τεκμηρίων του πολιτισμού.

Από το 1928 μέχρι σήμερα, εμπλουτίζεται με δημιουργίες Ελλήνων καλλιτεχνών, με σκοπό να ενισχύεται αδιάκοπα η αφήγηση που παρέχει για την ελληνική εικαστική δημιουργία. Πλέον, πολλά από τα έργα της διακρίνονται για τον σημαντικό ιστορικό χαρακτήρα τους, ενώ στα αποκτήματά της ανήκουν και ενδιαφέρουσες προτάσεις της νεότερης εικαστικής γραφής.

Το 2018, στην επέτειο των 90 ετών από την ίδρυση της Τράπεζας της Ελλάδος, το Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της Τράπεζας παρουσίασε έργα της Συλλογής στο Μουσείο Μπενάκη σε μια έκθεση που αναδείκνυε κύριες θεματικές της και την ίδια τη Συλλογή ως έναν τόπο αναφοράς ιδεών που αφορούν την πολιτισμική ταυτότητα της Ελλάδας, όχι μόνον σε σχέση με την εποχή της εμφάνισής τους αλλά και με διαχρονική ισχύ.

Η έκθεση «Παράλληλη θέαση» που εγκαινιάζεται σήμερα εδώ πέντε χρόνια μετά, αλλά και πέντε χρόνια πριν από τα 100χρονα γενέθλια της Τράπεζας, μαρτυρεί ακόμα μια πρόθεση για την αξιοποίηση της Συλλογής: η παρουσίαση των έργων της να προσφέρει στον γόνιμο διάλογο ανάμεσα στο εκάστοτε παρόν και στην αντίληψη που διαμορφώνουμε για το παρελθόν.

Έτσι, 70 ιστορικές δημιουργίες και έργα μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης συνυπάρχουν σε παράλληλη παρατήρηση και αλληλοτροφοδοτούνται, ώστε κάθε φορά να προβάλλονται στην ερμηνεία τους σχέσεις έμπνευσης ή ανατροπής, αναφοράς ή αναπροσδιορισμού, διδαχής από το παρελθόν ή ενατένισης προς το μέλλον.

Ευχαριστούμε θερμά το Ίδρυμα Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη για τη δυνατότητα που μας προσφέρει να εκθέσουμε τα έργα της Συλλογής μας με μια διαφορετική οπτική. Η εποικοδομητική συνεργασία μας είναι χαρά και, μέσω αυτής, ευελπιστούμε να προσφέρουμε στους επισκέπτες του φιλόξενου ιστορικού κτηρίου του μια αξιόλογη περιδιάβαση σε διαφορετικές πτυχές της νεοελληνικής τέχνης.