Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Σε έναν σκηνικό χώρο γεμάτο κόκαλα, η ηθοποιός Eύη Σαουλίδου, με άλλους τρεις ηθοποιούς, μοιράζονται τις αναμνήσεις τους, διχασμένοι ανάμεσα σε μια πρωτοφανή τρυφερότητα και μια φρικαλέα βία, προσπαθώντας ανεπιτυχώς να κατευνάσουν τη λαιμαργία του παρελθόντος.
Χαρτογραφώντας το ιστορικό τραύμα, το οποίο, επανερχόμενο εμμονικά μέσω της μνήμης, διαλύει την έννοια του παρόντος, και καταδικάζει τους αφηγητές σε μια κόλαση εξομολογήσεων χωρίς καμία πιθανότητα εξιλέωσης, η συλλογή διηγημάτων του Δημοσθένη Παπαμάρκου, με τίτλο «Γκιακ» – που στα αρβανίτικα, σημαίνει αίμα, οικογένεια, εκδίκηση -, ένα από τα σημαντικότερα δείγματα νεοελληνικής λογοτεχνίας, παρουσιάζεται για πρώτη φορά σε θεατρική μορφή, σε σκηνοθεσία του ηθοποιού Θανάση Δόβρη, στο Skrow theater, έως τις 28 Ιουνίου.
Πρωταγωνίστρια σε αυτό το έργο που δεν επιθυμεί να είναι μια παράσταση, αλλά μια ευκαιρία διαπραγμάτευσης με την ιστορική βία, τόσο των χαρακτήρων, όσο και τη δική μας, η Eύη Σαουλίδου μάς μιλά για την παράσταση και για τα τραύματα της σημερινής Ελλάδας.
Τι πραγματεύεται το έργο;
Κάποιοι άνθρωποι αφηγούνται ιστορίες, που συνέβησαν κατά τη διάρκεια ή μετά το τέλος της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Πυρηνικά περιστατικά ή πιο αθώα.
Πώς εκφράζεται, επί σκηνής, η χαρτογράφηση του ιστορικού τραύματος;
Η προσπάθεια επανένταξής τους στο κοινωνικό περιβάλλον και η δυσκολία που αυτή παρουσιάζει σε κάνει περισσότερο να φανταστείς το ακραίο του πολέμου, και όχι οι περιγραφές μαχών.
Τι μοιράζονται οι ήρωες του έργου, πώς διχάζονται και τι προσπαθούν να κατευνάσουν;
Φανταστείτε πώς γίνεται το πέρασμα από την ήσυχη, αγροτική εφηβική ζωή, στο αίμα, στους βιασμούς, στον θάνατο, χωρίς καν να καταλαβαίνει τι ακριβώς κάνει κάποιος και πώς έφτασε εκεί. Και μετά, να γυρίσει πίσω και να πρέπει να συνεχίσει, σαν να μη συνέβη τίποτα. Σαν να τελείωσε, τέλος πάντων, κι ό,τι έγινε, έγινε.
Ποια είναι η ιστορία του χαρακτήρα που υποδύεστε;
Η παραλογή, κάπου στη μέση του βιβλίου, περιγράφει μια εξοχική αναμέτρηση του Χάρου με μια κοπέλα. Αυτός διψάει και της ζητάει νερό, κι εκείνη του ζητάει τον πεθαμένο άντρα της. Ο Χάρος, από τη φύση του, δεν καταφέρνει να κάνει μια ντόμπρα συμφωνία. Κι έτσι, η γυναίκα καταφέρνει να δικαιώσει τους μελλοντικούς νεκρούς.
Πόσο σας πονούν τα τραύματα της σημερινής Ελλάδας;
Δεν είναι θέμα Ελλάδας. Είναι μια παγκόσμια πολιτική φιλελευθερισμού, που έχει σαν αποτέλεσμα τα διαχειριστικά πολιτικά ανδρείκελα, τον ρατσισμό, τη βία, την εξαθλίωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, την κατάρρευση του πνεύματος, τον αφανισμό της ελπίδας και της πίστης σε οτιδήποτε.
Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε, ατομικά και συλλογικά, για να επιτύχουμε την επούλωσή τους;
Αξιοπρέπεια, αλληλεγγύη, ευαισθησία, διάβασμα και, κυρίως, να μη συνηθίζουμε σε αυτήν την πραγματικότητα σαν να είναι το κανονικό. Μπορούμε να τις δούμε απλά σαν λέξεις ή σαν τρόπο να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας αρχικά, από τη σκληρότητα που μας επιβάλλεται.
Υπάρχει χώρος για αισιοδοξία;
Αισιοδοξία; Δηλαδή; Όλα θα πάνε καλά; Όχι. “Ο άνθρωπος, κάποιες στιγμές, είναι κύριος της μοίρας του. Τα σφάλματά μας, φίλτατε Βρούτε, δεν βρίσκονται καθόλου στ’ άστρα, αλλά στις προσκυνημένες ψυχές μας” λέει ο Σαίξπηρ. Η αισιοδοξία είναι στα μάτια των φίλων, των ανθρώπων που δεν ηττούνται, που θα βοηθούν και θα χαμογελούν. Και θα αντιστέκονται στην αγένεια και στον μισανθρωπισμό.
Πληροφορίες
Skrow theater: Αρχελάου 5 – Παγκράτι, τηλ. κρατήσεων: 210 7235842 (11:00 – 14:00 και 17:00 – 20:30). Ημέρες και ώρες παραστάσεων έως 28 Ιουνίου: Κυριακή: 22:30, Δευτέρα και Τρίτη: 21:15. Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά. Τιμές εισιτηρίων: γενική είσοδος: 12 ευρώ, φοιτητικό: 8 ευρώ, ΑΜΕΑ και ανέργων: 5 ευρώ.
