Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Υποδυόμενος έναν ήρωα καταδικασμένο σε θάνατο για έναν φόνο, ο ηθοποιός Γεράσιμος Μιχελής βρίσκεται μπροστά σε όλα τα μεγάλα ερωτήματα της ζωής και του νοήματός της και μας μιλά για την παράσταση «Ο ξένος».
Αναδεικνύοντας την ιστορία και τον φιλοσοφικό πυρήνα του, ο Δημήτρης Τσιάμης ανασυνθέτει και σκηνοθετεί το εμβληματικό έργο του – βραβευμένου με Νόμπελ Λογοτεχνίας – Αλμπέρ Καμί, «Ο ξένος», που παρουσιάζεται στο θέατρο «104», από Πέμπτη έως Κυριακή, στις 9 το βράδυ. Κάθε Πέμπτη, μετά την παράσταση, ακολουθεί συζήτηση με τους συντελεστές της.
Ο Γεράσιμος Μιχελής δίνει σάρκα και οστά σε έναν χαρακτήρα, που, δίχως τίποτα το ηρωικό στη συμπεριφορά του, δέχεται να πεθάνει για την αλήθεια, και μιλά για το έργο και για τα συναισθήματά του για τη σημερινή Ελλάδα.
Ποια θέματα αγγίζει το έργο;
«Το εμβληματικό έργο του Αλμπέρ Καμί, “Ο ξένος”, είναι από τα δημοφιλέστερα έργα του στην Ελλάδα. Έχει πλούσια κι ενδιαφέρουσα θεματική. Τα κεντρικά θέματά του είναι η θνητότητα, η μητέρα, η θρησκεία, ο έρωτας, η βία, η δικαιοσύνη, το παράλογο και η εξέγερση. Ο “Ξένος” είναι μία πρόκληση στη συνήθεια. Ένα κάλεσμα για μια διαυγή οπτική ζωής. Μια αδιάκοπη αναζήτηση νοήματος σε έναν κόσμο παράλογο».
Πώς το προσεγγίζει ο Δημήτρης Τσιάμης και τι επιχειρεί να αναδείξει η παράσταση;
«Ο σκηνοθέτης μας, ο Δημήτρης Τσιάμης, θέλησε να αφηγηθούμε την ιστορία του “Ξένου” με άξονα τα κεντρικά θέματα του έργου, αναδεικνύοντας, επί σκηνής, τόσο την ιστορία, όσο και τον φιλοσοφικό πυρήνα του έργου, σε έναν ζωντανό διάλογο του “Ξένου” με τον “Μύθο του Σίσυφου”, το μνημειώδες δοκίμιο του Καμί. Η παράστασή μας είναι ένα κάλεσμα αντίστασης στη συνήθεια, αντίδρασης στο παράλογο που μας στροβιλίζει. Στόχος όλων μας είναι να γνωρίσουμε, να ανακαλύψουμε νέες αλήθειες. Να καταφέρουμε να αλλάξουμε μέσα από το έργο, μιας κι αυτό το έργο προσφέρει αυτήν τη δυνατότητα, περισσότερο από άλλα. Να γίνουμε καλύτεροι. Συχνά, βλέπουμε με τα μάτια των λογοτεχνών τους άλλους, και μια τέτοια συνάντηση με τον άλλον μάς επιτρέπει να κατανοήσουμε το νόημα και τα πάθη της δικής μας ζωής».
Πώς εξελίσσεται η ιστορία του «Ξένου»;
«Το μυθιστόρημα έχει να κάνει με έναν παράλογο φόνο, που διαπράττει το κεντρικό πρόσωπο, ο Μερσώ. Σκοτώνει έναν Άραβα, σε μια παραλία, ενώ έχει πάει για μπάνιο με την παρέα του. Θα συλληφθεί, θα οδηγηθεί στη φυλακή. Εκεί, θα ανακριθεί και, τέλος, θα καταδικαστεί σε δημόσιο αποκεφαλισμό. Στη φυλακή, διατηρεί την πνευματική του ελευθερία, γιατί δεν θέλει να χάσει ούτε ένα κομμάτι της ενσυνειδησίας του. Θα οδηγηθεί στον θάνατο, αναζητώντας με πλήρη διαύγεια το νόημα της ζωής».
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ρόλου σας;
«Η πρώτη αίσθηση, που έχει κανείς για τον Μερσώ, είναι ότι πρόκειται για έναν αναίσθητο άντρα, που δεν εντάσσεται στο κοινωνικό σύνολο. Ξένος για τον εαυτό του ή για τους άλλους; Παρατηρεί σιωπηλά τη ζωή και τους άλλους, με απόλυτη διαύγεια. Ένας παράξενος, που, για τον λόγο που μπορεί κανείς να τον αγαπήσει, για τον ίδιο λόγο μπορεί και να τον μισήσει, όπως λέει η φίλη του, η Μαρί Καρντονά. Ο ίδιος, όμως, θέλει να ζει το παρόν, την κάθε του στιγμή. Απολαμβάνει τις εκδρομές και τα μπάνια με τη φίλη του, το σινεμά, το ωραίο φαί. Σκοτώνει έναν Άραβα, οδηγείται στη φυλακή και, εκεί, αναγκάζεται να αποδεχτεί τη θανατική του καταδίκη. Στο τέλος, με την εξέγερσή του, θα οδηγηθεί στην αποδοχή και στην υπέρβαση της κατάστασής του».
Πώς αισθάνεστε για τη σημερινή Ελλάδα;
«Αισθάνομαι θλίψη για την κατάσταση, στην οποία έχουμε περιέλθει. Η έκταση των προβλημάτων της χώρας μας είναι τεράστια πια. Από τότε που ξέσπασε η κρίση μέχρι τώρα, η Ελλάδα παραμένει “ειδική περίπτωση” ή, όπως υποστηρίζουν κάποιοι Ευρωπαίοι πολιτικοί “χαμένη υπόθεση”; Ευτυχώς, δεν χαθήκαμε ακόμη, αφού, με αιματηρές προσπάθειες και πολύ φόβο, παλεύουμε να σταθούμε στα πόδια μας. Όμως, δεν σωθήκαμε! Η Ελλάδα, ως “ειδική περίπτωση”, εξακολουθεί μάταια να πορεύεται, αφού κανένα πολιτικό κόμμα δεν αναγνωρίζει την απόλυτη ανάγκη να βγούμε από αυτό το αδιέξοδο που μας καταβαραθρώνει. Δεν υπήρξε, ούτε πρόκειται να υπάρξει, στοιχειώδης συνεννόηση στην αναγκαιότητα αλλαγών, στη χάραξη κοινής θέσης προς τους δανειστές και προς τις δυνάμεις ασυνεννοησίας εντός της χώρας. Αυτή η χρόνια αδυναμία, αυτή η ανικανότητα να διαχειριστούμε προβλήματα και να συνεργαστούμε σε μια κοινή βάση για όφελος της χώρας, ευθύνεται περισσότερο για το σημερινό αδιέξοδο. Η μεγαλύτερη ευθύνη ανήκει σε αυτούς, που, για προσωπικούς τους λόγους, αφήνουν τα προβλήματα να διαιωνίζονται. Κι εμείς από την άλλη, απελπισμένοι, προσπαθούμε. Αλλά “είν’ οι προσπάθειές μας, των συμφοριασμένων, είν’ οι προσπάθειές μας σαν των Τρώων”, που λέει κι ο Καβάφης».
Τι χρειαζόμαστε πραγματικά σε αυτήν τη δύσκολη φάση;
«Το κράτος είναι σε διάλυση. Τα κομματικά στελέχη, ολόκληρο το πολιτικό σύστημα νοσεί. Η κομματική καχυποψία και τα προσωπικά συμφέροντα εμποδίζουν τη γρήγορη διεκπεραίωση όσων λίγων ευκαιριών έχουν εμφανιστεί. Η εμπιστοσύνη των πολιτών έχει κλονιστεί. Πρέπει να ξυπνήσουμε από τον βαθύ μας ύπνο και να δούμε καθαρά μπροστά μας. Περιθώρια αισιοδοξίας υπάρχουν, όσο υπάρχουν στόχοι. Οι στόχοι είναι στο μυαλό μας! Χρειαζόμαστε πολιτικούς με ήθος, με πίστη, με σθένος και όραμα. Είναι θέμα σωστής αναζήτησης και πίστης στην αναζήτηση αυτή».
Τι σας τονώνει το ηθικό;
«Η αίσθηση χαράς και ικανοποίησης που έχω, όταν, τελειώνοντας μια προσπάθεια που άξιζε τον κόπο, μπορώ να πω ότι κατάφερα να απαλύνω όσα βαραίνουν τους ανθρώπους που αγαπώ. Τότε, νιώθω δικαιωμένος και, σε έναν βαθμό, μπορώ να συγχωρήσω τον εαυτό μου για τα λάθη μου».
Ταυτότητα παράστασης
Σκηνοθεσία – δραματουργική επεξεργασία: Δημήτρης Τσιάμης, σκηνογραφία: Γιάννης Θεοδωράκης, κινησιολογία: Ελένη Χατζηγεωργίου, μουσική: Λάμπρος Πηγούνης, φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης, ενδυματολογία: Βασιλική Σύρμα, βοηθός σκηνοθέτη: Ειρήνη Δένδη, φωτογραφίες: Δομινίκη Μητροπούλου, σκηνοθέτης teaser: Γιώργος Αποστολόπουλος, σχεδιασμός εντύπου: Γιώργος Αμαραντίδης, οργάνωση παραγωγής: Δήμητρα Κόλλια. Παίζουν: Γεράσιμος Μιχελής, Μιχάλης Οικονόμου, Κλεοπάτρα Μάρκου.
Πληροφορίες
Θέατρο «104» – Κεντρική Σκηνή: Ευμολπιδών 41 – Αθήνα, 210 3455020. Παραστάσεις: έως 11 Ιουνίου. Τιμές εισιτηρίων: κανονικό: 12 ευρώ, φοιτητικό και ανέργων: 8 ευρώ, ατέλειες: 5 ευρώ.
