Από την έντυπη έκδοση
Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]
Όχι μόνο τα capital controls, αλλά και τις δεσμεύσεις που αφορούν τα ομόλογα συζητούν να άρουν οι θεσμοί. Εκτιμάται μάλιστα πως η άρση των δεσμεύσεων που αφορούν τις ποσότητες ομολόγων τις οποίες μπορούν να έχουν οι τράπεζες στα χαρτοφυλάκιά τους πιθανότατα να προηγηθούν της άρσης των κεφαλαιακών περιορισμών.
Το θέμα ήταν από εκείνα που δημιούργησαν μεγάλο προβληματισμό στις τράπεζες όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα,αφού δεν μπόρεσαν να εκμεταλλευτούν τις αποδόσεις στην αγορά ομολόγων και να αποκομίσουν πολύτιμα κέρδη στους ισολογισμούς τους. Την ίδια στιγμή ας σημειωθεί πως προς το παρόν τουλάχιστον οι πηγές κερδοφορίας των τραπεζών δεν είναι και πολλές.
Το θέμα αυτό αποτέλεσε πρόσφατα αντικείμενο συζήτησης με τον SSM.
Αναβαθμίσεις
Πολλοί πιστεύουν πως οι εξελίξεις αυτές θα συντελεστούν μέχρι τον Σεπτέμβριο και πάντως σημαντικό ρόλο θα παίζουν οι αναβαθμίσεις που αναμένονται από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης Fitch και Moody’s στις 2 και 23 Αυγούστου. Βέβαια αρκετοί είναι και εκείνοι που θεωρούν πως η απελευθέρωση των ομολόγων θα έρθει μαζί με την άρση των capital controls. Όπως και να έχει, πάντως, οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στον Σεπτέμβριο ή και νωρίτερα.
Οι αναβαθμίσεις αυτές ασφαλώς απέχουν σε ό,τι αφορά την οικονομία της χώρας από αυτό που όλοι θεωρούν απαιτητό και που είναι η επενδυτική διαβάθμιση. Ωστόσο θα δώσουν περιθώρια στην κυβέρνηση για έκδοση νέων ομολόγων με καλύτερα επιτόκια και πιθανόν καλύτερες να είναι και οι συνθήκες για τις τράπεζες σε περίπτωση που απαιτηθεί να πραγματοποιήσουν και εκείνες νέες εκδόσεις.
Ας σημειωθεί πάντως πως οι τράπεζες που θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν κέρδη από την αγοραπωλησία ομολόγων δεν μπορούν να το πράξουν. Την ίδια στιγμή οι τράπεζες εκδίδουν ομολογιακά δάνεια με επιτόκια που κυμαίνονται μεταξύ 8% και 9% προκειμένου να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους βάση, ενώ δανείζουν πελάτες τους με επιτόκια χαμηλότερα του 6%.
Το ποσοστό των ομολόγων και εντόκων που διαθέτουν οι τράπεζες στους ισολογισμούς τους είναι κάτω από 10% και σε ορισμένες περιπτώσεις κάτω από 5%. Επομένως τα περιθώρια σε μία απελευθέρωση να αυξηθούν τα ομόλογα στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών είναι πολλά. Κάποιοι μιλούν ακόμη και για διπλασιασμό.
Τέλος, οι τράπεζες πιέζουν προς κάθε κατεύθυνση για κέρδη μέχρι το τέλος του έτους και αυτό σε μια λογική η οποία θα τους επιτρέψει να ξεκινήσουν από καλύτερη βάση τους ισολογισμούς τους εν όψει των κρίσιμων stress tests του 2020. Τα stress tests αυτά θα φέρουν περισσότερες απαιτήσεις και οι ελληνικές τράπεζες -στην πλειονότητά τους- θα έχουν να αντιμετωπίσουν το δύσκολο ζήτημα των κόκκινων δανείων.
Η αδυναμία απόκτησης χωρίς έγκριση
Οι περιορισμοί απόκτησης ομολόγων από τις ελληνικές τράπεζες έλαβαν χώρα τον Φεβρουάριο του 2015 μέσω ΕΚΤ και Μάριο Ντράγκι κυρίως επειδή η χώρα δεν έκλεινε τα θέματα διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς.
Έκτοτε οι τράπεζες δεν μπορούν να αυξήσουν τα χαρτοφυλάκιά τους σε ομόλογα και λαμβάνουν έγκριση από την ΤτΕ προκειμένου να αντικαταστήσουν ομόλογα είτε που έχουν λήξει είτε που έχουν πουλήσει, ακριβώς στο ισόποσο.
Στα 15,5 δισ. ευρώ ανέρχονταν τα ομόλογα και έντοκα του Δημοσίου των τεσσάρων συστημικών τραπεζών στα χαρτοφυλάκιά τους στο τέλος του 2018 και έκτοτε δεν υπάρχουν σημαντικές αλλαγές.
