Της Λέττας Καλαμαρά
[email protected]
Στη νέα εποχή «διαμοιρασμού των μετακινήσεων» και τις θετικές αλλαγές που θα επιφέρει σε παγκόσμια κλίμακα εστίασε σε πρόσφατο άρθρο του στο Business Today ο Τravis Kalanick, διευθύνων σύμβουλος της Uber. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Uber έως το 2030, το ποσοστό των μετακινήσεων που θα πραγματοποιούνται μέσω εφαρμογών διαμοιρασμού αναμένεται να ανέλθει σε 25%. Σήμερα είναι μικρότερο από 4%.
Όπως σημειώνει λοιπόν ο κ. Kalanick, «μία από τις πλέον έντονες αναμνήσεις του πατέρα μου, μεγαλώνοντας στο Λος Άντζελες, στη δεκαετία του 1950, ήταν το νέφος. Στην ίδια περιοχή μεγάλωσα και εγώ, αλλά αυτό που θυμάμαι εντονότερα είναι η κίνηση. Οι ατελείωτες ώρες στο αυτοκίνητο με την οικογένειά μου προσπαθώντας να μετακινηθούμε μέσα στην πόλη. Δυστυχώς, τρεις δεκαετίες μετά, δεν έχουν αλλάξει πολλά. Όσοι μετακινούνται στο Λος Άντζελες χάνουν δύο εργάσιμες εβδομάδες το χρόνο, κολλημένοι στην κίνηση. Και η μόλυνση της ατμόσφαιρας φέτος το καλοκαίρι παρέμεινε στα ίδια υψηλά επίπεδα με τα προηγούμενα χρόνια. Ακόμη χειρότερο είναι το γεγονός ότι η μόλυνση και ο συνωστισμός αποτελούν πραγματικότητα σε όλες τις μεγαλουπόλεις του κόσμου. Το Δελχί υποφέρει από το χειρότερο νέφος εδώ και δεκαετίες. Η τοξική ομίχλη κλείνει σχολεία και αναγκάζει τους πολίτες να περιμένουν σε ουρές για να προμηθευτούν μάσκες αέρα. Η επίλυση αυτών των προβλημάτων αποτελεί προτεραιότητα της διακυβέρνησης των πόλεων είτε ζεις στη Μαδρίτη είτε στη Μανίλα ή την πόλη του Μεξικό».
Και τονίζει λέγοντας πως «φυσικά είναι εύκολο να δαιμονοποιείς τη μετακίνηση με το αυτοκίνητο. Μόνο που το πρόβλημα δεν είναι το ίδιο το αυτοκίνητο, αλλά ο τρόπος χρήσης του: Μεμονωμένα. Την επόμενη φορά που θα σταματήσετε σε ένα κόκκινο σηματοδότη, ρίξτε μια ματιά δεξιά ή αριστερά σας στα διπλανά οχήματα. Το πιθανότερο είναι να δείτε μέσα μόνο έναν επιβάτη. Τον οδηγό. Απ’ ό,τι φαίνεται, όταν οδηγεί κάποιος μόνος… ο εαυτός του είναι καλή παρέα. Για πολλούς κατοίκους των πόλεων, η ιδιοκτησία αυτοκινήτου είναι μία αναγκαιότητα, όχι μία πολυτέλεια. Είναι ένα τρόπος διασφάλισης της μετακίνησης – οι άνθρωποι αποκτούν αυτοκίνητα προκειμένου να είναι βέβαιοι ότι θα φτάσουν αξιόπιστα στον προορισμό τους. Είτε στη δουλειά τους είτε στο σχολείο είτε για να επισκεφθούν την οικογένεια τους. Αυτό αποτελεί μία πραγματικότητα κυρίως σε φτωχότερες κοινωνίες που δεν απολαμβάνουν καλές συγκοινωνίες. Και από τη στιγμή που έχεις πληρώσει αρκετά χρήματα για να αγοράσεις ένα αυτοκίνητο, οι πιθανότητες να το χρησιμοποιήσεις είναι αυξημένες, ακόμα κι αν υπάρχουν αξιόπιστες εναλλακτικές».
Αναφορικά με το τι φέρνει η εποχή του διαμοιρασμού των μετακινήσεων ο CEO της Uber επισημαίνει πως «τα καλά νέα είναι ότι τεχνολογικές-on-demand εφαρμογές διαμοιρασμού της μετακίνησης (ridesharing) όπως αυτή της Uber μπορούν να βοηθήσουν στην επίλυση των προβλημάτων αυτών. Η δυνατότητα που δίνουν με το πάτημα ενός κουμπιού να αποκτήσεις μεταφορά γίνεται ένας αξιόπιστος, άνετος και προσιτός τρόπος, εναλλακτικός στην ιδιοκτησία αυτοκινήτου. Ας ξεκινήσουμε πρώτα με την αξιοπιστία και την άνεση. Η Uber έχει αποδείξει ότι ο διαμοιρασμός της μετακίνησης μπορεί να αφορά κάθε γωνιά της πόλης, ακόμα και εκεί που δε φτάνουν οι συγκοινωνίες. Για παράδειγμα, στη Βομβάη, μπορείς να… πατήσεις ένα κουμπί και ο μέσος όρος του χρόνου μίας μετακίνησης να είναι μικρότερος από 10 λεπτά. Επίσης, οι on demand εφαρμογές διαμοιρασμού της μετακίνησης είναι συμπληρωματικές των υπαρχόντων συστημάτων δημόσιας μεταφοράς, χωρίς επιπλέον κόστος για τον φορολογούμενο. Γιατί αν το μετρό ή το λεωφορείο δε φθάνουν μέχρι το σπίτι σου, ο διαμοιρασμός της μετακίνησης είναι αυτός που καλύπτει το τελευταίο χιλιόμετρο».
Σχετικά με το κόστος εξηγεί πως «το προσιτό της υπηρεσίας είναι επίσης κρίσιμο θέμα. Οι εφαρμογές θα μπορούν να αντικαταστήσουν την ατομική ιδιοκτησία αυτοκινήτου, μόνο αν εξυπηρετούν ανθρώπους κάθε εισοδήματος. Και η λύση είναι προφανής. Ο διαμοιρασμός. Περισσότεροι επιβάτες σε ένα αυτοκίνητο μοιράζονται το κόστος. Όσοι χαράζουν πολιτική συζητούν επί χρόνια για το carpooling, ωστόσο η ιδέα ποτέ δεν «απογειώθηκε» στην πράξη, επειδή ήταν δύσκολη η εφαρμογή της. Αυτό μέχρι τώρα όμως. Πριν από λίγα χρόνια, οι μηχανικοί της Uber παρατήρησαν αρκετές διπλές διαδρομές – άνθρωποι που πήγαιναν στο ίδιο μέρος την ίδια ώρα. Και προχώρησαν στο ερώτημα: Θα μπορούσε η τεχνολογία, σε πραγματικό χρόνο, να βρει τους ανθρώπους με τους ίδιους προορισμούς ταυτόχρονα, έτσι ώστε να προκύψει μία μετακίνηση αντί για δύο ή τρεις; Το πραγματικό ερώτημα ήταν εάν θα μπορούσαν οι επιβάτες να μοιραστούν τη διαδρομή με αγνώστους για να πετύχουν καλύτερη τιμή; Η απάντηση ήταν ένα ηχηρό «ναι». Ο διαμοιρασμός δεν ήταν το πρόβλημα. Η τιμή και η άνεση έχουν σημασία για τους ανθρώπους. Στο Δελχί, σήμερα, ένα χρόνο μετά την παροχή της υπηρεσίας του carpooling, περίπου το ένα τέταρτο των διαδρομών μας γίνονται με uberPOOL. Και τον τελευταίο μήνα ζητήσαμε από τους οδηγούν να προωθήσουν την αλλαγή προς αυτό το μοντέλο (#SwitchToPool). Η αντίστοιχη καμπάνια βρίσκεται επίσης σε εξέλιξη στη Βομβάη, το Μπανγκαλόρ, την Καλκούτα, το Χαϊντεραμπάντ και το Τσενάι».
Και ήδη παρατηρείται ότι η τάση προς ιδιοκτησία αυτοκινήτου αρχίζει να αλλάζει – γιατί όταν προσφέρεις στους ανθρώπους μία προσιτή και αξιόπιστη εναλλακτική, είναι πρόθυμοι να τη χρησιμοποιήσουν. Έρευνα στο Ηνωμένο Βασίλειο, έδειξε ότι το 28% των Λονδρέζων άφησαν τα αυτοκίνητά τους και λόγω των υπηρεσιών διαμοιρασμού της μετακίνησης.
«Θα στοιχημάτιζα» λέει ο Κalanick, «ότι πολλά παιδιά που ζουν σήμερα σε πόλεις δε θα αισθανθούν την ανάγκη να αποκτήσουν αυτοκίνητο όταν μεγαλώσουν. Και είμαστε ακόμη στην αρχή. Σήμερα, μέσω των εφαρμογών διαμοιρασμού των μετακινήσεων, διεξάγεται λιγότερο από το 4% των αποστάσεων. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι έως το 2030, το ποσοστό θα έχει αυξηθεί σε 25%. Στην πραγματικότητα, τα αυτοκινούμενα οχήματα θα μας δώσουν τη δυνατότητα να πάμε πολύ γρηγορότερα σε αυτό το μέλλον.
Πρόσφατη έρευνα του ΟΟΣΑ δείχνει ότι μία υπηρεσία διαμοιρασμού με αυτοκινούμενα οχήματα θα μείωνε τον αριθμό των οχημάτων στους δρόμους κατά 90% ή και περισσότερο. Μία τέτοια εξέλιξη θα έκανε τις πόλεις μας αγνώριστες – με μεγάλο μέρος του στρες και του κόστους της καθημερινής ζωής να εξαφανίζονται».
Μέρη τα οποία έχουν σήμερα αγκαλιάσει το διαμοιρασμό των μετακινήσεων, θα έχουν φυσικά ένα πλεονέκτημα σε ό,τι αφορά την αυτοκίνηση. Εν μέρει γιατί τα ατομικά ιδιόκτητα αυτοκινούμενα οχήματα θα προκαλούν την ίδια συμφόρηση που προκαλούν τα αυτοκίνητα σήμερα. Άρα πρέπει το σύντομα και όχι αργότερα να γίνει συνήθεια για τον κόσμο να αφήνει το αυτοκίνητό του σπίτι. Ή ακόμα καλύτερα, να μην αγοράζει αυτοκίνητο. Και με δεδομένο ότι τα αυτοκινούμενα οχήματα στην αρχή θα είναι αρκετά ακριβά, ο διαμοιρασμός τους σε πολλούς επιβάτες θα βοηθήσει στη μείωση του κόστους των μετακινήσεων, εξασφαλίζοντας ότι η νέα τεχνολογία θα υιοθετηθεί γρηγορότερα.
«Η ελπίδα μου για το μέλλον είναι αυτή. Να μπορούμε να μετατρέψουμε κάθε ταξίδι, σε ένα ταξίδι που μοιράζεται, χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό του διαμοιρασμού των μετακινήσεων και της δημόσιας συγκοινωνίας. Και οι άνθρωποι να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες αυτές όχι εξαναγκαστικά αλλά από επιλογή – γιατί ο διαμερισμός θα αποτελεί μία φθηνότερη και πιο άνετη εναλλακτική από την ιδιοκτησία αυτοκινήτου. Άλλωστε, όταν το να εξασφαλίσεις μία μετακίνηση είναι ευκολότερο από το να ψάξεις για τα κλειδιά σου, να βρεις οδηγίες για την κατεύθυνσή προς τον προορισμό σου και να βρεις χώρο για πάρκινγκ, για ποιο λόγο να σε νοιάζει να αποκτήσεις αυτοκίνητο; Υπάρχει εναλλακτική σε έναν κόσμο που μοιάζει με πάρκινγκ και κινείται με ρυθμούς συμφόρησης. Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι να τραβήξουμε μαζί προς αυτήν την κατεύθυνση».
