Από την έντυπη έκδοση
Tων Φάνη Ζώη και Σοφίας Εμμανουήλ
Την επέκταση του σχεδίου βιώσιμης ανάπτυξης και στους δήμους, δεσμευόμενος για κοινωνική συμφωνία, συνδεδεμένη με την κλιματική αλλαγή, την κυκλική οικονομία και άλλους τομείς που σχετίζονται με τους παγκόσμιους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ), ανακοίνωσε από το βήμα του 2ου Συνεδρίου της «Ναυτεμπορικής» για την Εταιρική Υπευθυνότητα και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος.
Επίσης οι συνεργασίες, η πολιτική βούληση και η ενημέρωση του ανθρώπινου δυναμικού -κυρίως αυτού που στελεχώνει Δήμους και Περιφέρειες- αναδείχθηκαν από τους συμμετέχοντες σε κορυφαίες προτεραιότητες για τη νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επικείμενες εθνικές εκλογές και τους νεοεκλεγέντες ηγέτες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προκειμένου να προωθήσουν πολιτικές για τους ΣΒΑ με τρόπο ώστε να μη χαθεί άλλη ευκαιρία ανάπτυξης για την Ελλάδα. «Βασικό ζητούμενο παραμένει η συνεργασία μεταξύ δημόσιου, ιδιωτικού τομέα και κοινωνίας των πολιτών, όπου η έλλειψη εμπιστοσύνης και η αισιοδοξία κινείται αρνητικά» είπε χαρακτηριστικά η Μαρία Αλεξίου, πρόεδρος CSR Hellas & GCNH, μέλος Δ.Σ., CSR Europe, διευθύντρια ΕΚΕ Όμιλος ΤΙΤΑΝ. Τόνισε επίσης ότι σήμερα 12.000 επιχειρήσεις θα έπρεπε να χρησιμοποιούν προς όφελός τους το νέο θεσμικό πλαίσιο δημοσιοποιώντας και μη χρηματοοικονομικά στοιχεία.
Πάντως ο Νίκος Τράντας, Προϊστάμενος Γραφείου Συντονισμού, Θεσμικών, Διεθνών & Ευρωπαϊκών Θεμάτων, Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης, σημείωσε ότι υπάρχει πνεύμα συνεργασίας με την ΚΕΔΕ και την Ένωση Περιφερειών στο πλαίσιο της εστίασης στην τοπική – περιφερειακή διάσταση του Εθνικού Σχεδίου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη που καταρτίζεται αυτό το διάστημα. Στο πλαίσιο αυτού του σχεδίου κλάδοι που στηρίζουν ουσιαστικά την εθνική οικονομία, όπως το επιχειρηματικό οικοσύστημα της φιλοξενίας, μπορούν να αποτελέσουν «φάρους», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αλέξανδρος Αγγελόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος Aldemar Resorts, σημειώνοντας ως προϋπόθεση οι ΟΤΑ να πάρουν ρόλο σε αλληλεπίδραση με τις επιχειρήσεις. «Δώστε μας την ευθύνη και το κίνητρο να είμαστε υπεύθυνοι» είπε χαρακτηριστικά απευθυνόμενος στην κυβέρνηση, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να «πληρώνουν όσοι ρυπαίνουν».
Με ζητούμενο την εξεύρεση πόρων για την υλοποίηση των ΣΒΑ, ο Δημήτρης Αποστολίδης, Διευθυντής, Υπηρεσίες Εσωτερικού Ελέγχου, Κλιματικής Αλλαγής & Βιώσιμης Ανάπτυξης, Διαχείρισης Κινδύνων, KPMG, αναφέρθηκε στα green bonds φέρνοντας παραδείγματα όπως Gothenburg, Cape Town κ.ά. Εξήγησε ότι εκτός από τις τυπικές προϋποθέσεις για να τοποθετήσουν κεφάλαια στους δήμους οι επενδυτές μεταξύ άλλων ζητούν ένα ισχυρό Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου/ Περιβάλλον Ελέγχου (Internal Control System/Environment) με βάση τις καλές πρακτικές. Στην Ελλάδα ένα παράδειγμα είναι ο Δήμος Αγίου Δημητρίου, που εκδίδει τον 2ο Απολογισμό Βιώσιμης Ανάπτυξης σε λίγες ημέρες και είναι ο πρώτος δήμος της χώρας που δημοσίευσε απολογισμό, όπως εξήγησε ο Ηλίας Σαββάκης, Χημικός Μηχανικός, MBA, MSc Γενικός Γραμματέας Δήμου Αγίου Δημητρίου Αττικής. Από την πλευρά της η Ιριάννα Λιανάκη-Δεδούλη, υπεύθυνη Ερευνητικών και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων, Έδρα UNESCO για την Προοπτική Διερεύνηση, ΙΤΕ/Δίκτυο ΠΡΑΞΗ, εξήγησε πως το μέλλον υπεισέρχεται στους ΣΒΑ και πρότεινε εργαλεία και μεθοδολογίες με τα οποία η προοπτική διερεύνηση μπορεί να συνεισφέρει στον εθνικό στρατηγικό σχεδιασμό – και ειδικότερα στον Στόχο 16 που αναφέρεται στους ισχυρούς θεσμούς.
Καταλύτης παραγωγικής ανασυγκρότησης
Η κυκλική οικονομία μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για την παραγωγική ανασυγκρότηση, σύμφωνα με τον Βασίλη Λιόγκα, Ειδικό Συνεργάτη-Σύμβουλο του Αν. Υπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας, που τόνισε ωστόσο ότι ακόμη και σήμερα υπάρχουν σε λειτουργία 14 χωματερές. «Η χώρα έχει έτοιμες 34 δράσεις σε 4 επίπεδα με τις οποίες αλλάζει σελίδα στη διαχείριση των αποβλήτων, αυξάνει τη ζήτηση των δευτερογενών υλικών, βοηθά επιχειρήσεις στο να αυξήσουν τους ρυθμούς ανακύκλωσης» σημείωσε ο κ. Λιόγκας, που κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις όπως μείωση ΦΠΑ για τα δευτερογενή υλικά, κίνητρα για επιχειρήσεις με δράσεις βιοοικονομίας, ενώ τάχθηκε υπέρ της εφαρμογής του DRS για επιστροφή αντίτιμου αξίας.
Σε πάνελ συζήτησης για την κυκλική οικονομία που συντόνισε ο Νικόλαος Φαραντούρης, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πρόεδρος Νομικής Επιτροπής EUROGAS, Brussels, έγινε επίσης αναφορά στις συνέργειες που συνεπάγεται η κυκλική οικονομία. Το θέμα ανέλυσε η Κωνσταντίνα Κοτταρίδη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πειραιώς, Διευθύντρια, Εργαστήριο Βιοοικονομίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης, Διευθύντρια ΔΠΜΣ στη Βιοοικονομία.
Στα μέτρα που λαμβάνουν οι επιχειρήσεις για να «κλείσει» ο κύκλος ζωής των προϊόντων: από την παραγωγή και την κατανάλωση μέχρι τη διαχείριση των αποβλήτων και την αγορά δευτερογενών πρώτων υλών, μειώνοντας έτσι το κόστος πρώτων υλών στις γραμμές παραγωγής και βελτιώνοντας το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, αναφέρθηκε η Ράνια Σουλάκη, Διευθύντρια Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, Όμιλος ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ. Από την πλευρά της η Σίσσυ Ηλιοπούλου, Διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων & Επικοινωνίας της Coca-Cola για Ελλάδα, Κύπρο & Μάλτα, αναφέρθηκε σε έξυπνους και αποτελεσματικούς τρόπους που μπορούν να εντάξουν τις αρχές της κυκλικής οικονομίας στην καθημερινότητα του πολίτη. Ανέδειξε επίσης τη σημαντική απήχηση που είχε στο καταναλωτικό κοινό της Θεσσαλονίκης το Zero Waste Lab, μέρος του προγράμματος Zero Waste Future της Coca-Cola στην Ελλάδα.
Στη συζήτηση συνέβαλε ο Δημήτρης Λιανός, Αντιδήμαρχος Τουρισμού Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, μιλώντας για την αλλαγή συμπεριφοράς των πολιτών της Νάξου και της Δονούσας με στόχο τη μείωση της θαλάσσιας ρύπανσης στο πλαίσιο του προγράμματος SEA CHANGE GREEK ISLANDS.
ΣΔΙΤ με αποτύπωμα στις τοπικές κοινωνίες
Ο Κωνσταντίνος Μανασάκης, Οικονομολόγος (ΜΒΑ, PhD), Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Κρήτης, συντονιστής συζήτησης πάνελ επιχείρησε να αναδείξει με ουσιαστικό τρόπο τη θεματική του συνεδρίου «Η σκυτάλη στις πόλεις». Έβαλε στη συζήτηση το θέμα της τοπικότητας και της χωρικότητας, ως ζητήματα υψηλής σημασίας. Η ανάγκη συνεργασίας βρέθηκε στο επίκεντρο της συζήτησης, ως κλειδί για την επίτευξη του βέλτιστου δυνατού αποτελέσματος για επιχειρήσεις, περιβάλλον και κοινωνία.
Η Αλεξία Μαχαίρα, Υπεύθυνη Επικοινωνίας & Εταιρικής Υπευθυνότητας, ΑΒ Βασιλόπουλος, αναφέρθηκε στο αποτύπωμα των σημαντικών συνεργασιών που έχει αναπτύξει με φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, την Πανεπιστημιακή κοινότητα, ΜΚΟ κ.ά. Η ευρύτερη σύνδεση των τροφίμων με τη βιώσιμη διατροφή, όσο και με τη βιώσιμη παραγωγή και τον βιώσιμο τουρισμό αναδείχθηκε και από τον Σωτήρη Δ. Μπαμπαγιούρη, Διευθύνοντα Σύμβουλο, Local Food Experts, που παρουσίασε πρακτικές που αναδεικνύουν την Κρήτη σε Βιώσιμο Διατροφικό Προορισμό.
Η Πέννυ Μικελοπούλου, π. Γενική Γραμματέας Δήμου Μαραθώνα Αττικής, ανέδειξε την ανάγκη να θεσμοθετηθούν υποχρεώσεις για τους δήμους στο πλαίσιο των ΣΒΑ, ενώ από την πλευρά της η Δρ Ελένη Χατζηγιάννη, Διευθύντρια Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού, Συντονίστρια Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων Περιφέρειας Κρήτης, αναφέρθηκε στον σημαντικό ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην επόμενη προγραμματική περίοδο και ανέδειξε τις πρωτοβουλίες της Περιφέρειας σε επίπεδο ενσωμάτωσης των ΣΒΑ.
Βιώσιμες επενδύσεις και εργαλεία
Το νέο διεθνές περιβάλλον, όπως διαμορφώνεται από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και την Ατζέντα 2030 του ΟΗΕ, επιχείρησε να αναλύσει ο Παναγιώτης Χαμπεσής, Στέλεχος, Ελληνική Ένωση Τραπεζών, αναδεικνύοντας τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες για τον τραπεζικό τομέα, δίνοντας ταυτόχρονα το στίγμα ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι σε ετοιμότητα. Σε πάνελ συζήτησης που συντόνισε ο Γιώργος Σακκάς, Δημοσιογράφος της «Ναυτεμπορικής», η Ιωάννα Σαπουντζή, Προϊσταμένη Διεύθυνσης Εταιρικής Διακυβέρνησης και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της Τράπεζας & του Ομίλου, μίλησε για την προετοιμασία που έχει κάνει η Εθνική Τράπεζα στο νέο περιβάλλον εξηγώντας πώς η υπεύθυνη τραπεζική αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού.
Από την πλευρά της η Σοφία Παπαστεφάνου, Υποδιευθύντρια, Διεύθυνση Funds of Funds, Alpha Asset Management ΑΕΔΑΚ, μίλησε για τις υπεύθυνες επενδύσεις, ενώ μιλώντας για την υποστηριζόμενη από τα Ηνωμένα Έθνη πρωτοβουλία PRI – Principles for Responsible Investments Initiative που αριθμεί 2.400 μέλη σε παγκόσμιο επίπεδο, εκ των οποίων 1.700 είναι θεσμικοί επενδυτές, σημείωσε ότι όσοι θεσμικοί έχουν προσυπογράψει την πρωτοβουλία PRI χρειάζεται από το 2020 να ενσωματώσουν στο 50% των κεφαλαίων τους πρακτικές ESG, που σημαίνει ότι τα κεφάλαια που θα επενδυθούν βάσει στρατηγικών ESG θα ανέλθουν τουλάχιστον στα 43 τρισ. ευρώ στο άμεσο μέλλον.
Για την ενισχυόμενη διεθνή τάση αναφορικά με την υιοθέτηση κριτηρίων ESG στη διεθνή επενδυτική κοινότητα, με βάση ερευνητικά δεδομένα της ΕΥ, μίλησε η Κιάρα Κόντη, Senior Manager Climate Change and Sustainability Services, Ernst & Young (Hellas). Από την πλευρά της η Χρυσούλα Εξάρχου, Πρόεδρος, QualityNet, παρουσίασε μια ανάλογη τάση των επενδυτών να λαμβάνουν υπόψη μη χρηματοοικονομικά στοιχεία στις επενδυτικές τους αποφάσεις σε μικρότερες επιχειρήσεις και Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
400 εκατ. από τις τράπεζες
Την τελευταία δεκαετία οι τράπεζες διέθεσαν 400 εκατομμύρια ευρώ σε διάφορες δράσεις με έντονο κοινωνικό αποτύπωμα, ενώ η Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ) εδώ και πολλά χρόνια έχει περιλάβει στις υψηλές προτεραιότητές της τη συνεισφορά στην πρόοδο και την ευημερία της ελληνικής κοινωνίας.
Τα παραπάνω περιλαμβάνονται στον χαιρετισμό που ετοίμασε για το συνέδριο η Χαρούλα Απαλαγάκη, Γενική Γραμματέας, Ελληνική Ένωση Τραπεζών (η οποία χρειάστηκε να αποχωρήσει εκτάκτως, οπότε εκφώνησε την ομιλία της ο Παναγιώτης Χαμπεσής, Στέλεχος της ΕΕΤ).
Η ΕΕΤ έχει αναπτύξει σειρά συνεργασιών, μεταξύ των οποίων με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την εκπόνηση Εθνικού Σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα. Επίσης στο πλαίσιο του προγράμματος “εξοικονόμηση κατ’ οίκων” η Ένωση και οι τράπεζες-μέλη της έχουν αναλάβει πρωτεύοντα ρόλο τόσο σε αυτό το πρόγραμμα το ECO2 αλλά και στο προηγούμενο πρόγραμμα. Ήδη ένα μέλος της ΕΕΤ, η Τράπεζα Πειραιώς, αποτελεί μία από τις 28 τράπεζες-μέλη παγκοσμίως του Core group το οποίο συνδιαμόρφωσε τις αρχές υπεύθυνης τραπεζικής «principles for responsible banking».
