Από την έντυπη έκδοση
Του Φάνη Ζώη
[email protected]
Σε περίοδο έντονης επενδυτικής δράσης έχει εισέλθει ο κλάδος των logistics, ώστε να αντιμετωπίσει με αναβαθμισμένες υποδομές τις νέες, αυξημένες, απαιτήσεις διαχείρισης της αλυσίδας τροφοδοσίας/διανομής. Οι εταιρείες διαχείρισης ακινήτων διαθέτουν κεφάλαια υψηλού κόστους με στόχο την ανάπτυξη σχετικών δομών, ενώ δεν λείπει και η είσοδος νέων παικτών, καθότι -όπως όλα δείχνουν- τα logistics centers προσφέρουν υψηλές αποδόσεις, λόγω της μεγάλης ζήτησης, ιδιαίτερα με μεγάλους χώρους.
Μόνο αυτή την περίοδο βρίσκονται σε εξέλιξη επενδύσεις άνω των 150 εκατ. ευρώ για νέους αποθηκευτικούς χώρους, κυρίως στο Θριάσιο. Ωστόσο, η αγορά παραμένει πολυδιασπασμένη, καθότι, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου, μόλις το 14% των εταιρειών logistics στην Ελλάδα διαθέτουν στεγασμένους αποθηκευτικούς χώρους άνω των 45.000 τ.μ., ενώ το 40% έχει στεγασμένους χώρους μικρότερους των 10.000 τ.μ.
Στην ίδια μελέτη τονίζεται πως η μέση επιφάνεια αποθηκευτικών χώρων των εταιρειών του κλάδου είναι μικρότερη των 7.000 τ.μ.
Την τελευταία διετία, πάντως, ακόμα και μέσα στην πανδημία καταγράφονται σημαντικές επενδύσεις από ισχυρούς ομίλους σε μεγαλύτερους αποθηκευτικούς χώρους, κυρίως στο Θριάσιο Πεδίο όπου και συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο ποσοστό της δραστηριότητας των logistics στην Ελλάδα. Το Θριάσιο μαζί με τα Οινόφυτα και τον αναπτυσσόμενο πόλο της Ανατολικής Αττικής (Παιανία, Κορωπί, Μαρκόπουλο, κατά μήκος της Αττικής Οδού και κοντά στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος») συγκεντρώνουν σχεδόν το σύνολο των logistics στην Αττική.
Αξίζει να αναφερθεί ότι οι δέκα μεγαλύτεροι όμιλοι του κλάδου ελέγχουν γύρω στο 50%, αν και η ελληνική αγορά υπηρεσιών logistics προς τρίτους (3PL) υποχώρησε πέρυσι κατά περίπου 20 εκατ., στα 370 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με το 2019 λόγω της πανδημίας.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο
Την ίδια στιγμή όμως, η έκρηξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, σε συνδυασμό με τη διαπίστωση πως πολλές επιχειρήσεις χρειάζονται εξελιγμένα συστήματα διαχείρισης αποθηκών για να αντιμετωπίσουν τη νέα κατάσταση, συμβάλλει στην ανάπτυξη της αγοράς. Η πανδημία ανέκοψε ελαφρώς την ανοδική τάση που είχε διαμορφωθεί στον κλάδο από το 2015 όταν και είχε βρεθεί στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας με έσοδα κοντά στα 332 εκατ. ευρώ.
Με τη νέα κρίση, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, βιομηχανίες, παραγωγοί και εταιρείες λιανικής, βλέπουν πιο θετικά τις συμφωνίες με εταιρείες 3PL για διαχείριση αποθηκών και άλλες υπηρεσίες logistics ώστε να επικεντρωθούν στην κύρια δραστηριότητά τους. Αυτή την ευκαιρία εκμεταλλεύονται οι ισχυροί των 3PLs αλλά και καθετοποιημένοι, μικρότεροι, ανταγωνιστές προκειμένου να επενδύσουν σε νέες υπηρεσίες και να επεκτείνουν την παρουσία τους.
Σύμφωνα με στοιχεία της ICAP, τα τρόφιμα και ποτά καθώς και τα αναψυκτικά αντιστοιχούσαν σχεδόν στο 45% της αγοράς 3PL το 2018 με όρους αξίας, ποσοστό που δείχνει και τα περιθώρια ανάπτυξης σε άλλους κλάδους. Το 17%, πάντα σε όρους αξίας, αφορούσε ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά προϊόντα, το 10% ιατρικό και φαρμακευτικό εξοπλισμό και το 8% βιομηχανικά προϊόντα και πρώτες ύλες.
Οι τιμές των μισθωμάτων
Εν τω μεταξύ, η οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας συμπίεσε και τις τιμές των ενοικίων στους αποθηκευτικούς χώρους της Ελλάδας που θεωρούνται από τα πλέον ανταγωνιστικά στην περιοχή. Το μέσο κόστος ενοικίασης στο Θριάσιο Πεδίο κινείται μεταξύ 4 και 4,5 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο τον μήνα, ανάλογα με τον τύπο και το μέγεθος της αποθήκης. Πριν από την κρίση του 2008 οι τιμές κινούνταν γύρω στα 5,5 με 6 ευρώ ανά τ.μ. τον μήνα. Σε άλλες περιοχές, όπως τα Οινόφυτα, οι τιμές είναι χαμηλότερες μέχρι και 30% σε σχέση με το Θριάσιο, ενώ στη Θεσσαλονίκη τα ενοίκια κινούνται κοντά στα 4,5 ευρώ ανά τ.μ. τον μήνα σε Σίνδο και Καλοχώρι. Ενδεικτικό της κατάστασης, πάντως, είναι το γεγονός πως οι περισσότεροι από τους νέους αποθηκευτικούς χώρους που δημιουργούνται τα τελευταία χρόνια, κυρίως στο Θριάσιο, είναι προμισθωμένοι.
Σήμερα στην αγορά των 3PL δραστηριοποιούνται περίπου 100 επιχειρήσεις. Το θετικό επενδυτικό κλίμα στον τομέα των μεταφορών και των Logistics αποτυπώνεται και στα στοιχεία για τις επενδύσεις. Οι μεταφορές και τα logistics ήταν (με μερίδιο 12%) ένας από τους πέντε κλάδους της οικονομίας στους οποίους πραγματοποιήθηκαν οι δύο στις τρεις επενδύσεις κατά την περίοδο 2017-2019. Σύμφωνα με την ΕΥ, μάλιστα, η Ελλάδα συγκέντρωσε την ίδια περίοδο διπλάσιες επενδύσεις σε μεταφορές/logistics από την υπόλοιπη Ευρώπη. Στη χώρα μας έφτασε το 12% των συνολικών επενδύσεων, έναντι 6% στην Ευρώπη.
Η κίνηση της Eurobank
Ενδεικτικό της κατάστασης που διαμορφώνεται στην ελληνική αγορά logistics είναι η δυναμική είσοδος της τράπεζας Eurobank μετά την εξαγορά γνωστής εταιρείας που δραστηριοποιείται στο real estate και ειδικά στην ανάπτυξη εγκαταστάσεων αποθήκευσης και μεταφοράς εμπορευμάτων. Η τράπεζα ολοκλήρωσε την εξαγορά της Tenberco, θυγατρικής της ολλανδικής Ten Brinke, με το κόστος της εξαγοράς να ανήλθε σε 27,1 εκατ. ευρώ και αφορά την εξαγορά του 100% των μετοχών και των δικαιωμάτων ψήφου της εταιρείας. Τη στιγμή της εξαγοράς το ενεργητικό της εταιρείας ανερχόταν σε 30,6 εκατ. ευρώ και το παθητικό της σε 1,4 εκατ. ευρώ. Συνεκδοχικά, το «κέρδος» από τη συναλλαγή προσδιορίζεται σε 2,2 εκατ. ευρώ. Το μεγαλύτερο asset που έχει η Tenberco είναι το μεγάλο logistics center που ολοκλήρωσε μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο, στην Ελευσίνα.
Συγκεκριμένα, το logistics center αποτελείται από 3 κτήρια αποθηκευτικών χώρων και γραφείων, συνολικού εμβαδού 43.083 τ.μ., σε έκταση 145 στρεμμάτων, στη θέση Λέκκα, στη περιοχή της Μαγούλας. Η επένδυση άγγιξε τα 25 εκατ. ευρώ, ενώ -σύμφωνα με πληροφορίες- η Τen Brinke (στην οποία ανήκε η Tenberco) είχε ήδη έρθει σε συμφωνία μίσθωσης με μεγάλο όμιλο μεταφορών και μεγάλη αλυσίδα λιανεμπορίου.
