Της Αλεξάνδρας Νάσσου, προϊσταμένης της Υπηρεσίας Ανάπτυξης Εφοδιαστικής (ΥΠΑΝΕΦ) του υπουργείου Ανάπτυξης
ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ που πρέπει να εκδίδονται εις τριπλούν, εσωτερικά έγγραφα που φυλάσσονται εις διπλούν, εκτυπώσεις που παίρνουν χρόνο και χώρο, που πια δεν υπάρχει… Οι επιχειρήσεις προσπαθούν να βάλουν σε τάξη τον ανεξέλεγκτο όγκο από τα τυπωμένα και ηλεκτρονικά έγγραφα που συσσωρεύεται καθημερινά και να μπορέσουν να αντλήσουν, όταν απαιτηθεί, την πληροφορία που χρειάζονται. Το δε Δημόσιο προσπαθεί να ακολουθήσει, έχοντας παρόμοια ζητήματα ν’ αντιμετωπίσει.
ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ που η Τεχνητή Νοημοσύνη κάνει τις δουλειές στα σπίτια μας, είναι σίγουρο ότι μπορεί να βάλει το χεράκι της και, μέσω της ψηφιοποίησης, ν’ απλουστεύσει και εκεί τα πράγματα. Aς αρχίσουμε από τις εξελίξεις εντός συνόρων για την ψηφιοποίηση των εγγράφων διακίνησης εμπορευμάτων, οι οποίες φαίνονται να κυλούν ομαλά από τους δημόσιους φορείς που έχουν αναλάβει, αλλά και από τους ιδιώτες που, ως συνήθως, τραβούν πρώτοι την ανηφόρα και ανοίγουν τον δρόμο στο Δημόσιο ν’ ακολουθήσει.
ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ Συμβούλιο Εφοδιαστικής έχει επικαιροποιήσει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης προς την Κυβερνητική Επιτροπή, αρμόδια για τη χάραξη της στρατηγικής στην Εφοδιαστική στη χώρα μας. Η ψηφιοποίηση των εγγράφων διακίνησης των εμπορευμάτων εντάσσεται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης και έχει ήδη προτεραιοποιηθεί πολύ ψηλά από την Κυβερνητική Επιτροπή για την ανάπτυξη της Εφοδιαστικής.
Υπενθυμίζοντας αυτό που είναι ήδη γνωστό στις επιχειρήσεις, η ΑΑΔΕ, με την οποία συνεργαζόμαστε στενά, προγραμματίζει το ψηφιακό δελτίο αποστολής, που θα αντικαταστήσει το έγχαρτο και προχωράει βάσει προγράμματος.
Η ΥΠΗΡΕΣΙΑ Ανάπτυξης Εφοδιαστικής του υπουργείου Ανάπτυξης θα εφαρμόσει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης, που περιλαμβάνει και την ψηφιοποίηση εγγράφων διακίνησης των εμπορευμάτων. Ήδη εξετάζουμε τη δυνατότητα δημιουργίας μιας πλατφόρμας-ομπρέλας, που θα χρησιμοποιεί – συλλέγει δεδομένα από υπάρχοντα πληροφοριακά συστήματα, απ’ όπου θα προκύψει δικτύωση και ενημέρωση για τα εμπορεύματα που κινούνται στο οδικό, σιδηροδρομικό και θαλάσσιο δίκτυο, αλλά και στο αεροπορικό.
ΜΕΡΙΚΕΣ από τις διεπαφές που συζητούνται είναι ενδεικτικά με το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ), το Single Window, την Εθνική Ενιαία Ναυτιλιακή Θυρίδα, το ψηφιακό Δελτίο Αποστολής, το Εθνικό Μητρώο Μεταφορικών Επιχειρήσεων και πολλά άλλα μητρώα.
ΣΤΟΧΟΣ της πλατφόρμας αυτής είναι η πληροφορία για τα logistics και για τις ροές να συγκεντρώνεται σε πραγματικό χρόνο, επικαιροποιημένη και προσβάσιμη. Μ’ αυτό τον τρόπο, θα αναλύουμε και θα επεξεργαζόμαστε την πληροφορία, η οποία θα μπορεί και να χρησιμοποιείται από τους ιδιώτες για την εξέταση π.χ. των επενδύσεών τους, τον εντοπισμό ευκαιριών, συνεργασιών κ.λπ., χωρίς το βάρος των εκτυπώσεων, των χαρτιών που χάνονται, που αποθηκεύονται, που μπερδεύονται και αρχειοθετούνται σε λάθος φακέλους. Ποια θα είναι τα άμεσα οφέλη; Ενδεικτικά, η σύγχρονη παρακολούθηση των στοιχείων μεταφορών, διακίνησης και αποθήκευσης εμπορευμάτων, η μείωση του λειτουργικού κόστους των εταιρειών, η αξιοπιστία στις μεταφορές εμπορευμάτων και ο αναπτυξιακά αναγκαίος ψηφιακός μετασχηματισμός των εταιρειών.
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ δεδομένα, δεδομένα για είδη φορτίων, στοιχεία για τις ροές από νομό σε νομό και από περιοχή σε περιοχή, στοιχεία για τον τόπο αποθήκευσης και για τον τρόπο διακίνησης και μεταφόρτωσης, αλλά και για τα bottlenecks κατά τη μεταφορά των εμπορευμάτων είναι μόνο μερικές από τις δυνατότητες που το υπό εξέταση σύστημα θα μπορεί να δίνει μ’ αυτές τις διεπαφές. Ο κόσμος μας αλλάζει ταχύτατα, η τεχνολογία εξελίσσεται γοργά και η αγορά προσπαθεί να βρει τρόπους να προχωράει με τα λιγότερα εμπόδια και με την απαραίτητη ταχύτητα και ασφάλεια. Οι παραπάνω πηγές δεδομένων θ’ αποτελέσουν την πηγή… εφοδιασμού πληροφοριών για το Εθνικό Παρατηρητήριο για τα Logistics, που περιλαμβάνεται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Εφοδιαστική.
ΣΗΜΕΡΑ υπάρχει έλλειμμα πληροφόρησης αναφορικά με τα Logistics. Δεν έχουμε συνολική εικόνα του τομέα της Εφοδιαστικής στη χώρα μας, τι κινείται, πού αποθηκεύεται, ποιες περιοχές αφορά, πόσο κοστίζει. Από την ψηφιοποίηση και τις διεπαφές που θα γίνουν, όλα αυτά τα ερωτήματα θ’ απαντηθούν και θ’ αντιμετωπιστούν – από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.
ΜΕ ΤΙΣ ΙΔΙΕΣ σκέψεις, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκριναν Κανονισμό για τις ηλεκτρονικές πληροφορίες εμπορευματικών μεταφορών (electronic Freight Transport Information – eFTI, Ε.Ε. 1056/2020), με σκοπό την ενθάρρυνση της ψηφιοποίησης για μείωση του διοικητικού κόστους, ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και βιωσιμότητας των μεταφορών και φυσικά, αύξηση της ασφάλειας δεδομένων μέσω επενδύσεων και στο cyber security και στην ανοιχτή επικοινωνία.
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ αποστολών, ψηφιακός εκτελωνισμός, ενιαία συμμόρφωση στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς είναι μερικές από τις λειτουργίες του eFTI. Οι οικονομικοί φορείς θα υποβάλλουν ηλεκτρονικά κανονιστικές πληροφορίες στην αρμόδια αρχή κάθε κράτους-μέλους με δεδομένα που θα τηρούνται σε πιστοποιημένη πλατφόρμα eFTI, με επαληθευμένη και ασφαλή σύνδεση.
ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ Ανάπτυξης υπέβαλε πρόταση στο eFTI4ALL σε consortium με άλλες 13 χώρες και αναμένουμε την αξιολόγηση. Εάν το ευρωπαϊκό πρόγραμμα τηρηθεί, εντός του 2026 όλα τα κράτη-μέλη πρέπει να έχουν έτοιμα τα ηλεκτρονικά τους συστήματα για να δέχονται ψηφιακά έγγραφα εμπορευμάτων από τις επιχειρήσεις που θα το επιλέξουν.
ΚΑΙ ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ το eCMR, που αφορά τις οδικές διεθνείς εμπορευματικές μεταφορές κι αποτελεί ακόμη έναν κρίκο στην ψηφιοποίηση. Η Ελλάδα το 2024 προσχώρησε στο Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Σύμβασης επί του Συμβολαίου για τη Διεθνή Μεταφορά Εμπορευμάτων Οδικώς του ΟΗΕ για το eCMR, με τα γνωστά οφέλη που οι ιδιωτικές επιχειρήσεις ήδη γνωρίζουν. Παρότι ακόμη δεν υπάρχει συμφωνία για ενιαίο μορφότυπο, είναι κι αυτό υπό διαπραγματεύσεις, με δυνατότητα μελλοντικής διασύνδεσής του και με το eFTI.
ΤΟ eFTI, όταν πλέον εφαρμοστεί, θ’ αποτελέσει την ευρωπαϊκή υποχρέωση που θα μας ωθήσει να προχωρήσουμε σε βαθύτερη, ορθότερη και ασφαλέστερη διασύνδεση των πληροφοριακών συστημάτων με τα απαιτούμενα στοιχεία. Έτσι, η εσωτερική ψηφιοποίηση θα λειτουργήσει με τέτοιο τρόπο ώστε η ευρωπαϊκή πλατφόρμα να γίνει το μάτι μας έξω από τα σύνορά μας. Κι όταν συντονίσουμε αυτό το μάτι που θα κοιτάει στην Ευρώπη, με το μάτι που θα κοιτάει μέσα στη χώρα μας, τότε θα μπορούμε να βλέπουμε ευθεία και μπροστά. Πολύ μπροστά, ώστε να μετακινούμε τα εμπορεύματα γρήγορα, με όλα τα απαραίτητα στοιχεία στα χέρια μας!
