Τoυ Τάσου Ροζολή, προέδρου του Συνδέσμου Ελλήνων Κατασκευαστών Αμυντικού Υλικού, ΣΕΚΠΥ
ΣΤΑΘΕΡΟΣ στόχος του Συνδέσμου Ελλήνων Κατασκευαστών Αμυντικού Υλικού (ΣΕΚΠΥ) είναι να καταστεί η Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία (ΕΑΒΙ) λειτουργική, ανταγωνιστική και κυρίως εξωστρεφής, καλύπτοντας όσο γίνεται μεγαλύτερο ποσοστό των εγχώριων αναγκών και συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της οικονομίας. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει συνεχείς και συστηματικές προσπάθειές ανάπτυξης του κλάδου, γεγονός που μας επιτρέπει να πούμε ότι έχουμε εισέλθει πλέον σε ένα νέο και ιδιαίτερα δημιουργικό κεφάλαιο. Ο δρόμος, ωστόσο, προς την ωρίμανση του εγχώριου αμυντικού οικοσυστήματος είναι ακόμα μακρύς.
Η ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ κρίση είχε ως θετικό αποτέλεσμα για τον κλάδο μας την εξυγίανση ορισμένων υπό δημόσιο έλεγχο εταιρειών της αμυντικής βιομηχανίας (ναυπηγεία, ΕΛΒΟ) και την έλευση σε αυτές επενδυτών μακροπρόθεσμου ορίζοντα. Ταυτόχρονα η γεωπολιτική αστάθεια, οι πρόσφατες συρράξεις στην ευρύτερη γειτονιά μας (Ρωσία – Ουκρανία, Αρμενία – Αζερμπαϊτζάν, Ισραήλ – Χαμάς / Χεζμπολάχ), σε συνδυασμό με την εντεινόμενη απειλή της Τουρκίας κατά των δύο κρατών του Ελληνισμού, κατέστησαν σαφές το ότι μια εύρωστη αμυντική βιομηχανία είναι βασικός πυλώνας του ελληνικού δόγματος αποτροπής.
Παράλληλα, κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας η Ευρώπη άλλαξε. Έχουμε μια νέα πραγματικότητα σε πολιτικό και στρατηγικό επίπεδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα τελευταία επτά χρόνια η Άμυνα και η Ασφάλεια έχει γίνει κορυφαία προτεραιότητα στην πολιτική ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΜΕΣΑ σε αυτό το πλαίσιο, η εγχώρια αμυντική βιομηχανία έχει κατορθώσει να επιτύχει κάποια βασικά αναπτυξιακά ορόσημα. Για παράδειγμα, η ΕΑΒ έχει σήμερα αξιόλογη συμμετοχή στο πρόγραμμα αναβάθμισης των αεροσκαφών F-16 στην έκδοση Viper. Επιπλέον, δε, στο πρόγραμμα ναυπήγησης των φρεγατών Belharra δημιουργούνται ευκαιρίες υπεργολαβίας για αρκετές ελληνικές εταιρείες.
Σημαντική υπήρξε και η δραστηριοποίηση σε προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης με πολύ μεγάλη συμμετοχή των ελληνικών εταιρειών στα τελευταία προγράμματα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας.
ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ «οντότητες» συμμετέχουν σε πολλές προτάσεις του πρώτου και του δεύτερου κύκλου του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας, σε αρκετές εκ των οποίων, μάλιστα, είναι επικεφαλής.
Ειδικότερα:
Για το 2022 εγκρίθηκαν τρεις προτάσεις ελληνικών εταιρειών ως επικεφαλής συντονιστές σε ισάριθμα προγράμματα, με τη συνολική χρηματοδότηση και των τριών προγραμμάτων να ανέρχεται σε 48.151.126 ευρώ.
Για το 2021 είχαν εγκριθεί πέντε προτάσεις ελληνικών εταιρειών ως επικεφαλής συντονιστές σε ισάριθμα προγράμματα, με τη συνολική χρηματοδότηση και των πέντε προγραμμάτων να ανέρχεται σε 44.418.511 ευρώ.
ΕΠΙΣΗΣ σημαντικό είναι να αναφερθούν τα παρακάτω στοιχεία, τα οποία αποδεικνύουν την έντονη δραστηριοποίηση κυρίως των ιδιωτικών και μικρομεσαίων εταιρειών της αμυντικής βιομηχανίας:
Στα EDF 2021 και EDF 2022 οι συνολικές συμμετοχές των ελληνικών μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) καταγράφονται ως αριθμός αλλά και ως ποσόστωση στην πρώτη θέση μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο αριθμός συμμετοχής των ελληνικών εταιρειών σε συνεργατικά σχήματα στο EDF 2021 ήταν 67 και στο EDF 2022 ήταν 40, κατατάσσοντας την Ελλάδα στην έκτη θέση του σχετικού πίνακα μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΜΑΣ αποτελεί ότι μέσω αυτών των προγραμμάτων μπαίνουν οι βάσεις για την ανάπτυξη των δυνατοτήτων της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας και η δημιουργία της εγχώριας τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης, με στόχο την αυτονομία, την ασφάλεια του εφοδιασμού και την ενίσχυση των ικανοτήτων.
Ο ΣΕΚΠΥ, έχοντας πάνω από 200 ελληνικές εταιρείες-μέλη, διαχρονικά έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις ως βασικό στρατηγικό βήμα προς την κατεύθυνση στήριξης της ΕΑΒΙ, που συνοψίζονται στα παρακάτω:
Το πρώτο και κύριο αίτημα του ΣΕΚΠΥ τα δέκα τελευταία χρόνια είναι η δημιουργία ξεχωριστής κυβερνητικής δομής με τη μορφή π.χ. υφυπουργείου ή Γενικής Γραμματείας αποκλειστικά υπεύθυνης για την αμυντική βιομηχανία, όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες με ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις. Με τον τρόπο αυτό θα σταματήσει επιτέλους η ευκαιριακή «a la carte» αντιμετώπιση της συμμετοχής της αμυντικής βιομηχανίας στα εξοπλιστικά προγράμματα.
Η κυβερνητική αυτή δομή θα μπορούσε να υλοποιήσει με επιτυχία τον δεύτερο στρατηγικό στόχο, που είναι η απαίτηση από τους αναδόχους των εξοπλιστικών προγραμμάτων, είτε αφορούν προμήθεια είτε εκσυγχρονισμό – αναβάθμιση, να δεσμεύονται για βιομηχανικές επιστροφές, που δεν θα μπορούν να είναι μικρότερες του 30% του κόστους των αντίστοιχων συμβολαίων, όπως απαιτείται απ’ όλες τις χώρες διεθνώς.
Οι βιομηχανικές αυτές επιστροφές να διασπείρονται σε όλο το φάσμα της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας και να αφορούν σε ανάθεση υποκατασκευαστικού έργου για την εγχώρια αλλά και διεθνή αγορά, συμμετοχή στην εν συνεχεία υποστήριξη και συντήρηση, μεταφορά τεχνολογίας, συμμετοχή από κοινού σε R&D προγράμματα με ελληνικές εταιρείες, με στόχο να διαρκούν σε βάθος χρόνου αντίστοιχου με την επιχειρησιακή ζωή των οπλικών συστημάτων. Η δέσμευση των εταιρειών (Γάλλοι και Ιταλοί) που διεκδικούν το πρόγραμμα των κορβετών για βιομηχανικές επιστροφές πάνω από 30%, αποδεικνύει ότι δεν είναι υπερβολική ή παραπάνω απαίτηση.
Η υποστήριξη ελληνικών εταιρειών που αναπτύσσουν πρωτοποριακά προϊόντα σε τεχνολογίες αιχμής αποτελεί τον τρίτο κύριο πυλώνα ανάπτυξης της ΕΑΒΙ.
Η διάθεση σημαντικών εθνικών πόρων στην Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α), σε συνεργασία με τις Ένοπλες Δυνάμεις, τις επιχειρήσεις του κλάδου και της ερευνητικής κοινότητας της χώρας. Η Ελλάδα είναι σε θέση όχι μόνο να χρησιμοποιήσει αλλά και να παραγάγει υψηλή τεχνολογία.
Ταυτόχρονα, ο αυξανόμενος ευρωπαϊκός συντονισμός σε θέματα αμυντικών προμηθειών και Ε&Α αμυντικών συστημάτων, λόγω του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, αποτελεί εύφορο έδαφος για περισσότερη εξωστρέφεια και συνηγορεί υπέρ της δημιουργίας μιας πραγματικά καινοτόμου αμυντικής βιομηχανίας στη χώρα.
ΤΕΤΟΙΕΣ μεταρρυθμίσεις θα ωθήσουν νομοτελειακά τον κλάδο σε ευρωπαϊκές αμυντικο-βιομηχανικές κοινοπραξίες και στην εισαγωγή νέων διαδικασιών και προτύπων διακυβέρνησης σχετικά με τις αμυντικές προμήθειες, αναβαθμίζοντας έτσι τη διάδραση του εγχώριου αμυντικο-βιομηχανικού οικοσυστήματος με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Όλες οι παραπάνω θετικές εξελίξεις αναδεικνύουν την αδήριτη ανάγκη για θεσμική στήριξη και εξασφάλιση όλων των προϋποθέσεων, προκειμένου να υλοποιήσουμε τον στόχο για μια ισχυρή και ανταγωνιστική εγχώρια αμυντική βιομηχανία που σημαίνει ισχυρή και ανταγωνιστική Ελλάδα.
