Τoυ Θανάση Μουχτή, γεν. δ/ντή ομίλου ΠΕΙΦΑΣΥΝ
Η ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ κρίση που προκάλεσε ο Covid-19 ήρθε να προσθέσει τεράστιες δυσκολίες παγκοσμίως σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, στη διαχείριση της δημοσίας υγείας, στην κοινωνική ζωή, στην καθημερινότητα, στην οικονομία, στη ροή της εφοδιαστικής αλυσίδας και όλα αυτά πάνω σε μια προϋπάρχουσα κρίση, την κλιματική, που επιβαρύνει εδώ και
χρόνια την ανθρώπινη υγεία και την υγεία όλων των οργανισμών που διαβιούν στον πλανήτη, με επιπτώσεις και στην οικονομία. Ο πόλεμος στην Ουκρανία ήρθε να επιδεινώσει το τοπίο επιβεβαιώνοντας το πόσο στενά συνδεδεμένες και αλληλεξαρτώμενες είναι οι οικονομίες και οι κοινωνίες μας. Είτε υγειονομική είτε οικονομική κρίση, μπορούν εύκολα να εξαπλωθούν και οι επιπτώσεις τους να ταρακουνήσουν ολόκληρο τον κόσμο.
ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΟΝΤΑΣ τις επιπτώσεις των προαναφερόμενων κρίσεων στη φαρμακευτική αγορά, βλέπουμε την εκτόξευση των προβλημάτων στην παραγωγή και στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα των φαρμάκων και των υγειονομικών προϊόντων.
Η ΔΥΣΗ ανακάλυψε με οδυνηρό τρόπο ότι η στρατηγική της εκχώρησης της παγκόσμιας παραγωγής των περισσότερων προϊόντων σε Κίνα και Ινδία -για χαμηλά κόστη- λειτούργησε ως μπούμερανγκ με απόλυτη στρατηγική εξάρτηση, με πολύ σοβαρές επιπτώσεις. Η λογική της απόλυτης ελευθερίας του παγκόσμιου εμπορίου και του χαμηλότερου κόστους αναθεωρείται πλέον από τις δυτικές οικονομίες. Όμως, στην προσπάθεια αυτή υπάρχουν εμπόδια λόγω των περιορισμένων επιλογών προμήθειας πρώτων υλών, όπως φάνηκε και το θέμα σιτηρών, τροφίμων και ορυκτών υλών της Ουκρανίας. Η ενεργειακή κρίση επίσης έφερε, όπως είναι φυσικό, προβλήματα στην παραγωγή και διακίνηση φαρμακευτικών προϊόντων. Η περιορισμένη διαθεσιμότητα φαρμακευτικών και υγειονομικών ειδών οδήγησε στην εκτόξευση των ελλείψεων σε χώρες
που έχουν πολιτική χαμηλών τιμών, όπως η Ελλάδα. Οι πολυεθνικές εταιρείες παραγωγής προτιμούν να κατευθύνουν τις πωλήσεις στις χώρες με ισχυρές οικονομίες, όπως στη Δυτική
Ευρώπη και στις ΗΠΑ, γιατί εισπράττουν καλύτερες τιμές.
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ το υψηλό claw back έχει επίπτωση στον περιορισμό ποσοτήτων των εισαγόμενων φαρμάκων. Οι εταιρείες ασκούν πιέσεις στην κυβέρνηση για περιορισμό του κόστους που προέρχεται από τις επιβαρύνσεις αυτές.
Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ των χαμηλών τιμών των φαρμάκων αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα στις ελλείψεις από τις παράλληλες εξαγωγές των φαρμακαποθηκών προς χώρες της Δυτικής Ευρώπης, που έχουν υψηλότερες τιμές φαρμάκων. Εκτός από τις νόμιμες εξαγωγές διενεργούνται και παράνομες. Μικρές φαρμακαποθήκες αγοράζουν εξαγώγιμα φάρμακα από τα φαρμακεία με το δέλεαρ της εξόφλησης τοις μετρητοίς και στη συνέχεια τα εξάγουν παράνομα, απογυμνώνοντας την αγορά από σημαντικά σκευάσματα.
ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ απαιτεί αλλαγή της νομοθεσίας, με θέσπιση αυστηρότερων προδιαγραφών ίδρυσης και λειτουργίας φαρμακαποθήκης, αλλά και διαδικασίας συνταγογράφησης (όπως στα αντιβιοτικά) των φαρμάκων που λείπουν από την αγορά λόγω των παράνομων εξαγωγών. Η πολυδιάσπαση της χονδρεμπορικής αγοράς σε τόσες πολλές και μικρές αποθήκες (130 ιδιωτικές και συνεταιριστικές) αποτελεί φαινόμενο! Στην Ευρώπη και τις περισσότερες χώρες ο αριθμός κυμαίνεται μεταξύ 10-20 φαρμακαποθήκες.
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ των ελλείψεων οδηγεί στη μείωση των εξαγωγών. Αυτό θα επιδράσει στη συγκέντρωση της αγοράς των φαρμακαποθηκών. Με δεδομένα ότι περίπου 80 (συνολικά ιδιωτικές και συνεταιριστικές) φαρμακαποθήκες έχουν μερίδιο αγοράς κάτω από 0,5%, δείχνει την πολυδιάσπαση.
ΑΠΟ ΤΙΣ 90 ιδιωτικές φαρμακαποθήκες οι 10 μεγαλύτερες έχουν το 50% των πωλήσεων, ενώ από τους 25 συνεταιρισμούς οι 10 μεγαλύτεροι έχουν το 75% των πωλήσεων.
ΜΕ ΑΥΤΑ τα μεγέθη δεν μπορούν οι μικρές επιχειρήσεις να σταθούν απέναντι στην επιθετική εμπορική πολιτική -ειδικά στο θέμα των προσφορών- μεγάλων φαρμακαποθηκών,
που επεκτείνουν τη δράση τους γεωγραφικά, αυξάνοντας συνεχώς τα μερίδια αγορών.
ΤΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ πλεονεκτήματα δεν εστιάζονται μόνο στις οικονομίες κλίμακας και στην καλύτερη διαπραγματευτική τους ικανότητα λόγω των υψηλών τζίρων, έχει να κάνει και με
την υψηλότερου επιπέδου οργάνωση υπηρεσιών, την τεχνογνωσία και τα τεχνολογικά συστήματα που διαθέτουν με οργανωμένες πλατφόρμες, φιλικές προς τον φαρμακοποιό,
κάνοντας την καθημερινότητά του και τη συνεργασία με το φαρμακείο ευκολότερη.
ΑΝ ΚΑΙ οι μικρές επιχειρήσεις διαθέτουν ευελιξία σε θέματα εξυπηρέτησης και ωραρίων λειτουργίας, το πλεονέκτημα αυτό δεν μπορεί να διασφαλίσει την επιβίωσή τους. Εδώ και
χρόνια η τάση χονδρεμπορικής αγοράς είναι: οι μεγάλοι μεγαλώνουν και οι μικροί μικραίνουν!
Η ΟΛΗ εξέλιξη οδηγεί σε μια κατεύθυνση: Η επιβίωση, η ανταγωνιστικότητα και η ανάπτυξη περνούν μέσα από στρατηγικές συνεργασίες και συνενώσεις! Όμως η αναγκαιότητα των συνεργασιών αφορά μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις. Τα μεγέθη ακόμα και των μεγάλων ελληνικών φαρμακαποθηκών είναι πολύ μικρά απέναντι στα ευρωπαϊκά δεδομένα και τους μεγάλους ευρωπαϊκούς παίκτες.
ΜΕ ΤΟΝ ΓΝΩΜΟΝΑ αυτό και προς την κατεύθυνση της ολικής συνεργασίας κινήθηκαν πρόσφατα 2 συνεταιρισμοί φαρμακοποιών, ο ΣΥ.ΦΑ. Έβρου και ο ΠΕΙΦΑΣΥΝ. Το μνημόνιο στρατηγικής συνεργασίας που υπέγραψαν προκάλεσε το έντονο ενδιαφέρον αλλά και την αναθέρμανση της αναζήτησης συνεργασιών στη φαρμακευτική αγορά.
Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ των δύο συνεταιρισμών αφορά τους εξής τομείς:
Ανάπτυξη δικτύου, μέσω κοινής εμπορικής πολιτικής και αναβάθμιση της ανταγωνιστικότητας, ειδικά σε προσφορές στα φαρμακεία των περιοχών τους.
Ανταλλαγή τεχνογνωσίας σε οργανωτικά και διοικητικά θέματα φέρνοντας στο τραπέζι διαφορετικές προοπτικές, αναβάθμιση δεξιοτήτων και γνώσεων.
Οικονομίες κλίμακας και επιδίωξη ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος με τη συνένωση δυνάμεων. Έτσι μπορούν να συγκεντρωθούν πόροι, να μειωθεί το κόστος και να επωφεληθούν αμοιβαία.
Ανταλλαγή τεχνογνωσίας σε συστήματα πληροφορικής και τεχνολογικά θέματα.
Στη διαχείριση ελλείψεων, αναβάθμιση των συστημάτων διανομής και καλύτερα αποτελέσματα στο πεδίο της θετικής εμπειρίας πελάτη, ώστε να μπορούν να ανταγωνιστούν αποτελεσματικότερα τους μεγάλους παίκτες στην αγορά.
Τροφοδότηση της καινοτομίας. Ο καθένας φέρνει στο τραπέζι ένα μοναδικό σύνολο δεξιοτήτων, γνώσεων, προσεγγίσεων, εμπειριών και ιδεών.
ΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ συνεργασίες μόνο θετικά αποτελέσματα μπορούν να φέρουν στην ενδυνάμωση της βιωσιμότητας, της ανταγωνιστικότητας και της ικανότητας για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Σημαντικό θέμα για τη δρομολόγηση παρόμοιων εξελίξεων
έχει η κουλτούρα των ανθρώπων που διοικούν τους οργανισμούς και το στοίχημα της εμπιστοσύνης που είναι απαραίτητο να κερδηθεί από όλες τις πλευρές.
