Skip to main content

Κάλπες 2015: Πρωτόγνωρες πολιτικές και οικονομικές προκλήσεις

Από την έντυπη έκδοση

Σε μια από τις κρισιμότερες στιγμές της ελληνικής μεταπολιτευτικής ιστορίας αναλαμβάνει τα ηνία της χώρας η κυβέρνηση που θα αναδείξουν οι εκλογείς στις αυριανές κάλπες, εν μέσω υψηλών προσδοκιών αλλά στενότατων περιθωρίων δράσης. 

Η νέα κυβέρνηση, αυτοδύναμη ή συμμαχική, τίθεται απέναντι σε πρωτόγνωρες οικονομικές προκλήσεις και ταυτόχρονα καλείται να αντιμετωπίσει τα οξυμμένα κοινωνικά προβλήματα που υπονομεύουν την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.

Αυτό το τόσο δεσμευτικό πλαίσιο της επόμενης μέρας περιγράφηκε μάλιστα με ενάργεια καθ’ όλη τη διάρκεια τις προεκλογικής περιόδου με τις παρεμβάσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων και του διεθνούς Τύπου, οι οποίοι κατέστησαν σαφές ότι θα δώσουν άλλη μια ευκαιρία στην Ελλάδα στηρίζοντας την οικονομία της. Υπό τον αυστηρό όμως όρο ότι η νέα κυβέρνηση θα τηρήσει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα.

Δεν κλείνει η αξιολόγηση

Τη σύνθετη αυτή εικόνα επιβεβαίωσε χθες και η παρέμβαση ανώτατου αξιωματούχου της Ευρωζώνης, ο οποίος αποκάλυψε ανωνύμως ότι κατά πάσα πιθανότατα θα υπάρξει παράταση του υφιστάμενου ελληνικού προγράμματος.

Ο ανώτατος αξιωματούχος παραδέχτηκε μάλιστα στους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες ότι είναι «εκτός στατιστικών πιθανοτήτων» να κλείσει η αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος πριν από το τέλος του Φεβρουαρίου.

Ξεκαθάρισε δε ότι η μόνη προϋπόθεση για να παραταθεί το ελληνικό πρόγραμμα είναι να το ζητήσει η επόμενη ελληνική κυβέρνηση.

«Να περάσει από Φινλανδία»

Κληθείς δε να αποκαλύψει τη χρονική διάρκεια της παράτασης, ο αξιωματούχος ανέφερε ότι αυτό είναι κάτι που θα το αποφασίσει η ίδια η ελληνική κυβέρνηση, σχολιάζοντας πάντως ότι «λίγες εβδομάδες προφανώς και δεν είναι αρκετές».

Πρόσθεσε επίσης ότι το ελληνικό αίτημα θα πρέπει να γίνει αποδεκτό από τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης αλλά και από ορισμένα Κοινοβούλια, όπως το φινλανδικό, που σημαίνει ότι θα πρέπει να είναι πλήρως αιτιολογημένο και σαφές.

Πρώτα οι δεσμεύσεις

Ερωτηθείς επίσης πότε θα ξεκινήσει η συζήτηση για το ελληνικό χρέος, ο αξιωματούχος της Ευρωζώνης απάντησε ότι η συζήτηση αυτή δεν μπορεί να ξεκινήσει πριν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος.

Ο ανώτερος αξιωματούχος της Ευρωζώνης υπογράμμισε ακόμη ότι στη συνεδρίαση του Eurogroup τη Δευτέρα δεν πρόκειται να ληφθούν αποφάσεις, δεδομένου ότι δεν θα έχει σχηματιστεί ακόμη νέα κυβέρνηση, ωστόσο θα γίνει μια πολιτική συζήτηση με βάση το αποτέλεσμα των εκλογών και τα επόμενα βήματα που θα ακολουθήσουν. Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης θα ζητήσουν μάλιστα από την Ελλάδα να τηρήσει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει.

Μετά η συζήτηση για το χρέος

Η ολοκλήρωση της αξιολόγησης από την τρόικα θεωρείται εξάλλου μονόδρομος προκειμένου να ξεκινήσουν οι συζητήσεις για την επόμενη μέρα, αλλά και τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους.

Ο αξιωματούχος της Ευρωζώνης προειδοποίησε, μάλιστα, ότι όποια κι αν είναι η ελληνική κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές της Κυριακής έχει συμφέρον να περιορίσει οποιονδήποτε κίνδυνο για το καλό της χώρας και των πολιτών.

Πρόκειται για μια έμμεση προειδοποίηση προς τη νέα κυβέρνηση να αποφύγει οποιαδήποτε μονομερή ενέργεια σε σχέση με το πρόγραμμα και να επιδιώξει να έρθει σε συμφωνία με τους δανειστές.

Η τρόικα δεν μπορεί να φύγει

Στις Βρυξέλλες επαναλαμβάνουν, πάντως, σε όλους τους τόνους, ότι ανεξάρτητα από τις δηλώσεις που έγιναν προεκλογικά από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ περί άμεσης απομάκρυνσης της τρόικας, αυτό δεν μπορεί να γίνει γιατί οι εκπρόσωποι των δανειστών πρέπει να ολοκληρώσουν και μάλιστα με συμφωνία την τελευταία αξιολόγηση του σημερινού προγράμματος.

Χωρίς ολοκλήρωση της αξιολόγησης δεν μπορεί να γίνει καμία συζήτηση για τη σχέση της επόμενης μέρας, ούτε για το δημόσιο χρέος, αφού η απόφαση του Εurogroup (Νοέμβριος 2012) προβλέπει ότι θα πρέπει να ολοκληρωθεί το παρόν πρόγραμμα, ώστε να αποφανθεί εάν η Ελλάδα έχει ανάγκη μια νέα ελάφρυνση του δημόσιου χρέους.

Προέχει η συμφωνία

H συμφωνία μεταξύ της νέας ελληνικής κυβέρνησης και της τρόικας αποτελεί την πιο σημαντική εξέλιξη για την Ελλάδα, σημειώνει η Goldman Sachs και υποθέτοντας ότι η επόμενη κυβέρνηση θα είναι πολύ πιθανόν του ΣΥΡΙΖΑ, θεωρεί πως η μεγάλη πρόκληση είναι ο συμβιβασμός ανάμεσα στο πρόγραμμα του κόμματος και τις απατήσεις της τρόικας.

Μάλιστα, η μη τήρηση του προγράμματος προσαρμογής θα έχει σοβαρές συνέπειες για την ελληνική οικονομία. Από την πλευρά της η BofA/Merrill Lynch σημειώνει ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα βρήκε τη χρυσή τομή στην προσπάθειά της να εντάξει τα ελληνικά ομολόγα στο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων. 

Στήριξη με προϋποθέσεις

Εντός του ευρωπαϊκού δόγματος «στήριξη μεν, αλλά υπό προϋποθέσεις» εντάσσεται πάντως και η νέα παρέμβαση του επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντέισελμπλουμ, ο οποίος ζήτησε να γίνουν σεβαστοί «οι κανόνες και οι δεσμεύσεις της χώρας».

Ο Ολλανδός πολιτικός, με δηλώσεις του στην ιστοσελίδα του γερμανικού περιοδικού «Spiegel», κάλεσε τη νέα ελληνική κυβέρνηση να κάνει πράξη την επιθυμία που έχουν εκφράσει οι Ελληνες πολιτικοί για παραμονή της χώρας στο ευρώ. «Αν το λες αυτό, τότε σημαίνει ότι πρέπει να αποδεχτείς τους κανόνες και τις συμφωνίες.

Και αυτό σημαίνει επίσης ότι κάθε χώρα που χρειάζεται στήριξη για την οικονομία της και τις δημόσιες δαπάνες πρέπει να εμμείνει σ’ αυτούς τους όρους», πρόσθεσε. Συμπλήρωσε ακόμη ότι δεν γίνεται μία χώρα «μόνο να ζητά δάνεια χωρίς να εκπληρώνει κανέναν όρο» και υπογράμμισε ότι κάθε ελληνική κυβέρνηση θα εξαρτάται από περαιτέρω στήριξη των χωρών της Ευρωζώνης.

Ψηλά στη λίστα στις 30 Ιανουαρίου

Οπως έγινε γνωστό οι ελληνικές εξελίξεις θα είναι από τα βασικά θέματα που θα συζητήσουν στις 30 Ιανουαρίου στο Στρασβούργο ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ (δεξιά) και η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ, παρουσία και του προέδρου της Ευρωβουλής Μάρτιν Σουλτς. Παρίσι και Βερολίνο θα επιχειρήσουν να συντονίσουν τις θέσεις τους σχετικά με τη στάση που θα κρατήσουν έναντι της νέας ελληνικής κυβέρνησης, εν όψει της κρίσιμης Συνόδου Κορυφής στις 12 Φεβρουαρίου, στις Βρυξέλλες.

Υπενθυμίζεται ότι η Γερμανία και η Γαλλία δεν έχουν απολύτως ταυτόσημες θέσεις στη διαχείριση του ελληνικού ζητήματος, ωστόσο και οι δύο κυβερνήσεις συμφωνούν ως προς την ανάγκη τήρησης από τη νέα κυβέρνηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει έναντι των δανειστών.

«Θέλουμε η Ελλάδα να παραμείνει μαζί μας»

Την πρόθεσή τους να συνεργαστούν με τη νέα ελληνική κυβέρνηση, αλλά και την αισιοδοξία τους ότι η Ελλάδα θα εξέλθει από την πολιτική κρίση επανέλαβαν εν τω μεταξύ η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ και ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, που συναντήθηκαν χθες στη Φλωρεντία.

«Περιμένουμε την απόφαση του ελληνικού λαού και θα συνεργαστούμε με την τωρινή ή με μια νέα κυβέρνηση. Είναι σημαντικό να δείξουμε την αλληλεγγύη μας προς την Ελλάδα, η οποία αντιμετωπίζει μια δύσκολη κατάσταση. Είμαι σίγουρη ότι θα βρεθεί λύση», υπογράμμισε η καγκελάριος και πρόσθεσε: «Θέλουμε η Ελλάδα να παραμείνει μαζί μας».

«Δεν ανησυχώ και σέβομαι την ελεύθερη βούληση των Ελλήνων πολιτών. Από την επόμενη εβδομάδα θα συνεργαστούμε με τη νέα ελληνική κυβέρνηση ή με τον Αντώνη Σαμαρά αν επανεκλεγεί, με σεβασμό, ηρεμία και αποφασιστικότητα», ανέφερε από την πλευρά του ο κ. Ρέντσι.

Υποβάθμιση στους «ευρωσκεπτικιστές»

Πάντως, ο οίκος πιστοληπτικής ικανότητας αξιολόγησης Standard & Poor’s προειδοποίησε χθες ότι ενδέχεται να υποβαθμίσει το αξιόχρεο ευρωπαϊκών χωρών εάν αναλάβουν την εξουσία «ευρωσκεπτικιστικά» κόμματα που καταγράφουν σημαντική εκλογική δυναμική.

Ο S&P περιέγραψε, μάλιστα, ως εν δυνάμει «πιστωτικά αρνητικά» (credit negative) κόμματα τον ΣΥΡΙΖΑ καθώς και το ισπανικό Podemos, με δεδομένο ότι υποστηρίζουν την αύξηση των δημόσιων δαπανών και την αναδιάρθρωση του χρέους.

«Οι ευρωσκεπτικιστές είναι υπέρ μιας μεγάλης αλλαγής στη μακροοικονομική πολιτική», ανέφερε ο οίκος, προσθέτοντας ότι «μία απόφαση οποιασδήποτε κυβέρνησης να μην πληρώσει τα χρέη της ή να υποτιμήσει το νόμισμα θα συνιστούσε, χωρίς αμφιβολία, μία νέα πολιτική κατεύθυνση».

ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ – ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΑΤΖΗΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ