Skip to main content

«Διαβάζοντας» και προβλέποντας τους υποστηρικτές του Ισλαμικού Κράτους μέσα από το Twitter

Η άνοδος του Ισλαμικού Κράτους (ISIS ή ISIL) συνοδεύτηκε από μια άνευ προηγουμένου καμπάνια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το Ίντερνετ γενικότερα, με το ζήτημα της ριζοσπαστικοποίησης και στρατολόγησης από εξτρεμιστικές οργανώσεις μέσω του Διαδικτύου να υπογραμμίζεται έντονα για άλλη μια φορά.

Σε σχετικό δημοσίευμα του ΜΙΤ Τechnology Review αναφέρεται η περίπτωση του Αιγύπτιου Αχμέντ Αλ Νταράουϊ, Αιγύπτιου που τον Μάιο του 2014 σκοτώθηκε στα πεδία μάχης του Ιράκ, πολεμώντας για το Ισλαμικό Κράτος. Ο 38χρονος ήταν πατέρας τριών παιδιών, πρώην αστυνομικός, στέλεχος πολυεθνικής και ακτιβιστής που συμμετείχε στο κίνημα για την απομάκρυνση του Μουμπάρακ από την εξουσία. Το πώς έγινε μαχητής του ISIS αποτελεί εκ πρώτης όψεως ερώτημα- ωστόσο δεν πρόκειται για τόσο σπάνια περίπτωση.

Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, μελέτες πάνω στους στρατολογηθέντες από το ISIS υποδεικνύουν ότι τείνουν να είναι καλύτερα μορφωμένοι, σε καλύτερη οικονομική κατάσταση και πιο εκτεθειμένοι στη δυτική κουλτούρα. Επίσης, δεν επιδεικνύουν ψυχολογικές διαταραχές, απεναντίας φαίνονται πιο σταθεροί από ό,τι ο μέσος όρος.

Απαντήσεις στα ερωτήματα που προκύπτουν από αυτά τα δεδομένα δίνει έρευνα του Ουαλίντ Μαγκντί και συνεργατών του στο Qatar Computing Research Institute στη Ντόχα, στο πλαίσιο της οποίας μελετήθηκαν tweets στα αραβικά που είχαν συνταχθεί από ανθρώπους οι οποίοι στηρίζουν και αντιτίθενται στο ISIS, για να διαπιστωθεί τι κοινά έχουν. Στη συνέχεια εξετάστηκαν τα ιστορικά των tweets για να διαπιστωθεί εάν τα «προ-ISIS» tweets εμφάνιζαν κάποια στοιχεία/ ενδείξεις για τη μελλοντική τους στάση (υπέρ ή κατά).

Στο πλαίσιο της έρευνας συνελέγησαν περίπου 3,1 εκατ. tweets στα αραβικά που αναφέρουν το ISIS, που προέκυψαν από άνω των 250.000 χρηστών μεταξύ του Οκτωβρίου και του Δεκεμβρίου 2014. Από αυτούς τους χρήστες, 165.000 είχαν ενεργά accounts που ανάγονταν στην χρονική περίοδο πριν την άνοδο του ΙSIS.

Μια τάση που εξακριβώθηκε ήταν ότι αυτοί που στηρίζουν το ISIS χρησιμοποιούν το πλήρες του όνομα (Islamic State in Iraq and Syria, Islamic State in Iraq and the Levant ή άλλες παραλλαγές), ενώ αυτοί που ήταν κατά προτιμούσαν το αρκτικόλεξο. Στη συνέχεια επελέγησαν οι χρήστες που είχαν κάνει 10 και πάνω tweets για το ISIS, είτε υπέρ είτε κατά. Προέκυψαν 11.332 χρήστες υπέρ και 45.628 κατά.

Όπως διαπιστώθηκε, τα tweets παρουσίαζαν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, τα tweets εναντίον του ISIS κορυφώνονταν όταν εμφανίζονταν στα νέα παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εκτελέσεις ομήρων αναφορές περί βασανιστηρίων κ.α. Από την άλλη πλευρά, τα tweets υπέρ κορυφώνονταν όταν δημοσιεύονταν προπαγανδιστικά βίντεο και νέα περί στρατιωτικών επιτυχιών.

Όσον αφορά στα hashtags, βρέθηκαν σύνδεσμοι με διάφορα γεγονότα ειδησεογραφικού ενδιαφέροντος που φαίνεται να «πυροδοτούν» ενδιαφέρον για το ISIS. Δεν αποτελεί έκπληξη πως τα πιο πολλά από αυτά φαίνονται να προέρχονται από τη Μέση Ανατολή. Καταλήγοντας, ο Μαγκντί και οι συνεργάτες του μελέτησαν το ιστορικό timeline για tweets άνω των 7.000 χρηστών – υποστηρικτών του ISIS και έναν αντίστοιχο αριθμό χρηστών που είναι κατά. Ο στόχος ήταν η αναζήτηση κοινών χαρακτηριστικών που θα μπορούσαν να υποδείξουν μελλοντική στήριξη ή αντίθεση. Ο Μαγκντί και οι συνεργάτες του «εκπαίδευσαν» έναν αλγόριθμο machine learning για να βρίσκει τους χρήστες και των δύο πλευρών, και υποστηρίζουν ότι είναι σε θέση να τους καταχωρεί όσον αφορά στο αν θα εξελιχθούν σε υποστηρικτές του ή σε πολεμίους, με μεγάλο ποσοστό ακριβείας, της τάξης του 87%.

Με τον συγκεκριμένο αλγόριθμο να θυμίζει άμεσα σενάρια πρόγνωσης, τα οποία παραπέμπουν άμεσα σε σειρές όπως το «Person of Interest» (μια τηλεοπτική σειρά η οποία ορθώς πλέον χαρακτηρίζεται περισσότερο ως «science fact» παρά «science fiction» καθώς πολύ μεγάλο ποσοστό από τις δυνατότητες και τα γεγονότα που απεικονίζονται αποτελούν πραγματικότητα και όχι φαντασία), τα hashtags παρέχουν ενδιαφέροντα στοιχεία για τις ρίζες της στήριξης ή της αντίθεσης. Πολλά υποδεικνύουν ότι σημαντικός λόγος για την στήριξη προς το ISIS είναι τα «στραβοπατήματα» της αποκαλούμενης «Αραβικής Άνοιξης», ενώ η αντίθεση προς αυτό έχει πολύ συχνά να κάνει με την στόχευση από το ISIS άλλων αντάρτικων οργανώσεων, τη στήριξη σε υπάρχοντα καθεστώτα της Μέσης Ανατολής και την υποστήριξη προς τους σιίτες μουσουλμάνους.