Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Τα τεράστια κενά που υπάρχουν στην ελληνική νομοθεσία για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και την αδυναμία του κρατικού μηχανισμού να προλάβει και να αποτρέψει την καταστρατήγηση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων από επιτήδειους που δρουν εις βάρος της εθνικής οικονομίας και του εγχώριου τραπεζικού συστήματος αναδεικνύουν οι χθεσινές ανακοινώσεις από τους επικεφαλής της Οικονομικής Αστυνομίας και της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ), Ε. Πλουμή και Γ. Πιτσιλή, για τη δράση ενός πολύ μεγάλου κυκλώματος διακίνησης παράνομων μηχανημάτων ηλεκτρονικών συναλλαγών POS.
Οι ελεγκτές των δύο υπηρεσιών εντόπισαν τρεις επιχειρήσεις που διέθεταν στην ελληνική αγορά ξένα μηχανήματα ηλεκτρονικών συναλλαγών POS, τα οποία επέτρεπαν σε όσους επιχειρηματίες τα προμηθεύονταν να διακινούν τις εισπράξεις τους μέσω τράπεζας του εξωτερικού χωρίς κανέναν περιορισμό σε μεταφορές και αναλήψεις και χωρίς έλεγχο από τις ελληνικές φορολογικές αρχές!
Ουσιαστικά, οι επιχειρήσεις που προμηθεύονταν τα συγκεκριμένα POS τα χρησιμοποιούσαν για να παρακάμπτουν τους περιορισμούς στις κινήσεις κεφαλαίων (capital controls) που έχουν επιβληθεί στη χώρα μας. Ταυτόχρονα είχαν τη δυνατότητα να μεταφέρουν στο εξωτερικό αφορολόγητες τις περισσότερες από τις εισπράξεις που πραγματοποιούσαν στην Ελλάδα!
Ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Εσόδων Γ. Πιτσιλής, μιλώντας για την υπόθεση αυτή, παραδέχθηκε εμμέσως πλην σαφώς ότι υπάρχουν τεράστια νομοθετικά κενά που δεν διευκολύνουν το έργο των ελέγχων για τον εντοπισμό των διαφυγόντων ποσών στο εξωτερικό.
Άφησε μάλιστα ανοικτό το ενδεχόμενο να αλλάξουν πολλά από δω και πέρα στις διαδικασίες συλλογής πληροφοριών από το τραπεζικό σύστημα, κατά τη διενέργεια φορολογικών ελέγχων, αλλά και να απαιτηθούν αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο ώστε να διευκολυνθούν οι φορολογικοί έλεγχοι για τον εντοπισμό των αδήλωτων εσόδων που φυγαδεύτηκαν στο εξωτερικό.
Σύμφωνα, ειδικότερα, με τα όσα ανακοινώθηκαν σε χθεσινή κοινή συνέντευξη Τύπου του προϊσταμένου της Οικονομικής Αστυνομίας Υποστρατήγου Ε. Πλουμή και του γενικού γραμματέα Δημοσίων Εσόδων Γ. Πιτσιλή, κατόπιν κοινής επιχειρησιακής δράσης της Οικονομικής Αστυνομίας, της ΓΓΔΕ και της Τράπεζας της Ελλάδος, εξαρθρώθηκε κύκλωμα το οποίο μέσω τριών επιχειρήσεών του στην Ελλάδα είχε καταφέρει να διαθέσει 1.195 POS σε 1.031 ελληνικές επιχειρήσεις, που δραστηριοποιούνται κυρίως στους κλάδους του τουρισμού, της διασκέδασης και της μαζικής εστίασης (τουριστικά καταλύματα, εστιατόρια, ταβέρνες, καταστήματα ενοικίασης οχημάτων, κέντρα διασκέδασης κ.λπ.). Από την Οικονομική Αστυνομία συνελήφθησαν συνολικά 24 άτομα και κατασχέθηκαν 164 τερματικά ηλεκτρονικών συναλλαγών.
Πώς στήθηκε η απάτη
Όπως διαπιστώθηκε από την έρευνα, η εταιρεία που προμήθευε τα POS έχει έδρα στο Λουξεμβούργο. Τα POS διακινούνταν από κέντρο διανομής στη Βουλγαρία και ήταν ασύρματα.
Μέσω των μηχανημάτων αυτών, που ήταν «συνδεδεμένα» με αλλοδαπή τράπεζα, οι ελληνικές επιχειρήσεις «περνούσαν» τις εισπράξεις τους από ξένους τουρίστες-πελάτες τους, οι οποίοι βρίσκονταν στην Ελλάδα και χρησιμοποιούσαν στις πληρωμές τους κάρτες ξένων τραπεζών μη υποκείμενες σε capital controls. Έτσι, τα χρήματα που πλήρωναν οι ξένοι τουρίστες στις ελληνικές επιχειρήσεις μέσω των συγκεκριμένων POS δεν κατατίθεντο σε ελληνικές τράπεζες, αλλά μεταφέρονταν στην τράπεζα του εξωτερικού! Οι συναλλαγές εκκαθαρίζονταν συγκεκριμένα από μαλτέζικη τράπεζα.
Ουσιαστικά, με το «κόλπο» αυτό οι συναλλαγές ήταν σαν να πραγματοποιούνταν εκτός Ελλάδος οπότε δεν υπόκειντο σε κανένα περιορισμό από αυτούς που ισχύουν στη χώρα μας βάσει της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου του Ιουλίου του 2015 για τα capital controls.
Επιπλέον, επειδή τα μηχανήματα αυτά δεν είναι συνδεδεμένα με τράπεζες που λειτουργούν στην Ελλάδα, οι κάτοχοί τους έχουν τη δυνατότητα φοροδιαφυγής, καθώς καθίσταται αδύνατος ή δυσχερέστατος ο έλεγχος μέσω διασταυρώσεων τραπεζικών λογαριασμών από τις ελληνικές φορολογικές αρχές.
Οι επιχειρηματίες που χρησιμοποιούσαν τα συγκεκριμένα POS είχαν στη συνέχεια τη δυνατότητα να πραγματοποιούν, με τις κάρτες που είχαν στη διάθεσή τους, αναλήψεις χρηματικών ποσών ακόμη και μέσω ATM ελληνικών τραπεζών χωρίς τους περιορισμούς των capital controls! Τα ποσά που «τραβούσαν» κυμαίνονταν από 2.000 έως και 15.000 ευρώ μηνιαίως.
«Τυφλό σύστημα» και τα νομοσχέδια καθυστερούν
Ουσιαστικά, από τα όσα ανακοίνωσαν χθες οι κ.κ. Ε. Πλουμής και Γ. Πιτσιλής προκύπτει ότι οι συνεχείς αναβολές στη νομοθέτηση και την εφαρμογή σημαντικών και πολλάκις εξαγγελθέντων μέτρων για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής επιτρέπουν στα κυκλώματα των επιτήδειων φοροφυγάδων να δρουν ανεξέλεγκτα και να αποστερούν από τα δημόσια ταμεία πολύτιμα έσοδα ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως.
Οι αναβολές στην εφαρμογή των μέτρων αυτών επιτρέπουν επίσης ακόμη και την παράκαμψη των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων που έχουν επιβληθεί στη χώρα μας εδώ και 13 μήνες!
Μέτρα όπως (α) η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών και των λοιπών ηλεκτρονικών φορολογικών μηχανισμών των επιχειρήσεων με τον server της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών και τις πληροφοριακές υποδομές των υπηρεσιών της ΓΓΔΕ, (β) η επιβολή της υποχρέωσης σε κάθε επιχείρηση να χρησιμοποιεί έναν επαγγελματικό τραπεζικό λογαριασμό για τη διενέργεια των συναλλαγών της και (γ) οι ρυθμίσεις με τα κίνητρα για την επέκταση της χρήσης «πλαστικού χρήματος» και των υπηρεσιών ηλεκτρονικής τραπεζικής (e-banking) σε όσο το δυνατόν περισσότερες συναλλαγές, αν και είναι έτοιμα να νομοθετηθούν παραμένουν «παγωμένα» από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών.
Έτσι, σε μια εποχή που η τεχνολογία εξελίσσεται με ταχύτητα φωτός οι ελληνικές φορολογικές αρχές δεν έχουν ακόμη στη διάθεσή τους ηλεκτρονικά μέσα για άμεσες διασταυρώσεις και αυτόματο έλεγχο των συναλλαγών των επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα να μην είναι σε θέση ακόμη να γνωρίζουν εγκαίρως στοιχειώδεις πληροφορίες όπως:
- Το εάν οι εισπράξεις των επιχειρήσεων για τις οποίες εκδίδονται τιμολόγια και αποδείξεις δηλώνονται εν συνεχεία στην εφορία!
- Ποιες είναι οι εισπράξεις των επιχειρήσεων για τις οποίες δεν εκδίδονται τιμολόγια και αποδείξεις, παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες πραγματοποιούνται πλέον μέσω του τραπεζικού συστήματος, με τη χρήση πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών ή ηλεκτρονικής τραπεζικής.
Τέτοιες πληροφορίες δεν είναι αυτή τη στιγμή διαθέσιμες στις ελληνικές φορολογικές αρχές, καθώς το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει ακόμη θεσπίσει το αναγκαίο νομοθετικό πλαίσιο ώστε οι φοροελεγκτικές υπηρεσίες να είναι on line συνδεδεμένες με τους ηλεκτρονικούς φορολογικούς μηχανισμούς, τα μηχανήματα POS και τους επαγγελματικούς τραπεζικούς λογαριασμούς των επιχειρήσεων και να μπορούν να παρακολουθούν και να ελέγχουν σε πραγματικό χρόνο τις εισπράξεις τους!
Τέτοιες πληροφορίες μπορούν αυτή τη στιγμή να αποκτηθούν από τις φοροελεγκτικές υπηρεσίες μόνο για περιορισμένο αριθμό επιχειρήσεων που επιλέγονται για έλεγχο κάθε χρόνο και μόνο εκ των υστέρων, αφού οι ελεγκτές αναγκαστούν να διεκπεραιώσουν πλήθος χρονοβόρων ελεγκτικών επαληθεύσεων και διασταυρώσεων.
Λίστα με 971 εταιρείες
Οι υπηρεσίες της ΓΓΔΕ έλαβαν από την Οικονομική Αστυνομία τον κατάλογο με τα στοιχεία των 971 ελληνικών επιχειρήσεων που προμηθεύτηκαν και χρησιμοποίησαν τα συγκεκριμένα POS και θα προχωρήσουν στη διενέργεια φορολογικών ελέγχων για να διαπιστώσουν το ακριβές ύψος του τζίρου που πραγματοποιήθηκε με το «κόλπο» αυτό εκτός ελληνικού τραπεζικού συστήματος και τι ποσοστό αυτού δηλώθηκε τελικά στην Ελλάδα. Οι αρχές εικάζουν ότι το μεγαλύτερο μέρος των ποσών αυτών έμεινε αδήλωτο και δεν αποδόθηκε ο αναλογούν ΦΠΑ.
Όμως θεωρείται πολύ δύσκολο να εντοπιστούν τα ποσά που φυγαδεύτηκαν στο εξωτερικό και έμειναν αδήλωτα, καθώς για να γίνει αυτό θα χρειαστεί αμοιβαία διοικητική συνδρομή με τη Βουλγαρία και τη Μάλτα και στη συνέχεια θα πρέπει να διενεργηθούν εξαιρετικά δύσκολες ελεγκτικές επαληθεύσεις. Όλα αυτά απαιτούν διαδικασίες χρονοβόρες και πολύπλοκες και θεωρείται απίθανο οι έλεγχοι αυτοί να ολοκληρωθούν εύκολα και άμεσα. Οι αρμόδιες υπηρεσίες της ΓΓΔΕ θα πρέπει ουσιαστικά να διασταυρώσουν τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών στη… Μάλτα, με τους οποίους ήταν συνδεδεμένα τα POS, με τις εισπράξεις των επιχειρήσεων για τις οποίες εκδόθηκαν αποδείξεις, καθώς και με τις εισπράξεις των ίδιων επιχειρήσεων οι οποίες δηλώθηκαν τελικά στις ελληνικές φορολογικές αρχές!
