Εφικτή, έπειτα από μία θεσμική κρίση που διήρκεσε πέντε χρόνια, είναι πλέον η επιστροφή της Ρωσίας στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΚΣΣΕ), η οποία ενέκρινε σχετική ψηφοφορία της κατά τη διάρκεια της νύχτας της Δευτέρας προς Τρίτη.
Έπειτα από τέσσερις ώρες θυελλώδους συζήτησης, που ακολουθήθηκαν από πέντε ώρες ψηφοφορίας επί του κειμένου και των τροπολογιών του, 118 κοινοβουλευτικοί από τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης εν τέλει δέχθηκαν – προς μεγάλη απογοήτευση και προκαλώντας την οργή της Ουκρανίας – να αποκαταστήσουν το δικαίωμα της Ρωσίας να στείλει μια αντιπροσωπεία στο ΣτΕ ήδη από σήμερα.
Αυτό θα επιτρέψει στη Ρωσία να συμμετάσχει, αύριο Τετάρτη, στην ανάδειξη του γενικού γραμματέας της πανευρωπαϊκής οργάνωσης υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εξήντα δύο κοινοβουλευτικοί καταψήφισαν το κείμενο και 10 απέσχον.
Η ΚΣΣΕ είναι όργανο του ΣτΕ, στο οποίο συμμετέχουν αντιπροσωπείες των κοινοβουλίων των 47 κρατών-μελών της. Οι αποφάσεις της δεν έχουν δεσμευτική ισχύ, αλλά εκδίδει συστάσεις ή ζητεί λογοδοσία για ζητήματα που άπτονται της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή της δημοκρατίας. Από το 2014, έχει μετατραπεί σε ένα απομακρυσμένο μέτωπο του ακήρυκτου πολέμου μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας.
Εν είδει κύρωσης σε βάρος της Μόσχας για την προσάρτηση της Κριμαίας, η ρωσική αντιπροσωπεία στην ΚΣΣΕ στερήθηκε το 2014 το δικαίωμα ψήφου. Η Ρωσία ανταπέδωσε μποϊκοτάροντας τις συνεδριάσεις της, και κατόπιν, από το 2017, παύοντας να καταβάλλει την ετήσια συνεισφορά της στον προϋπολογισμό του ΣτΕ.
Αξιώνοντας εγγυήσεις ότι δεν θα συνεχίσουν να της επιβάλλονται κυρώσεις, η Ρωσία απαίτησε απλούστατα να αποχωρήσει από τον οργανισμό, κάτι που θα αποτελούσε κίνηση χωρίς ιστορικό προηγούμενο και θα στερούσε στους Ρώσους πολίτες την πρόσβαση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), τον δικαστικό βραχίονα του ΣτΕ.
Η πλειοψηφία των χωρών ήθελε να αποφευχθεί αυτή η ακραία κατάσταση, όμως άλλες, όπως η Ουκρανία, που υποστηρίχθηκε από τα κράτη της Βαλτικής και το Ηνωμένο Βασίλειο, θεωρούσαν ότι το να ανοίξει το ΣτΕ ξανά την πόρτα στους Ρώσους θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως μια πρώτη άρση των δυτικών κυρώσεων στη Μόσχα εξαιτίας της προσάρτησης της Κριμαίας.
Η υπουργική Επιτροπή, το όργανο του ΣτΕ που λαμβάνει αποφάσεις (αποτελείται από τους ΥΠΕΞ των 47 κρατών-μελών), στο οποίο προεδρεύει το τρέχον διάστημα η Γαλλία, έπαιξε ήδη στα μέσα Μαΐου το χαρτί του κατευνασμού, διαβεβαιώνοντας ότι «το σύνολο των κρατών μελών πρέπει να έχει το δικαίωμα συμμετοχής επί ίσοις όροις» στις εργασίες του οργανισμού.
Το κείμενο που εγκρίθηκε επιτρέπει κατ’ εξαίρεση σε μια χώρα να συμμετέχει με αντιπροσωπεία της στις συνεδριάσεις της ΚΣΣΕ και αποκλείει το ενδεχόμενο να της στερηθεί το δικαίωμα ψήφου.
Ήδη από χθες, πριν καν γίνει η ψηφοφορία, η Μόσχα έστειλε μια αντιπροσωπεία στο Στρασβούργο, ανέφερε ο αντιπρόεδρος της Δούμας Πιοτρ Ταλστόι, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti, εκφράζοντας ικανοποίηση για την αντίσταση της «λογικής πλειοψηφίας» στην «υστερία μιας μικρής μειοψηφίας».
Ο απερχόμενος γενικός γραμματέας του ΚΣΣΕ Τούρμπγιορν Γιάγκλαντ τόνισε στην ολομέλεια ότι ο οργανισμός πρέπει να διατηρήσει τον καινοτόμο χαρακτήρα του και να παραμείνει ένα φόρουμ διαλόγου.
Καθώς το ΣτΕ ήδη άρχιζε να σφίγγει τη ζώνη και προέβλεπε τη λήψη μέτρων όπως ο περιορισμός των δραστηριοτήτων του ή ακόμα και η κατάργηση θέσεων εργασίας, το γεγονός ότι η Μόσχα θα κληθεί να ρυθμίσει πλέον τις οφειλές της (75 εκατ. ευρώ με τους τόκους) μάλλον θα βοηθήσει.
Πηγές: ΑΜΠΕ, AFP, DPA
