Σάββατο, 30 Νοεμβρίου 2024, σήμερα και η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμάει τον Άγιο Ανδρέα τον Απόστολο τον Πρωτόκλητο και Πολιούχο Πατρών.
Σύμφωνα με το εορτολόγιο γιορτάζουν επίσης ο Άγιος Φρουμέντιος ο Αρχιεπίσκοπος Αβησσυνίας και ο Άγιος Αλέξανδρος ο Επίσκοπος Μηθύμνης.
Ο Απόστολος Ανδρέας
Ο Ανδρέας γεννήθηκε μεταξύ του 5 και 10 μ.Χ. στην Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας. Φέρει ελληνικό όνομα (από το ἀνδρεία, γενναιότητα), το οποίο (όπως και άλλα ελληνικά ονόματα) φαίνεται πως ήταν διαδεδομένο μεταξύ των Εβραίων και άλλων εξελληνισμένων πληθυσμών της Ιουδαίας.
Οι γονείς του ονομάζονταν Ιωνάς ή Ιωάννης και Ιωάννα. Ο Ανδρέας και ο αδελφός του Σίμων Πέτρος ήταν ψαράδες και όταν κλήθηκαν να ακολουθήσουν τον Χριστό, αυτός τους είπε ότι θα τους κάνει «ἁλιεῖς ἀνθρώπων».
Η ιστορία της ζωής του Ανδρέα μέχρι την Σταύρωση, την Ανάσταση και την Ανάληψη, υπήρξε σχεδόν ίδια με εκείνη των άλλων Μαθητών. Ο Ανδρέας είπε στον Χριστό για το παιδί με τα ψωμιά και τα ψάρια, ενώ όταν ο Φίλιππος ήθελε να πει στον Χριστό ότι κάποιοι Έλληνες ήθελαν να Τον δουν, το είπε πρώτα στον Ανδρέα. Ήταν επίσης ο ένας από τους τέσσερις μαθητές που ρωτούσαν στο Όρος των Ελαιών τον Ιησού για τα σημεία της Δεύτερης Παρουσίας.
Στον Εύξεινο Πόντο
Μετά την Πεντηκοστή και τον σχηματισμό της πρώτης Εκκλησίας, με τον αδερφό του Πέτρο και άλλους μαθητές βρέθηκαν στη Σινώπη του Ευξείνου Πόντου και εκεί έδρασε ανάμεσα σε Εθνικούς και Ιουδαίους έχοντας ως ορμητήριο μια νησίδα κοντά στη Σινώπη. Κήρυξε κατά μήκος της Μαύρης Θάλασσας και του ποταμού Δνείπερου μέχρι το Κίεβο και από εκεί ταξίδεψε στο Νόβγκοροντ. Ως εκ τούτου, έγινε προστάτης άγιος της Ουκρανίας, της Ρουμανίας και της Ρωσίας. Από τη Σινώπη ο Ανδρέας μαζί με τον Ματθία και άλλους μαθητές πήγαν στην Αμισό (Σαμψούντα), όπου ίδρυσαν Εκκλησία. Αφού περιήλθε τις περιοχές του Πόντου, της Ιβηρίας και την Παρθία γύρισε στα Ιεροσόλυμα, μάλλον το 34 μ.Χ., για να γιορτάσει το Πάσχα με τους λοιπούς μαθητές.
Η Εκκλησία του Βυζαντίου
Σύμφωνα με τον Ιππόλυτο Ρώμης, ο Ανδρέας κήρυξε στη Θράκη, και η παρουσία του στο Βυζάντιο αναφέρεται στο απόκρυφο έργο «Πράξεις του Ανδρέα». Σύμφωνα με την παράδοση, ίδρυσε την Εκκλησία του Βυζαντίου (αργότερα Κωνσταντινούπολη) το 38 μ.Χ., εγκαθιστώντας τον Στάχυ ως επίσκοπο.
Αυτή η επισκοπή θα εξελιχθεί αργότερα στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, του οποίου ο Ανδρέας θεωρείται προστάτης και η εορτή του (30 Νοεμβρίου) γιορτάζεται ως σήμερα ως «Θρονική Εορτή». Κατ’ άλλους, η παράδοση ότι θεμελίωσε την εκκλησία του Βυζαντίου αποτελεί μεταγενέστερη επινόηση[ι]. Ο Βασίλειος Σελευκείας γνώριζε επίσης τις περιοδείες του Αποστόλου Ανδρέα στη Θράκη, τη Σκυθία και την Αχαΐα.
Στην δεύτερη περιοδεία του, μέσω της Αντιοχείας, πήγε στην Έφεσο, τη Λαοδίκεια της Φρυγίας, την Οδυσσούπολη της Μυσίας, στη Νίκαια και την ευρύτερη περιοχή της Βιθυνίας, τη Νικομήδεια, τη Χαλκηδόνα, την Άμαστρη, για να καταλήξει και πάλι στη Σινώπη. Αργότερα επισκέφτηκε τη Σαμψούντα και την Τραπεζούντα, τους Αλανούς, τους Αβασγούς, τους Ζηκχούς, τους Βοσπορινούς και τους Χερσονήτες για να επιστρέψει στη Σινώπη.
Η παρουσία του στην Πάτρα και ο μαρτυρικός θάνατος
Στη συνέχεια πέρασε από το Βυζάντιο, την Ηράκλεια της Θράκης, τη Μακεδονία και την Πελοπόννησο με τελικό σταθμό την Πάτρα.
Με ορμητήριο την Πάτρα ο Ανδρέας κήρυττε σε ολόκληρη την Αχαΐα την εποχή που ανθύπατοι ήταν ο Λέσβιος και ο διάδοχός του Αιγεάτης. Εκεί η διδασκαλία του καρποφόρησε και με τις προσευχές του θεράπευσε θαυματουργικά πολλούς ασθενείς. Ακόμα και η Μαξιμίλλα, σύζυγος του ανθύπατου Αιγεάτου, αφού τη θεράπευσε ο Απόστολος από βαριά αρρώστια που είχε, πίστεψε στον Χριστό. Το γεγονός αυτό εκνεύρισε τον ανθύπατο και με την παρότρυνση ειδωλολατρών ιερέων συνέλαβε τον Ανδρέα και τον οδήγησε στο μαρτύριο με σταυρικό θάνατο, πιθανώς την εποχή του διωγμού του Νέρωνα. Το μαρτύριό του υπολογίζεται πως συνέβη περί το 60 μ.Χ.
Ο ΄Άγιος Φρουμέντιος
Ο Άγιος Φρουμέντιος έζησε και έδρασε στα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Ήταν φιλόσοφος από την Τύρο και πήγε στην Αβησσυνία (Αιθιοπία) για να συλλέξει ιστορικά στοιχεία. Σύμφωνα με το Eκκλησία οnline, έγινε γνωστός στη βασιλική αυλή για τη λογιότητά του και διορίστηκε σε ανώτερη διοικητική θέση.
Τη θέση και την επιρροή του, χρησιμοποίησε για την έναρξη διάδοσης του χριστιανισμού. Κατόπιν επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια, όπου ανακοίνωσε στον τότε αρχιεπίσκοπο Μέγα Αθανάσιο, ότι μια πιο συστηματική χριστιανική εργασία σ’ αυτή τη χώρα θα είχε αποτελέσματα καρποφόρα.
Σε ποιους λέμε «χρόνια πολλά»
Την ονομαστική τους εορτή έχουν:
- Ανδρέας, Αντρέας, Ανδρίκος, Αντρίκος, Ανδριάνα, Ανδρούλα, Αντρούλα, Ανδρίτσα, Αντρίτσα, Ανδριανή, Άντρια, Ανδρεάνα
- Φρουμέντιος, Φρουμέντια, Φρουμεντία
