Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
H επιθετική τακτική του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ίσως τελικά να προσφέρει την καλύτερη άμυνα στο Ιράν, σε ένα πολύ δυνατό παιχνίδι διπλωματίας. Με τελικό ζητούμενο την αγορά πετρελαίου και συγκεκριμένα το 30% του θαλάσσιου εμπορίου αργού που γίνεται μέσω των Στενών του Ορμούζ. Οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς πετρελαίου της Μέσης Ανατολής στηρίζονται στα Στενά του Ορμούζ, στο πέρασμα που συνδέει την περιοχή του Περσικού Κόλπου με τα διεθνή θαλάσσια ύδατα, για την πλειονότητα της διακίνησης του πετρελαίου τους – περί τα 17,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως.
Ο Αμερικανός πρόεδρος απάντησε με πολύ ηχηρό τρόπο στις δηλώσεις του Ιρανού ομολόγου του Χασάν Ρουχανί, απειλώντας τον «με τις μεγαλύτερες ιστορικές συνέπειες που γνώρισε ποτέ χώρα». Όμως, για τους αναλυτές της αγοράς πετρελαίου, oι απειλές του Τραμπ ίσως τελικά να είναι πολύ χειρότερες από το αποτέλεσμα που ο ίδιος θέλει να έχουν. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε αναλυτής του Reuters, μοιάζει σαν «το γάβγισμα να είναι χειρότερο από το δάγκωμα», που σημαίνει ότι οι απειλές ίσως τελικά να μη φθάσουν καν στον τελικό αποδέκτη τους, που είναι οι εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν.
To χειρότερο σενάριο της διένεξης μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης θα ήταν αναμφισβήτητα να κλείσει η στρόφιγγα της προσφοράς, που σημαίνει κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, στη μία πλευρά των οποίων βρίσκεται το Ιράν. Στο πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους πέρναγαν από τα Στενά 22 εκατ. βαρέλια ημερησίως, δηλ. το ένα πέμπτο της παγκόσμιας προσφοράς. Αυτομάτως, εάν κλείσουν τα Στενά, τρεις από τους μεγαλύτερους παραγωγούς του Περσικού Κόλπου -Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Ιράκ που έχουν αγωγούς μέσω των Στενών- θα πρέπει να βρουν εναλλακτικούς δρόμους.
Ωστόσο, το πιο πιεστικό ερώτημα είναι τι σημαίνει η όλη ένταση για τις αμερικανικές κυρώσεις στο Ιράν. Πριν από έναν μήνα, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Στίβεν Μνούτσιν και ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο υπαινίχθηκαν ότι χώρες εισαγωγείς, όπως η Ινδία, που εισάγουν ιρανικό αργό 2 εκατ. βαρελιών ημερησίως, θα κατηγορηθούν για αποφυγή των κυρώσεων.
Αυτό είναι ένα θέμα που ξεπερνά το Ιράν. Eάν δεν επιτραπούν κάποιες παρεκκλίσεις και οι εξαγωγές των 2,7 εκατ. βαρελιών της Τεχεράνης σταματήσουν, οι τιμές πετρελαίου θα κάνουν νέο άλμα πάνω από τα 74 δολάρια το βαρέλι. Το πιθανότερο λοιπόν είναι να επιτραπούν κάποιες παρεκκλίσεις, δεδομένου ότι επίκεινται οι εκλογές του αμερικανικού Κογκρέσου τον Νοέμβριο. Και ο Τραμπ έχει δεσμευθεί να διατηρήσει τις τιμές βενζίνης στις ΗΠΑ χαμηλές.
Οι μελλοντικές κινήσεις είναι κρίσιμες. Και, αναμφισβήτητα, το μέλλον του μαύρου χρυσού βρίσκεται σε τεντωμένο σχοινί που μπορεί και να σπάσει. Και τότε οι συνέπειες ίσως να είναι απρόβλεπτες…
