Υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας οι ισχυροί του πλανήτη καλούνται το Σαββατοκύριακο μέσω τηλεδιάσκεψης να βρουν λύσεις για την πανδημία και την υπερχρέωση των αναπτυσσόμενων χωρών. Μία δύσκολη άσκηση διπλωματικών ισορροπιών. Την εκ περιτροπής προεδρία του G20 ασκεί, στα 84 χρόνια του, ο μονάρχης της Σαουδικής Αραβίας Σαλμάν Ιμπν Αμπντάλ Ασίζ Αλ Σαούντ. Ήδη τον προηγούμενο Μάρτιο η άτυπη ομάδα των πλούσιων και ισχυρών του κόσμου είχε συσκεφθεί μέσω τηλεδιάσκεψης και ο Σαουδάραβας μονάρχης εξέφραζε την αισιοδοξία του και την προσήλωσή του στην πολυμερή διπλωματία. “Με τη συνεργασία μας έχουμε σήμερα την πεποίθηση ότι θα ξεπεράσουμε την κρίση και θα οδηγηθούμε σε ένα μέλλον με υγεία και ευημερία για τους λαούς μας…” έλεγε ο μονάρχης Σαλμάν.
Ωστόσο η κρίση του κορωνοϊού όχι μόνο δεν έχει περάσει, αλλά έχει προκαλέσει και μία τεράστια οικονομική κρίση, ίσως τη μεγαλύτερη που έχουν αντιμετωπίσει ποτέ οι G20. Οι Σαουδάραβες υπολογίζουν ότι μέχρι σήμερα οι ισχυρές βιομηχανικές χώρες, οι μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες και η ΕΕ δαπανούν συνολικά 11 τρισεκατομμύρια δολάρια για προγράμματα οικονομικής ανάκαμψης. Μόνο τα έξοδα για εμβόλια και θεραπείες ξεπερνούν τα 21 δισεκατομμύρια. Για τη διαχείριση της κρίσης δεν έχει επέλθει συμφωνία. Οι Ευρωπαίοι επιμένουν σε μία διεθνή συνεργασία για τον δίκαιο διαμοιρασμό των εμβολίων, ενώ ο απερχόμενος Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν θέλει να συνεργαστεί με πολυεθνικούς θεσμούς, αν και συμμετέχει στη σύνοδο κορυφής του G20.
Διχάζουν οι «διευκολύνσεις» για το χρέος
Οι ισχυροί του πλανήτη δηλώνουν ότι θα βοηθήσουν τις αναπτυσσόμενες οικονομίες και τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου, προχωρώντας σε διευκολύνσεις για το χρέος τους. Το πιο πιθανό σενάριο είναι να “παγώσει” προσωρινά η αποπληρωμή των δανείων τους, αλλά θεωρείται αμφίβολο αν η ρύθμιση θα γίνει αποδεκτή από τους ενδιαφερόμενους. Το καλοκαίρι ο Κενυάτης υπουργός Οικονομικών Γιουκούρ Σχατανί έλεγε ότι προτιμά να μην αποδεχθεί μία ρύθμιση του G20 για το χρέος, η οποία θα ανακούφιζε μεν προσωρινά τα κρατικά ταμεία, αλλά θα προκαλούσε περαιτέρω υποβάθμιση από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, αποκλείοντας ουσιαστικά και τις ελάχιστες δυνατότητες που έχει σήμερα η χώρα του να αναχρηματοδοτήσει τα χρέη της.
Ο Υβ Εκουέ Αμάιζο, πολιτικός επιστήμων από το Τόγκο που ζει μόνιμα στη Βιέννη, δεν πιστεύει ότι η ομάδα G20 θα προχωρήσει σε ουσιαστική ρύθμιση για τα χρέη των αφρικανικών κρατών. “Ασφαλώς θα συζητήσουν για το χρέος, αλλά η πρόταση είναι να παγώσουν μόνο τα τοκοχρεωλύσια, το χρέος θα παραμείνει”, λέει. “Στην πραγματικότητα οι βιομηχανικές χώρες δεν ενδιαφέρονται για τη μείωση του χρέους. Αυτό που θέλουν, με τα δάνεια και τις επενδύσεις τους, είναι να αποκτήσουν πρόσβαση στους φυσικούς πόρους της Αφρικής…”
«Διμερής» διαπραγμάτευση ΕΕ-Σαουδικής Αραβίας
Στην Ευρώπη το κύριο ερώτημα είναι αν έχει νόημα η διαπραγμάτευση με μία Σαουδική Αραβία που συνεχώς δέχεται κριτική για καταστρατήγηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πυροδοτεί την ένοπλη σύρραξη στη γειτονική Υεμένη, ενώ ακόμη δεν έχει ξεχαστεί- αλλά και δεν έχει εξιχνιαστεί- η δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο σαουδαραβικό προξενείο της Κωνσταντινούπολης, πριν από δύο χρόνια. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε προτείνει να μην συμμετάσχουν σε αυτή τη συνάντηση του G20 ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Ο Βέλγος ευρωβουλευτής των Σοσιαλδημοκρατών Μαρκ Ταραμπέλα πιστεύει ότι “θα ήταν καλύτερα να μην στείλουν αντιπροσωπεία υψηλού επιπέδου, αλλά αντιπροσωπεία που θα ήταν ικανή να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα στις αρχές της Σαουδικής Αραβίας”. Από την πλευρά του ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Ερίκ Μαμέρ αντιτείνει ότι “δεν καθορίζουμε εμείς την ατζέντα του G20. Είναι μία πολύ αυστηρή ατζέντα, που ακολουθεί ένα πολύ αυστηρό πρωτόκολλο όσον αφορά τους ομιλητές και η Κομισιόν μόνο με αυτές τις συνθήκες μπορεί να συμμετάσχει. Από κει και πέρα, στον διμερή διάλογο με τη Σαουδική Αραβία υπάρχουν δίαυλοι επικοινωνίας όπου μπορούμε να εκφράσουμε την ανησυχία μας για τα ανθρώπινα δικαιώματα…”
Μπερντ Ρίγκερτ
