Skip to main content

Brino, το νέο Brexit

Aν ο Μπόρις Τζόνσον κερδίσει την πλειοψηφία στις εκλογές, όπως αναμένεται, η Βρετανία θα εγκαταλείψει οριστικά την Ε.Ε. αυτόν τον χειμώνα. Είναι γνωστό πλέον ότι η Βρετανία θα βγει χαμένη από αυτό, αλλά αρκετοί Remainers έχουν πειστεί (ή έχουν αναγκαστεί να πειστούν από τις θανατικές απειλές που έχουν δεχθεί) ότι πρέπει να σεβαστούν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.

Στις 22 Οκτωβρίου, η Βουλή υιοθέτησε σε δεύτερη ανάγνωση, και με μικρή πλειοψηφία, τη συμφωνία του Τζόνσον. Αυτή η πλειοψηφία θα παραμείνει εφόσον του δοθεί η ευκαιρία να φέρει ξανά τη συμφωνία στο κοινοβούλιο.

Το σημερινό Brexit υποτίθεται ότι θα είναι αρχή του ηρωικού μοναχικού ταξιδιού του Ηνωμένου Βασιλείου. Στην πραγματικότητα, δεν θα είναι παρά το τέλος. Κι αυτό, επειδή ο Τζόνσον θα προσπαθήσει στη συνέχεια να διαπραγματευθεί με την Ε.Ε. μια εμπορική συμφωνία που να μπορεί να περάσει από τη Βουλή των Κοινοτήτων, επισημαίνει ο Σάιμον Κούπερ στους «Financial Times».

Το 2020, όταν οι εμπορικές φαντασιώσεις συγκρουστούν με την πραγματικότητα, ένα νέο σενάριο θα έρθει στην επιφάνεια: το Brino (Brexit in name only, δηλαδή Brexit μόνο κατ’όνομα). Αυτό σημαίνει ότι η Βρετανία θα αποχωρήσει από την Ε.Ε., θα παραμείνει όμως στην ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση και θα συνεχίσει να πληρώνει το μερίδιό της στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό – έως ότου υπάρξει ένα ωφέλιμο Brexit. Όσο αυτό δεν υπάρχει, το Brino μπορεί να διαρκέσει  χρόνια.

Το σχέδιο της Βρετανίας για τις εμπορικές συνομιλίες είναι να απομακρύνει όποια χώρα μπορεί από την κοινή ευρωπαϊκή διαπραγματευτική θέση. Γι’ αυτόν τον λόγο αυξάνει το προσωπικό της σε διάφορες πρεσβείες και προσφέρει γεύματα σε εγχώριους αξιωματούχους, παρακινώντας τους να προχωρήσουν σε διμερείς συμφωνίες σε περίπτωση που αποτύχουν οι εμπορικές συνομιλίες Βρετανίας – Ε.Ε. «Επιτρέπεται;» θα ρωτούν εκείνοι. «Μην ανησυχείς, το Χ κράτος συζητά την ίδια διευθέτηση μ’ εμάς», θα απαντά αορίστως ο Βρετανός εκπρόσωπος.

Οι διμερείς διευθετήσεις δεν επιτρέπονται. Οι κανόνες της Ε.Ε. είναι σαφείς: το εμπόριο το χειρίζονται οι Βρυξέλλες, όχι τα μεμονωμένα κράτη-μέλη. Αν σε κάτι συμφωνούν οι 27, είναι στην ανάγκη να διαφυλαχθεί η ενιαία αγορά. Δεν θα αφήσουν λοιπόν τη Βρετανία να παραβιάσει τους κανόνες, τονίζει ο Κούπερ.

Ο Τζόνσον θέλει να αποκλίνει από αυτούς τους κανόνες και να μετατρέψει τη Βρετανία σε έναν παγκόσμιο εξαγωγέα χαμηλής φορολογίας, χαμηλού κόστους και χαλαρής νομοθεσίας. Αυτά όμως είναι μόνο φαντασίες του. Αν το κάνει, μπορεί να ξεχάσει τις εξαγωγές στην ενιαία αγορά. Κι αν δεν εξάγει προϊόντα στην Ε.Ε., πού θα τα στείλει; Οι ΗΠΑ θα προσφέρουν μια εμπορική συμφωνία μόνο αν το βρετανικό κοινοβούλιο δεχτεί να ανοίξει το σύστημα υγείας και τις αγορές τροφίμων σε αμερικανικές εταιρείες.

Επίσης, η Βρετανία δεν θα είναι ποτέ αρκετά φτηνή για να ανταγωνιστεί την Κίνα ή το Βιετνάμ. Η αποχώρηση από την ενιαία αγορά θα είναι λοιπόν οδυνηρή. Και οι περισσότεροι ψηφοφόροι δεν θα συμφωνήσουν με κάτι τέτοιο. Ο Τζόνσον υποσχέθηκε ότι μετά την υπερψήφιση της συμφωνίας «το Brexit θα γίνει πραγματικότητα». Δεν θα αρέσει λοιπόν καθόλου στους πολίτες να δουν συνέπειες στο εμπόριο. Όταν άλλωστε συμβεί το Brexit, σχεδόν όλοι οι βουλευτές της αντιπολίτευσης, πολλοί Τόρις και όλες οι επιχειρήσεις θα πιέσουν για κάτι ηπιότερο, κάτι πιο κοντά στο Brino.

Όταν η εμπορική συμφωνία του Τζόνσον αποδειχθεί φιάσκο, ίσως ο πρωθυπουργός να προσπαθήσει να φύγει ασύντακτα από την Ε.Ε. Όμως το κοινοβούλιο έχει αποδείξει ότι θα σταματήσει τους καμικάζι. Ένα no-deal άλλωστε θα είναι προσωρινό. Πολύ γρήγορα, η Βρετανία θα ζητήσει από τις Βρυξέλλες μια νέα συμφωνία. Κι έτσι το no deal θα οδηγήσει στο Brino.

Η συμφωνία αποχώρησης προβλέπει μία μεταβατική περίοδο έως τον Δεκέμβριο του 2020, στη διάρκεια του οποίου η Βρετανία θα παραμείνει και στην ενιαία αγορά και στην τελωνειακή ένωση. Η συμφωνία προβλέπει τη δυνατότητα παράτασης αυτού του διαστήματος μόνο μία φορά, για μια περίοδο έως δύο χρόνια. Αλλά όταν λήξει αυτή η περίοδος, η Βρετανία πάλι δεν θα θέλει να πηδήξει στον γκρεμό.

Η Ε.Ε, θα ανασυντάξει τότε τη συμφωνία ώστε η μεταβατική περίοδος να παραταθεί ξανά, και ξανά. Το Brino, άλλωστε, βολεύει τις Βρυξέλλες: η Βρετανία θα συνεχίσει να πληρώνει το μερίδιό της και κανείς δεν θα ζημιωθεί στον εμπορικό τομέα.

Το Brino βέβαια πιθανότατα δεν θα διαρκέσει για πάντα. Για την ώρα όμως, είναι το πιο εφικτό σενάριο. Και θα δώσει στον Τζόνσον τη δυνατότητα να καυχηθεί ότι έφερε εις πέρας το Brexit ανώδυνα. Οι περισσότεροι ψηφοφόροι επίσης θα μπορούσαν να ζήσουν με αυτό: έχουν σβήσει τις λεπτομέρειες χρόνια πίσω – όταν ερωτήθηκαν για τη συμφωνία αποχώρησης του Τζόνσον , περίπου το ένα τρίτο παραδέχτηκε ότι δεν γνώριζε. Το 2016, δόθηκε στους Βρετανούς η υπόσχεση ενός Brexit χωρίς σκληρές επιλογές. Το Brino είναι ό,τι πιο κοντά σε εκείνη την υπόσχεση.

naftemporiki.gr