Υπάρχει πράγματι το Eurogroup; To προκλητικό αυτό ερώτημα θέτουν οι ερευνητές της Διεθνούς Διαφάνειας, σε μία προσπάθεια να τονίσουν πόσο «θολές» είναι οι διεργασίες σε ένα από τα ισχυρότερα, αλλά προς το παρόν άτυπα, όργανα λήψης αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Για τους επικριτές τους, οι μηνιαίες, κεκλεισμένων των θυρών, συναντήσεις των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, ειναι η συνεδρίαση μίας «κλίκας», με την εξουσία να λαμβάνει αποφάσεις, που μπορούν να σώσουν ή να καταστρέψουν οικονομίες. Η Διεθνής Διαφάνεια αποφεύγει τους σκληρούς χαρακτηρισμούς στην αναφορά των 70 σελίδων, αλλά πάντως επικρίνει το γεγονό ότι το Eurogroup «εξακολουθεί να αποφεύγει την απαιτούμενη λογοδοσία».
Να θυμίσουμε ότι το Eurogroup συστήθηκε το 1998 ως μία συνάντηση των υπουργών Οικονομικών που προετοίμαζαν την υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος. Ο ρόλος του δεν είχε καθοριστεί έως και το 2009 στη Συνθήκη της Λισαβόνας, που και πάλι υπογράμμιζε τον άτυπο χαρακτήρα του. Αυτός έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάγεται στους συνήθεις κανόνες διαφάνειας, που ισχύουν για τις συνεδριάσεις του Συμβουλίου της Ε.Ε.
«Κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους ήταν το όργανο με τη μεγαλύτερη σπουδαιότητα και η σχετική μυστικότητά του (δεν δημοσιεύονται πρακτικά των συναντήσεων) σύντομα κατέστη θεσμικό πλεονέκτημα, επιτρέποντας στους υπουργούς να κλείνουν συμφωνίες υπό την πίεση των επενδυτών, αλλά μακριά από τα βλέμματα των ψηφοφόρων» σχολιάζουν οι Financial Times και σημειώνουν ότι και η Διεθνής Διαφάνεια στην αναφορά της αναγνωρίζει πως η «αδιαφάνεια θεωρείται χαρακτηριστικό γνώρισμα και όχι σφάλμα στη δομή του Eurogroup».
Μπορεί λοιπόν αυτό να αλλάξει; Οι συντάκτες της αναφοράς δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξοι σχετικά με την πιθανότατα μίας «δημοκρατικής επανάστασης» στο Eurogroup σύντομα. Οι συστάσεις τους είναι να ενισχυθούν οι μηχανισμοί λογοδοσίας με σταδιακά βήματα. Μεταξύ άλλων προτείνεται στη θέση του επικεφαλής να βρίσκεται κάποιος, που δεν θα πρέπει να ασκεί ταυτόχρονα καθήκοντα υπουργού Οικονομικών μίας χώρας, αλλά θα μπορεί να εργάζεται «full time» για το Eurogroup. Επιπλέον η Διεθνής Διαφάνεια συστήνει υποχρεωτικές ακροάσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ ζητεί την υπογραφή ενός κώδικα δεοντολογίας, καθώς και την δυνατότητα δημοσίευσης εγγράφων.
«Οι υπουργοί Οικονομικών έχουν συνηθίσει να διαπραγματεύονται πίσω από κλειστές πόρτες. Ο στενότερος δημοκρατικός έλεγχος θα κάνει τη ζωή τους πιο δύσκολη» παραδέχεται εκ των συντακτών της αναφοράς στους FT.
Πηγή: Financial Times
