Από την έντυπη έκδοση
Tης Αγγελικής Κοτσοβού
[email protected]
Με τη νομισματική κρίση στις αναδυόμενες να εξαπλώνεται απειλητικά, οι κεντρικές τράπεζες χρησιμοποιούν το ισχυρό όπλο των επιτοκίων για τη στήριξη των εθνικών νομισμάτων και την τιθάσευση του πληθωρισμού. Μία ημέρα μετά τη γενναία αύξηση από την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας, η σκυτάλη περνάει στη Ρωσία. Με το ρούβλι υπό πίεση και το ρίσκο νέων κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας, η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας αποφάσισε αύξηση επιτοκίων, για πρώτη φορά από την εποχή της νομισματικής κρίσης του 2014, ανεβάζοντας το κόστος δανεισμού κατά 25 μονάδες βάσης, στο 7,50% από 7,25%.
«Οι αλλαγές των εξωτερικών συνθηκών, οι οποίες συντελέστηκαν από την προηγούμενη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου, ενίσχυσαν σημαντικά τους κινδύνους που οδηγούν σε αύξηση του πληθωρισμού» αναφέρει η ανακοίνωση της κεντρικής τράπεζας, η οποία αιφνιδίασε με την απόφασή της, καθώς οι αναλυτές ανέμεναν ότι θα διατηρούσε αμετάβλητη τη νομισματική της πολιτική.
Την προηγούμενη φορά που η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας είχε αυξήσει το βασικό επιτόκιο ήταν τον Δεκέμβριο του 2014.
Οι αυξανόμενες διακυμάνσεις της ισοτιμίας του ρουβλιού υπό το φως της διεύρυνσης των αμερικανικών κυρώσεων ενίσχυσαν τον πληθωρισμό στη Ρωσία, ο οποίος τον Αύγουστο διαμορφώθηκε στο 9,9% από το 9,7% που ήταν τον Ιούλιο.
Η κεντρική τράπεζα εκτιμά ότι «οι βασικοί κίνδυνοι σχετίζονται με τη μεγάλη αβεβαιότητα ως προς τις εξωγενείς συνθήκες και την επίδρασή τους στις χρηματοπιστωτικές αγορές», αλλά παράλληλα εξακολουθεί να αξιολογεί τους μικρότερους κινδύνους που σχετίζονται με τις διακυμάνσεις της τιμής του πετρελαίου, τη δυναμική των μισθών και τις ενδεχόμενες αλλαγές στην κατανάλωση.
Η Ρωσία ακολούθησε το παράδειγμα των κεντρικών τραπεζών στις αναδυόμενες που βρίσκονται στον κυκλώνα της κρίσης, Τουρκία και Αργεντινή, που παρεμβαίνουν επιθετικά για να στηρίξουν τα εθνικά νομίσματα. Παρά ταύτα, ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κατέστησε εκ νέου σαφές ότι η ανοχή του απέναντι στα υψηλότερα επιτόκια έχει τα όριά της. Ο πρόεδρος Ερντογάν ανακοίνωσε ότι η Τουρκία βάζει στον πάγο τις νέες επενδύσεις της κυβέρνησης.
Σε ομιλία του προς αξιωματούχους του κόμματός του, του ΑΚ, ο Ερντογάν δήλωσε ότι υπουργεία της κυβέρνησής του επαναξιολογούν τα επενδυτικά τους σχέδια και δεν θα εξετάσουν την πραγματοποίηση περαιτέρω νέων επενδύσεων. Η Τουρκία βρίσκεται αντιμέτωπη με τον υψηλότερο πληθωρισμό των τελευταίων 15 ετών, που τον Αύγουστο εκτοξεύθηκε σχεδόν στο 18%, και την κατάρρευση της λίρας, που πριν έναν μήνα βυθίστηκε σε ιστορικό ναδίρ. Η γενναία αύξηση επιτοκίων από την τουρκική κεντρική τράπεζα, παρά τις συστάσεις της Άγκυρας για χαμηλό κόστος δανεισμού, έχει προσφέρει στήριγμα στο τουρκικό νόμισμα. Η κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε την Πέμπτη τη μεγαλύτερη αύξηση εδώ και μία πάνω από μια δεκαετία, ανεβάζοντας το βασικό επιτόκιο στο 24%.
Ο Τούρκος υπουργός Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ, που την επόμενη εβδομάδα θα ανακοινώσει τις λεπτομέρειες ενός μεσοπρόθεσμου οικονομικού σχεδίου, έχει υποσχεθεί μέτρα μείωσης των δαπανών. «Δεν μελετάμε επί του παρόντος νέες επενδύσεις», δήλωσε χθες ο Ερντογάν. «Αυτές που έχουν υλοποιηθεί τουλάχιστον σε ποσοστό 70% θα ολοκληρωθούν», πρόσθεσε ο Ερντογάν, αλλά «όλα τα υπουργεία μας θα επανεξετάσουν τις επενδύσεις τους και θα υλοποιήσουν το έργο τους θέτοντας προτεραιότητες».
Σχολιάζοντας την αύξηση των επιτοκίων κατά 625 μονάδες βάσης, που ανακοινώθηκε μόλις μερικές ώρες αφού ο Ερντογάν επανέλαβε την αντίθεσή του σε υψηλά επιτόκια, ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι αυτό αποδεικνύει πως η κεντρική τράπεζα είναι ανεξάρτητη, ενώ εξέφρασε για μια ακόμα φορά τον σκεπτικισμό του. «Χθες, η κεντρική τράπεζα πραγματοποίησε την πολυσυζητημένη αύξηση των επιτοκίων, και μάλιστα σε πολύ υψηλό επίπεδο» δήλωσε. «Μιλούν για ανεξαρτησία, ορίστε η ανεξαρτησία. Τώρα θα δείτε το αποτέλεσμα της ανεξαρτησίας. Τώρα, προσωπικά, βρίσκομαι σε μία φάση υπομονής. Αλλά αυτή η υπομονή φθάνει μέχρι ένα σημείο. Διότι δεν μπορείς να πεις ΟΚ σε έναν μοχλό εκμετάλλευσης».
Αποθέματα χρυσού
Σε μια προσπάθεια να αποφύγουν μια κρίση ρευστότητας εν μέσω της κατρακύλας της λίρας, οι εμπορικές τράπεζες στην Τουρκία έχουν αποσύρει από τα μέσα Ιουνίου αποθέματα χρυσού, αξίας 4,5 δισ. δολαρίων. Τα αποθέματα χρυσού των εμπορικών τραπεζών έχουν μειωθεί σχεδόν κατά το ένα πέμπτο από τα μέσα Ιουνίου, στα 15,5 εκατ. ουγκιές. Η μερίδα του λέοντος (3,3 δισ. δολάρια) της συνολικής εξόδου πυροδοτήθηκε από την κίνηση των νομισματικών αρχών στις 13 Αυγούστου να αναθεωρήσουν προς τα κάτω τα όρια υποχρεωτικών αποθεματικών.
