Από την έντυπη έκδοση
Της Άννας Δόγα
[email protected]
Αλμα έξι ποσοστιαίων μονάδων κατέγραψαν σε πέντε μήνες οι επίσημες επισφάλειες των ελληνικών τραπεζών, με τον δείκτη για τις καθυστερήσεις άνω των 90 ημερών να ανέρχεται πλέον στο 41% από 35% στο πρώτο τρίμηνο.
Η διαχείριση από πλευράς τραπεζών συστηματοποιείται περαιτέρω, η νέα στρατηγική για τα «κόκκινα» δάνεια διαμορφώνεται με γοργούς ρυθμούς με βάση τις σαφείς οδηγίες του μνημονίου, όπως όμως εξηγούν τραπεζίτες, η δημιουργία νέων NPLs θα φρενάρει, όταν αποκατασταθεί η οικονομική δραστηριότητα.
Οι συνθήκες ύφεσης, η αβεβαιότητα και επιπλέον οι κεφαλαιακοί έλεγχοι ανατρέπουν τις προσπάθειες διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων, τα οποία έφθασαν τα 85 δισ. ευρώ επί των σημερινών υπολοίπων δανείων (θα πρέπει να συνυπολογιστεί ότι λαμβάνει χώρα σταθερά μια σημαντική απομόχλευση) ενώ, αν συνεκτιμηθεί η συνολική έκθεση σε πιθανά μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, υπερβαίνουν κατά πολύ τα 100 δισ. ευρώ.
Η αποτίμηση της NPE (Νοn Performing Exposure) είναι μάλιστα πιο σημαντική, αφού περιλαμβάνει και ρυθμισμένα δάνεια, τα οποία παρουσιάζουν υψηλό ρίσκο να επανέλθουν σε καθυστέρηση και τα οποία σε πολλές περιπτώσεις, οι τράπεζες κρατούν πάση θυσία «εν ζωή» προκειμένου να μην τα περάσουν σε οριστική καθυστέρηση.
Το «πάγωμα» της δόσης του Αυγούστου δίνει μια ανάσα, αφού αποτρέπει τη συσσώρευση ενός μήνα σε καθυστέρηση, αποφορτίζοντας τράπεζες και δανειολήπτες. Το ζητούμενο από τα πιστωτικά ιδρύματα είναι να αποφευχθεί η εμπέδωση της νέας γενιάς επισφαλειών που άρχισε να δημιουργείται από τις αρχές του έτους, επιταχύνθηκε από την παρατεταμένη πολιτικοοικονομική αβεβαιότητα και επιδεινώθηκε από τα capital controls και τη νέα προεκλογική περίοδο.
Πέραν των τρίμηνων καθυστερήσεων, ενώπιον των τραπεζών βρίσκονται δανειολήπτες που δεν είναι ενήμεροι για ένα με δύο μήνες και βρίσκονται στην γκρίζα ζώνη, ένα βήμα όμως από το «κόκκινο».
Στο πλαίσιο αυτό, ελήφθη η απόφαση για πάγωμα της δόσης του Αυγούστου, όχι τόσο για να βελτιώσει τα νούμερα όσο για να δώσει την ευκαιρία σε ορισμένους να επανέλθουν σε εξυπηρέτηση όσον αφορά τα δάνειά τους. Πληρωμές και ρυθμίσεις ανεστάλησαν ειδικά στο πρώτο διάστημα επιβολής των capital controls, τα οποία οδήγησαν σε βαθύτερο ψύχος την υποτονική οικονομική δραστηριότητα.
Εάν δεν τονωθεί άμεσα η οικονομία και βαθύνει περαιτέρω η ύφεση, η αύξηση της ανεργίας και το κλείσιμο επιχειρήσεων θα ανατρέψουν τους σχεδιασμούς των τραπεζών για ενεργότερη διαχείριση των NPLs, εκτιμούν οι αναλυτές. Το νέο μνημόνιο περιγράφει σαφή βήματα και χρονοδιάγραμμα για τη βελτίωση της αντιμετώπισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, δίνοντας έναν οδικό χάρτη που προβλέπει το ξεκαθάρισμα των κόκκινων χαρτοφυλακίων και εκτείνεται ώς τα μέσα του 2016, ώστε να εξυγιανθούν οι ισολογισμοί των τραπεζών οριστικά.
Ηδη κινούνται οι διαδικασίες, ενώ ώς τον Δεκέμβριο θα πρέπει να έχει δημιουργηθεί ένας μηχανισμός που θα καταγράψει τα χρέη μεγαλοοφειλετών προς το Δημόσιο και τις τράπεζες. Μέσω του μηχανισμού αυτού και έως τα τέλη Μαρτίου του 2016, θα πρέπει να έχει γίνει κατηγοριοποίηση των μεγάλων οφειλετών με βάση τη βιωσιμότητά τους.
Εως την ίδια ημερομηνία θα πρέπει να έχει θεσμοθετηθεί και νομοθεσία που θα προβλέπει με διαδικασίες fast track τη ρευστοποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων, διαδικασία που θα πρέπει να ολοκληρωθεί ώς τα τέλη του 2016. Ως τον Φεβρουάριο του 2016 οι τράπεζες θα πρέπει να έχουν συμφωνήσει με την Τράπεζα της Ελλάδος ένα σχέδιο διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων που θα περιλαμβάνει αναδιαρθρώσεις, τη δημιουργία εταιρειών joint ventures, αλλά και πώληση χαρτοφυλακίων δανείων.
Το σχέδιο αυτό θα παρακολουθείται σε τετράμηνη βάση, αρχής γενομένης από τον Ιούνιο του 2016, ενώ ώς τον Μάρτιο η ΤτΕ θα πρέπει να έχει αναθεωρήσει τον Κώδικα Δεοντολογίας, δίνοντας οδηγίες για τη διαχείριση μεγάλων κατηγοριών οφειλετών, όπως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ώς τον Ιούνιο θα πρέπει να έχουν γίνει οι αναγκαίες προσαρμογές στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο.
