Από την έντυπη έκδοση
Των Π. Κακούρη, Γ. Κούρου
Υψηλές υποχρεώσεις πληρωμών τοκοχρεολυσίων μέχρι τον Αύγουστο, που φτάνουν σε 11,6 δισ. ευρώ, αλλά και ελάχιστο χρόνο για μια συμφωνία, που θα εξασφαλίζει χρηματοδότηση, διαθέτει η κυβέρνηση, καθώς μετά την ανταλλαγή των εκ διαμετρικά αντίθετων προτάσεων Αθήνας και θεσμών υπάρχει, από την περασμένη Πέμπτη, ένα «κενό» διαπραγμάτευσης.
Στις 30 Ιουνίου λήγει η παράταση του ισχύοντος προγράμματος και οπωσδήποτε θα πρέπει να υπάρξει «κάτι» για μετά, είτε οριστική συμφωνία είτε ενδιάμεση είτε νέα παράταση και οπωσδήποτε χρηματοδότηση, διαφορετικά δεν υπάρχουν πόροι για να καλυφθούν οι υποχρεώσεις. Παράλληλα την ίδια μέρα, 30 Ιουνίου, λήγει και η προθεσμία πληρωμής των τεσσάρων (ομαδοποιημένων) δόσεων προς το ΔΝΤ, ύψους 1,56 δισ. ευρώ, για την πληρωμή των οποίων τα κρατικά ταμεία δεν διαθέτουν κεφάλαια.
Αρκετά νωρίτερα, από τις 14 του Ιουνίου, τα εθνικά κοινοβούλια των χωρών-μελών που πρέπει να εγκρίνουν την απόφαση, μεταξύ των οποίων και της Γερμανίας, ξεκινούν τα θερινά τμήματα με ολιγοήμερη διακοπή των εργασιών τους, που αποτελεί ένα ακόμη εμπόδιο. Για να αποφευχθούν «περιπέτειες» θα πρέπει κυβέρνηση και θεσμοί άμεσα να έρθουν σε συμφωνία, η οποία ταυτόχρονα θα αίρει τη χρηματοδοτική ασφυξία, απελευθερώνοντας πόρους από τη δόση των 7,2 δισ. ευρώ, αλλά και εξασφαλίζοντας και νέα χρηματοδότηση, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες του διμήνου Ιουλίου-Αυγούστου.
Αρνητική εξέλιξη αποτελεί εξάλλου και η διευρυνόμενη υστέρηση των φορολογικών εσόδων, αφού εκτός των άλλων καθυστέρησε και η υποβολή των δηλώσεων φόρου των νομικών προσώπων. Ανάσα για τα κρατικά ταμεία αναμένεται από το τέλος Ιουλίου με την πληρωμή της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος, αλλά χωρίς χρηματοδότηση μέχρι τότε θα υπάρξει κενό.
Δεδομένης της τεράστιας απόστασης μεταξύ των κυβερνητικών θέσεων και των προτάσεων των θεσμών, που απορρίφθηκαν από όλα τα κόμματα, που θεωρείται δύσκολο να γεφυρωθεί άμεσα, εντός 20ημέρου, στο κυβερνητικό επιτελείο εξετάζεται το ενδεχόμενο να ζητηθεί νέα παράταση του προγράμματος, αλλά με χρηματοδότηση και ενδιάμεσα βήματα. Σχετικές εξελίξεις αναμένονται από σήμερα και μέσα από τις επαφές που θα έχει ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με την καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ και τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ την Τετάρτη, στο περιθώριο της επικείμενης Συνόδου Κορυφής.
Φθίνουν τα έσοδα, εντείνεται η ανησυχία
Με την «πλάτη στον τοίχο» βρίσκεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης καθώς όχι μόνο στερεύουν τα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου, αλλά ταυτόχρονα διευρύνεται μήνα με το μήνα και η «μαύρη» τρύπα των εσόδων.
Το αποτέλεσμα είναι να γίνεται δυσχερέστερη η εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων, όχι μόνο στο εξωτερικό, αλλά και στο εσωτερικό της χώρας, την ώρα που οι διαπραγματεύσεις με τους εταίρους μας κινούνται στην κόψη του ξυραφιού.
Το «στοίχημα» επομένως της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών είναι πολύ μεγάλο, καθώς θα πρέπει άμεσα να βρει εναλλακτικές για να καλύψει τις απώλειες, σε μια περίοδο κατά την οποία η κατανάλωση ολοένα και μειώνεται, η φοροδιαφυγή ειδικά από τον ΦΠΑ εξακολουθεί να «οργιάζει», οι τζίροι των επιχειρήσεων βρίσκονται και πάλι σε ελεύθερη πτώση και η οικονομία βυθίζεται εκ νέου στην ύφεση.
Ο «γρίφος» μάλιστα για τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών γίνεται ακόμη δυσκολότερος, ύστερα και από τα πρώτα στοιχεία για την πορεία των δημοσίων εσόδων που έχουν αρχίσει να καταφθάνουν στις αρμόδιες υπηρεσίες και φανερώνουν ότι τον Μάιο καταγράφεται υστέρηση στο σκέλος των εσόδων 1 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα στο πεντάμηνο η απόκλιση να εκτοξεύεται στα 2 δισ. ευρώ, σε μια περίοδο όπου «έτρεχε» και η ευνοϊκότατη ρύθμιση των 100 δόσεων.
Και μπορεί βέβαια όπως ισχυρίζονται οι παράγοντες του υπουργείου η υστέρηση να οφείλεται και στο γεγονός ότι τον Μάιο δεν είχε ανοίξει το σύστημα του Taxis για την υποβολή των δηλώσεων των νομικών προσώπων και ως εκ τούτου δεν καταβλήθηκαν οι πρόσθετοι φόροι, οι οποίοι ούτως ή άλλως θα πληρωθούν στο αμέσως προσεχές διάστημα, όμως δεν κρύβουν την ανησυχία τους και τον προβληματισμό τους για τις απώλειες από το σκέλος του ΦΠΑ που διογκώνονται, παρά τους ελέγχους και τις προειδοποιήσεις για την επιβολή αυστηρών κυρώσεων στους παραβάτες.
Για τον λόγο πάντως αυτό και η υστέρηση των φορολογικών εσόδων από τα 900 εκατ. ευρώ που ήταν στο τετράμηνο ξεπέρασε το διάστημα Ιανουαρίου – Μαΐου το 1,3 δισ. ευρώ. Το σίγουρο δε είναι ότι ακόμη κι αν οι «τρύπες» αυτές στον προϋπολογισμό καλύπτονται από το «πάγωμα» των δημοσίων δαπανών, το πρόβλημα παραμένει και πιστοποιεί με τον πλέον επίσημο τρόπο ότι η ρευστότητα στην αγορά είναι είδος προς εξαφάνιση.
Παρ’ όλα αυτά, όμως, το οικονομικό επιτελείο προετοιμάζει πυρετωδώς, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, αλλά και για να γεμίσει τα άδεια ταμεία των εφοριών, «τσουνάμι» μέτρων που θα πλήξουν περαιτέρω τις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού, αλλά και γενικότερα όλους τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς εάν ληφθεί υπ’ όψιν και το «μπαράζ» εκκαθαριστικών που, όπως έχει ήδη αποκαλύψει η «Ν», έρχεται τους επόμενους μήνες.
Ειδικότερα, οι φορολογούμενοι θα κληθούν έως το τέλος του έτους, πέρα από τα «παραδοσιακά» εκκαθαριστικά φόρων, να σηκώσουν και το «κόστος» της όποιας συμφωνίας υπάρξει τελικά με τους θεσμούς, αφού είναι δεδομένο ότι ακόμη κι αν υποχωρήσουν σε όλες τις απαιτήσεις τους οι εταίροι μας και το σχέδιο της ελληνικής πρότασης υιοθετηθεί στο σύνολό του, θα είναι επώδυνο για όλους ανεξαιρέτως τους μισθωτούς και συνταξιούχους.
ΕΝΦΙΑ από Σεπτέμβρη
Ο ΕΝΦΙΑ αναμένεται να αρχίσει να εισπράττεται το αργότερο από τον προσεχή Σεπτέμβριο, ενώ θα πρέπει να αναφερθεί ότι ακόμη κι αν υπολογιστεί με τις νέες μειωμένες αντικειμενικές αξίες, όπως επιθυμεί η κυβέρνηση, το δημοσιονομικό αποτέλεσμα δεν πρόκειται να αλλάξει αφού, όπως έχουν απαιτήσει οι θεσμοί, θα αυξηθούν οι συντελεστές υπολογισμού του φόρου και θα μειωθούν οι εκπτώσεις, καθώς αναμένεται να τεθούν νέα και αυστηρότερα εισοδηματικά κριτήρια.
Επισημαίνεται ότι χιλιάδες φορολογούμενοι θα βρεθούν και στο δίλημμα να καταβάλουν υψηλά ποσά προκειμένου να νομιμοποιήσουν αδήλωτες καταθέσεις, πληρώνοντας 15% επί του ποσού εάν τα χρήματα βρίσκονται στο εξωτερικό ή 30% εάν βρίσκονται στο εσωτερικό.
Για τον ΦΠΑ
Υπενθυμίζεται ότι η ελληνική πρόταση περιλαμβάνει τρεις συντελεστές 6%, 11% και 23%. Στο 6% μπαίνουν μόνο φάρμακα, βιβλία και εισιτήρια θεάτρου. Στο 11% εφημερίδες και περιοδικά, βασικά και φρέσκα τρόφιμα, τα τιμολόγια ρεύματος και νερού, ξενοδοχεία και εστιατόρια. Στο 23% μπαίνουν όλα τα υπόλοιπα προϊόντα και υπηρεσίες. Αξιοσημείωτο βέβαια είναι ότι στον συντελεστή 23% θα υπαχθεί περίπου το 28% των τροφίμων, μεταξύ των οποίων θαλασσινά (όχι ψάρια), έτοιμα γλυκίσματα και μαρμελάδες, επεξεργασμένο ψωμί και ζυμαρικά, σάντουιτς, προψημένα φαγητά, σοκολάτες, έτοιμες σάλτσες κ.ά.
Θερμό φορο-καλοκαίρι
* Tο καλοκαίρι αναμένεται ιδιαίτερα «θερμό» για όλους τους φορολογούμενους που θα κληθούν να πληρώσουν:
* το εκκαθαριστικό του πρόσθετου φόρου εισοδήματος, που θα πρέπει να αρχίσουν να το εξοφλούν ακριβώς ένα μήνα μετά την εκπνοή της προθεσμίας υποβολής των φορολογικών δηλώσεων στις 30 Ιουνίου.
Συγκεκριμένα, οι υπόχρεοι θα έχουν τη δυνατότητα να εξοφλήσουν τον πρόσθετο φόρο σε τρεις δόσεις, εκ των οποίων η πρώτη στο τέλος Ιουλίου, η δεύτερη στο τέλος Σεπτεμβρίου και η τρίτη στο τέλος Νοεμβρίου, ενώ το Δημόσιο προσδοκά να βάλει στα ταμεία του περί τα 4 δισ. ευρώ.
* την αυξημένη εισφορά αλληλεγγύης, η παρακράτηση της οποίας αναμένεται να αρχίσει είτε αρχές Ιουλίου είτε το αργότερο αρχές Αυγούστου.
Υπενθυμίζεται ότι με τους νέους συντελεστές που προτείνονται, επιβαρύνσεις θα προκύψουν για όσους έχουν εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ, δηλαδή μηνιαίο μισθό ή σύνταξη άνω των 1.700 ευρώ.
Επισημαίνεται ότι οι νέοι συντελεστές της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης αναμένεται να διαμορφωθούν ως εξής:
* Εως 12.000 ευρώ: 0%
• 12.000 -20.000: 0,7%
• 20.000 – 30.000: 1,4%
• 30.000 – 50.000: 2%
• 50.000 – 100.000: 4%
• 100.000 – 500.000: 6%
• Ανω των 500.000: 8%
* τις αυξήσεις στις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών, λόγω της αναπροσαρμογής των συντελεστών του ΦΠΑ. Οι ανατιμήσεις θα πλήξουν τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς είτε από αρχές Ιουλίου, όπως απαιτούν οι θεσμοί, είτε από την 1η Οκτωβρίου που θέτει ως ημερομηνία-«κλειδί» η κυβέρνηση για την εφαρμογή του νέου καθεστώτος.
* ποσό ύψους 2,65 δισ. ευρώ από τη διατήρηση και φέτος του ΕΝΦΙΑ, ο οποίος μάλιστα θα πρέπει να εξοφληθεί σε 6 δόσεις και όχι σε 7 όπως πέρυσι.
