Την ώρα που ο κόσμος αγωνίζεται να εμβολιάσει τον πληθυσμό του εξασφαλίζοντας την έξοδο του από την πανδημία του νέου κορωνοϊού, μια άλλη πρόκληση έχει ήδη αναδυθεί για μερικές πιο ευάλωτες κυβερνήσεις και οικονομίες.
Οι παγκόσμιες τιμές τροφίμων έχουν φτάσει στα υψηλότερο επίπεδα των τελευταίων έξι χρόνων, λόγω της αύξησης του κόστους όλων των παραμέτρων, από τη σόγια έως το φοινικέλαιο, λόγω της ζήτησης από την Κίνα, λόγω των ευάλωτων αλυσίδων εφοδιασμού και λόγω των αντίξοων καιρικών συνθηκών.
Από την αρχή του έτους, διαμαρτυρίες έχουν σημειωθεί στο Σουδάν, ενώ οι ανησυχίες για την εξασφάλιση τροφής συνέβαλαν στη διαμάχη στον Λίβανο και την Τυνησία, η Αραβική Άνοιξη αποτέλεσε το σημείο μηδέν για τις εξεγέρσεις πριν από μία δεκαετία. Στην Ινδία, οι αγρότες εξεγέρθηκαν ενάντια στις προσπάθειες μείωσης των τιμών. Η Ρωσία και η Αργεντινή έχουν περιορίσει τις εξαγωγές καλλιεργειών για να μειώσουν τις τιμές τροφίμων στην εγχώρια αγορά. Ακόμη και πλούσιες χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εξετάζουν την επιβολή πιθανών ορίων τιμών σε ορισμένα τρόφιμα.
«Αυτές οι αυξήσεις των τιμών αποσταθεροποιούν, όχι μόνο επειδή προκαλούν πολλές δυσκολίες στις κοινότητες και τα νοικοκυριά, αλλά και επειδή υπάρχει αυτή η προσδοκία ότι η κυβέρνηση θα κάνει κάτι γι ‘αυτό», σχολίασε ο Κουλέν Χέντριξ, ανώτερος συνεργάτης του Ινστιτούτο Διεθνούς Οικονομίας Πίτερσον. «Οι συνέπειες θα διαρκέσουν περισσότερο και πέρα από την πανδημία», πρόσθεσε.
Όπως πάντα, ο αντίκτυπος είναι δυσανάλογος. Στις πλούσιες δυτικές χώρες, θα μπορούσε απλώς να σημαίνει αλλαγή της μάρκας των προϊόντων. Στα φτωχότερα έθνη όμως, μπορεί να σημαίνει την εγκατάλειψη του σχολείου για ένα παιδί ώστε να βγει στην αγορά για να κερδίσει χρήματα. Παρόλα αυτά, οι επιπτώσεις θα γίνουν ακόμα πιο αισθητές στις μεγαλύτερες χώρες μεσαίου εισοδήματος, καθώς πρόκειται για μερικά από τα πιο πυκνοκατοικημένα μέρη στον πλανήτη όπου το κόστος των τροφίμων αποτελεί το μεγαλύτερο ποσοστό στο καλάθι του καταναλωτή. Είναι επίσης εκεί όπου οι κυβερνήσεις δέχονται μεγαλύτερη πίεση να δράσουν.
Ποια είναι επομένως τα πέντε πιο «δημοφιλή» μέρη όπου οι τιμές των τροφίμων ανησυχούν τον κόσμο;
1.Βραζιλία
Η μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής ξεχωρίζει μεταξύ των αναδυόμενων αγορών για την ταχύτερη αύξηση των τιμών των τροφίμων κατά το παρελθόν έτος σε σχέση με τον συνολικό πληθωρισμό λόγω της διαρκούς μείωσης του νομίσματός της, σύμφωνα με την Oxford Economics.
Εν τω μεταξύ, η δημοτικότητα τουπροέδρου Ζαΐρ Μπολσονάρο πέφτει σχεδόν σε ιστορικά χαμηλά ρεκόρ και προσπαθεί να βρει νέους τρόπους για να μαλακώσει το εκλογικό του σώμα. Στις 19 Φεβρουαρίου, απομάκρυνε απότομα τον επικεφαλής της κρατικής εταιρείας πετρελαίου μετά από διαμάχη για τις τιμές των καυσίμων. Επίσης, πιέζει για έναν νέο γύρο κρατικής βοήθειας για τις συνέπειες της πανδημίας στους φτωχούς, μετά την ολοκλήρωση του πακέτου τον Δεκέμβριο.
Το πρόβλημα είναι ότι αυτά τα χρήματα οδήγησαν στην αύξηση των τιμών των τροφίμων, σύμφωνα με τη Μαρία Ανδρία Λαμέιρα, ερευνητή στο οικονομικό ερευνητικό ινστιτούτο Ipea. Το ρύζι σημείωσε άνοδο 76% πέρυσι, ενώ το γάλα και το βόειο κρέας αυξήθηκαν περισσότερο από 20%.
Το κόστος της εξασφάλισης βασικών ειδώβν διατροφής απειλεί να διευρύνει την ανισότητα σε μια χώρα με το μεγαλύτερο εισοδηματικό χάσμα στην περιοχή, μια κατάσταση που επιδεινώθηκε από την πανδημία. Ακόμη και αν η ενίσχυση επιστρέψει, η μηνιαία πληρωμή θα είναι χαμηλότερη και θα φτάσει σε λιγότερα άτομα, περιορίζοντας το πεδίο εφαρμογής της για τον μετριασμό της ακραίας φτώχειας.
2.Ρωσία
Οι μνήμες των τιμών που ανεβαίνουν και των άδειων ραφιών μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης εξακολουθούν να είναι ζωντανές για πολλούς Ρώσους. Με τη δημοτικότητά του να πέφτει και τις διαμαρτυρίες να απαιτούν την απελευθέρωση του φυλακισμένου ηγέτη της αντιπολίτευσης Αλαξέι Ναβάλνι, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είναι επιφυλακτικός για τον πολιτικό αντίκτυπο του κόστους των τροφίμων.
Τις τελευταίες εβδομάδες, ο νούμερο 1 εξαγωγέας σιταριού στον κόσμο επέβαλε δασμούς και ποσοστώσεις που έχουν σχεδιαστεί για να περιορίσουν τις πωλήσεις στο εξωτερικό και να μειώσουν τις εγχώριες τιμές. Οι μεγαλύτεροι λιανοπωλητές της Ρωσίας διατάχθηκαν επίσης να παγώσουν ορισμένες τιμές των τροφίμων, με τις πατάτες και τα καρότα να ανεβαίνουν πάνω από το ένα τρίτο από πέρυσι.
Αλλά τέτοια όρια θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν και να καταλήξουν να τροφοδοτήσουν τον συνολικό πληθωρισμό. Το Επιμελητήριο Ελέγχου υπολόγισε τον Ιανουάριο ότι οι τιμές των τροφίμων θα αυξηθούν συνολικά όταν αρθούν οι περιορισμοί στα τέλη Μαρτίου.
«Η Ρωσία μπορεί να δει κάποια πραγματική πολιτική κινητοποίηση με αφορμή τις τιμές των τροφίμων», δήλωσε ο Χέντριξ. «Οι αυταρχικές κυβερνήσεις τείνουν να είναι κάπως πιο ανεκτές από αυτούς τους τύπους διαμαρτυριών για« τραπεζάκια »από ό, τι για γενικότερες εκστρατείες κατά της διαφθοράς και του αυταρχικού κανόνα. Αν και, όπως έδειξε η Αραβική Άνοιξη, το πρώτο μπορεί να γίνει το δεύτερο – μερικές φορές πολύ γρήγορα», συνέχισε.
3.Νιγηρία
Στις τιμές των τροφίμων στη μεγαλύτερη οικονομία της Αφρικής οφείλεται πάνω από ο μισός πληθωρισμός της χώρας και αυξήθηκαν με τον ταχύτερο ρυθμό σε περισσότερα από 12 χρόνια τον Ιανουάριο. Ένα μέσο νοικοκυριό της Νιγηρίας ξοδεύει πάνω από το 50% του προϋπολογισμού του για τρόφιμα. Το κόστος προσθέτει σε μια τέλεια καταιγίδα προκλήσεων επισιτιστικής ασφάλειας που έχουν στοιχειώσει τη Νιγηρία σε όλη την πανδημία.
Τα αποθέματα ξένου νομίσματος χρειάζονταν για την εισαγωγή εμπορευμάτων που «στέγνωσαν» μετά την πτώση των τιμών του πετρελαίου. Τα σημεία συμφόρησης και οι επιθέσεις κατά των αγροτών έχουν επίσης επιβαρύνει την προμήθεια γεωργικών προϊόντων. Υπήρξαν επίσης ελλείψεις βασικών ειδών όπως το ρύζι, αφού οι αρχές περιόρισαν τις εισαγωγές και έκλεισαν τα χερσαία σύνορα για 16 μήνες. Άνοιξαν ξανά τον Δεκέμβριο, αλλά αυτό δεν έκανε τίποτα για να μειώσει τον πληθωρισμό.
Οι ανησυχίες που σχετίζονται με τα τρόφιμα έπαιξαν ρόλο στη διατήρηση των διαμαρτυριών #EndSARS το φθινόπωρο. Αυτό που ξεκίνησε για πρώτη φορά ως διαδηλώσεις ενάντια στην αστυνομική βαρβαρότητα υπό τον πρόεδρο Μουχαμάντου Μπουχάρι μετατράπηκαν σε λεηλασίες αποθηκών που αποθηκεύουν τρόφιμα όπως ζυμαρικά, ρύζι και ζυμαρικά.
4.Τουρκία
Ως ο μεγαλύτερος κατά κεφαλήν καταναλωτής ψωμιού στον κόσμο και ο κορυφαίος εξαγωγέας αλευριού, η Τουρκία εκτίθεται ιδιαίτερα στα ράλι των αγορών των βασικών προϊόντων. Οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν 18% τον Ιανουάριο από ένα χρόνο νωρίτερα, με απότομα άλματα στα βασικά είδη, από τα σιτηρά στα λαχανικά.
Η Τουρκία έχει αντιμετωπίζει διψήφιο πληθωρισμό τροφίμων εδώ και χρόνια, αλλά οι πολιτικές συνέπειες για τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αυξάνονται καθώς το κόστος των τροφίμων έπληξε τη βασική του βάση στήριξης μαζί με την πτώση στην αξία της λίρας.
Ο Ερντογάν διέταξε έρευνα για την αύξηση των τιμών των τροφίμων. Είπε ότι το λάδι, τα όσπρια, τα λαχανικά και τα φρούτα ήταν το «κύριο μέλημα». Το υπουργείο Εμπορίου μπορεί να επιβάλει πρόστιμα σε επιχειρήσεις που πωλούν τρόφιμα σε υψηλές τιμές, προειδοποίησε ο πρόεδρος τον Ιανουάριο. Το πρόβλημα είναι ότι οι κυβερνητικές απειλές και οι οικονομικές κυρώσεις το 2019 μόλις έδιξαν τη βελόνα.
5.Ινδία
Διαθέτοντας την πιο αρόσιμη γη μετά τις ΗΠΑ, η Ινδία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ρυζιού στον κόσμο και ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός σίτου. Ταυτόχρονα, εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε προσιτά τρόφιμα και η χώρα έχει μερικά από τα υψηλότερα ποσοστά παιδικού υποσιτισμού.
Ενώ το κόστος για τα βασικά είδη αυξήθηκε πιο αργά τις τελευταίες εβδομάδες, τα τρόφιμα παραμένουν στο επίκεντρο των πολιτικών εντάσεων που κυριαρχούν στην Ινδία. Οι διαμαρτυρίες από τους αγρότες κλιμακώθηκαν λόγω της κίνησης της κυβέρνησης του πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι για απελευθέρωση της αγοράς καλλιεργειών. Οι καλλιεργητές ανησυχούν ότι ο νέος νόμος θα μειώσει τις τιμές.
Ο Μόντι πιέζει με μεταρρυθμίσεις που πολλοί πιστεύουν ότι έχουν σχεδιαστεί τελικά για να αλλάξουν το νομοσχέδιο για τις επιδοτήσεις τροφίμων στην Ινδία, το μεγαλύτερο στον κόσμο. Η κυβέρνηση είπε τον Ιανουάριο ότι έγινε «ανεξέλεγκτα» μεγάλη.
naftemporiki,gr με πληροφορίες από Bloomberg
