Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
Αν νομίζεις ότι η εξυπνάδα και τα καλά σχολεία είναι αρκετά εφόδια για να κατακτήσεις την κορυφή, γελιέσαι – χρειάζεσαι μέντορα, σπόνσορα και σύμβουλο, ενώ για να εδραιωθείς στην ηγεσία, θα πρέπει να έχεις φροντίσει να οικοδομήσεις σχέσεις. Τα παραπάνω αποτελούν μαθήματα καριέρας από την Κάρλα Χάρις, μια σιδηρά κυρία της Wall Street, που συμπληρώνει το καλοκαίρι 30 χρόνια επαγγελματικής δράσης στο κέντρο του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος, που κατέχει τη θέση αντιπροέδρου στο τμήμα Διαχείρισης Πλούτου και είναι διευθύνουσα σύμβουλος και ανώτερη σύμβουλος Πελατών στη Morgan Stanley (Vice Chairman, Wealth Management, Managing Director and Senior Client Advisor at Morgan Stanley).
Η εμπειρία της στη Wall Street είναι κάτι παραπάνω από χάρτης επιβίωσης κι αυτό είναι το νόημα που έχουν οι «πέρλες» («Carla’s pearls»), οι οποίες έχουν γίνει το επίκεντρο των ομιλιών και των τηλεοπτικών εμφανίσεών της. Στην ομιλία της στην Αθήνα την περασμένη Παρασκευή 14 Ιουλίου, στο πλαίσιο του θεσμού summer sessions της Linkage Greece, αναφέρθηκε στην αξιοκρατία, αλλά και στα στοιχεία της προσωπικότητας κάθε ατόμου που κάνουν τη διαφορά στο ταξίδι προς την ηγεσία. Δεδομένου δε ότι το αν κάνει κανείς για ηγέτης θα το αποφασίσει κάποιος άλλος, είναι σαφές ότι χρειάζεται μόχλευση εμπειριών, δεξιοτήτων, σχέσεων, ιδεών κ.ο.κ.
«Δεν υπάρχει μονοπώλιο στις καλές ιδέες. Είμαστε σε ένα περιβάλλον υψηλών ταχυτήτων όπου η καινοτομία αποτελεί οδηγό κι ως εκ τούτου χρειάζονται πολλές ιδέες για να αναδειχτεί η μία, η καλύτερη…» σημείωσε σχολιάζοντας τις στιγμές που χρειάζεται να τολμήσει κανείς να πάρει το ρίσκο να κάνει ακόμη και λάθος. Διότι ακόμη κι αν αποτύχει θα έχει διδαχθεί πολλά από το λάθος, ενώ αντίθετα ο φόβος είναι ο χειρότερος σύμβουλος για την ηγεσία.
Μιλώντας για την εξέλιξη καριέρας αναφέρθηκε στην αξία που έχουν δύο τύποι «νομίσματος», οι σχέσεις και η απόδοση, αλλά και στον ρόλο που διαδραματίζουν ο σύμβουλος, ο μέντορας και ο σπόνσορας. «O σύμβουλος θα δώσει τη συμβουλή, αλλά ο μέντορας, με τον οποίο μπορείς να μοιραστείς τις ανασφάλειές σου (εκεί μπορείς να πεις το καλό, το κακό και το άσχημο), είναι αυτός που θα δώσει τη σωστή προσωποποιημένη συμβουλή – αυτήν που είναι στα μέτρα σου. Ο σπόνσορας όμως είναι αυτός που θα επενδύσει σ’ εσένα…» εξήγησε. Επίσης το νόμισμα των σχέσεων έχει μεγάλη αξία στις μέρες μας. Η κα Χάρις μίλησε για την επένδυση στους ανθρώπους, τη δύναμη του να ακούς, την ευθύνη των επιλογών, την οικοδόμηση σχέσεων ως εργαλείο… «Όλοι οι άνθρωποι είναι σημαντικοί, αλλά πόσοι χρησιμοποιούν το νόμισμα των σχέσεων;» αναρωτήθηκε, για να εξηγήσει ότι η αξία αυτού του νομίσματος είναι σαφής εάν αναλογιστεί ο υποψήφιος μιας ηγετικής θέσης πόσο σημαντικό είναι να έχει εξασφαλίσει ότι το όνομά του θα βρίσκεται στη short list των υποψηφίων που θα συζητηθεί στο κρίσιμο meeting.
Η κα Χάρις μετέφερε προσωπικές της εμπειρίες, όπου αξιοποίησε το ταλέντο της ως μητέρα, ως γυναίκα, ως τραγουδίστρια κ.ο.κ., στο πλαίσιο τεχνικών για να κερδίσει την εμπιστοσύνη του συνομιλητή της και να πετύχει έναν σημαντικό επαγγελματικό στόχο. Και η εμπειρία της είναι μεγάλη αφού για περισσότερο από μια δεκαετία διεκπεραίωνε συμφωνίες κι εκτελούσε συναλλαγές επί δημόσιων προσφορών για κορυφαίες εταιρείες (όπως UPS, Martha Stewart Living Omnimedia, Ariba, Redback, General Motors και Immunex Corporation, μία συναλλαγή 3,2 δισ. δολ., από τις μεγαλύτερες συναλλαγές στον τομέα της βιοτεχνολογίας στην ιστορία των ΗΠΑ).
Από αριστερά οι Θεόδωρος Λιακόπουλος (διευθύνων σύμβουλος της Johnson & Johnson Ελλάδας, Ιατρικά Προϊόντα), Κάρλα Χάρις (αντιπρόεδρος στο τμήμα Διαχείρισης Πλούτου και διευθύνουσα σύμβουλος και ανώτερη σύμβουλος Πελατών στη Morgan Stanley), Αρτέμης Μυρόπουλος (διευθύνων σύμβουλος της Linkage Greece), αντιναύαρχος Νικόλαος Τσούνης (αρχηγός ΓΕΝ), Ευτυχία Κασελάκη (ανώτερη γενική διευθύντρια στον Τομέα Λιανικής Τραπεζικής, Δικτύου Καταστημάτων και Καταθέσεων της Τράπεζας Πειραιώς), Φιλίππα Μιχάλη (διευθύνουσα σύμβουλος της Allianz), Ιωάννα Λαλαούνη (πρόεδρος του Μουσείου Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη) και Δημήτρης Παπανικητόπουλος (πρόεδρος της Linkage Greece)
Το ελληνικό αποτύπωμα
Ο Αρτέμης Μυρόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Linkage Greece, και παρουσιαστής της εκδήλωσης, πριν καλωσορίσει την Κάρλα Χάρις, παρουσίασε το ελληνικό αποτύπωμα ηγεσίας μέσα από τις δηλώσεις Ελλήνων που έχουν διακριθεί στον τομέα τους και με το παράδειγμά τους μπορούν να εμπνεύσουν νέους ηγέτες.
Ένας απ’ αυτούς ήταν ο αντιναύαρχος Νικόλαος Τσούνης, αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού. Ο κ. Τσούνης μίλησε για τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα που ιδρύθηκε το 1845, ισότιμο των ΑΕΙ, το οποίο παρέχει στο ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό αξιωματικούς με την κατάλληλη εκπαίδευση και αγωγή για την κάλυψη των αναγκών του.
Αναφέρθηκε δε σε μια χαρακτηριστική επιγραφή που είναι αναρτημένη στη σχολή και αναφέρει: «Ουδέν μορφώνει όσον το παράδειγμα και ουδέν επιβάλλει όσον η ευπρέπεια». H φράση αυτή, σύμφωνα με τον κ. Τσούνη, δείχνει πώς ένας ηγέτης μπορεί να χτίσει αξιοπιστία. «Έπειτα, αυτό που χρειάζεται είναι να παρακολουθεί εάν όλα γίνονται σύμφωνα με τις διαταγές του, τις προδιαγραφές που έχει θέσει, το χρονοδιάγραμμα και τον εκτιμώμενο προϋπολογισμό».
Η Ευτυχία Κασελάκη, ανώτερη γενική διευθύντρια στον Τομέα Λιανικής Τραπεζικής, Δικτύου Καταστημάτων και Καταθέσεων της Τράπεζας Πειραιώς, μίλησε για την ομάδα που διαχειρίστηκε την κρίση ένα μήνα πριν από την τραπεζική αργία. Πίσω από την οργάνωση του σχεδίου για την εξυπηρέτηση των πολιτών 7.000 εργαζόμενοι βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή, έπαιρναν πρωτοβουλίες και τελικά για το επίτευγμά τους δέχτηκαν συγχαρητήρια από την ίδια την κυβέρνηση.
Ένα άλλο παράδειγμα που παρουσίασε ήταν το πώς η διοικητική ομάδα συστρατεύθηκε μετά τα capital controls για να ανασχεδιάσει το μέλλον του οργανισμού.
Η Φιλίππα Μιχάλη, διευθύνουσα σύμβουλος της Allianz, μίλησε για το πώς διαχειρίστηκε τον φόβο όταν έμαθε από τη διοίκηση του ομίλου ότι η προαγωγή της από τη θέση της διευθύντριας Marketing και Επικοινωνίας στη θέση του CEO θα ανακοινωθεί νωρίτερα από τον προγραμματισμό. Ήταν μια δύσκολη στιγμή για την ίδια, που έπρεπε ταυτόχρονα να συντάσσει το δελτίο Τύπου για την εξέλιξη αυτή στην εταιρεία και να μεταλλάσσεται στον στιβαρό ηγέτη της. Όπως είπε, ηγεσία είναι να μη διστάσεις να παραδεχτείς ότι δεν τα ξέρεις όλα.
Η Ιωάννα Λαλαούνη, πρόεδρος του Μουσείου Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη, μετέφερε την προσωπική της εμπειρία από την περιπέτεια υγείας που είχε με ρευματοειδή αρθρίτιδα σε νεαρή ηλικία και το πάθος της για τον αθλητισμό που τη βοήθησε να την ξεπεράσει γρήγορα, μέχρι τις σπουδές και την ανάληψη ρόλου επικεφαλής στο εγχείρημα για τη δημιουργία του πρώτου μουσείου κοσμήματος στην Ελλάδα (κι ενός από τα δύο του είδους στον κόσμο). Χάρη στην ικανή ηγεσία, το μουσείο κάθε εξάμηνο φέρνει νέα πολιτιστικά προϊόντα, αποσπά διακρίσεις και προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Η Σοφία Μπεκατώρου, ολυμπιονίκης, τέσσερις φορές παγκόσμια πρωταθλήτρια, παρέδωσε στους συμμετέχοντες μαθήματα ηγεσίας στην πραγματική ζωή. Έχοντας βιώσει μέσα σε μικρό διάστημα δυσάρεστες καταστάσεις, όπως το διαζύγιο από το σύζυγό της και ο θάνατος της αδελφής της από καρκίνο στον εγκέφαλο, δεν επέτρεψε στον εαυτό της να τα παρατήσει. Αποφάσισε να παλέψει βασιζόμενη στην αγάπη της για τη θάλασσα δίνοντας ένα καλό παράδειγμα στα παιδιά της αλλά και στους νέους.
Στον ρόλο των γυναικών στην ηγεσία αναφέρθηκε ο Θεόδωρος Λιακόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Johnson & Johnson Ελλάδας, Ιατρικά Προϊόντα. «Ο ηγέτης του μέλλοντος είναι αυτός που έχει στο μυαλό του τη λέξη ποικιλομορφία (diversity) και πρέπει στην αίθουσα των αποφάσεων να έχει διασφαλίσει ότι ένα μεγάλο ποσοστό είναι γυναίκες» είπε χαρακτηριστικά. Στην J&J, πρόσθεσε, το 40% των executives είναι γυναίκες. Εξήγησε ότι κλειδί για την αποτελεσματική διοίκηση είναι το σωστό μίγμα διαφορετικότητας, εκπροσώπων διαφορετικών γενεών, εμπειριών κ.ο.κ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι περισσότερα από 500 στελέχη έδωσαν το «παρών» στην εκδήλωση που έκλεισε η κα Χάρις τραγουδώντας ύμνους σε μουσική γκόσπελ, ενώ άνοιξε ο Δημήτρης Παπανικητόπουλος, πρόεδρος της Linkage Greece, υπενθυμίζοντας σημαντικές προσωπικότητες που έχει φιλοξενήσει η εταιρεία τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο του θεσμού των Summer Sessions.