Από την έντυπη έκδοση
Της Τέτης Ηγουμενίδη
[email protected]
Σε φάση εκκίνησης τέθηκε από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης το Εθνικό Πρόγραμμα Κατασκευής Μικρών Δορυφόρων (ΕΠΜΔ), συνολικού προϋπολογισμού 200 εκατ. ευρώ, με το οποίο αναμένεται να δοθεί ώθηση στην ελληνική διαστημική βιομηχανία.
Τελικός στόχος -όπως περιγράφεται στην πρόσκληση για υποβολή πληροφοριών (Request for Information – RFI) που δημοσιοποιήθηκε χθες- είναι να κατασκευαστεί, να τεθεί σε τροχιά και να λειτουργήσει ένας αριθμός έξυπνων μικρών δορυφόρων για την παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, παρατήρησης γης (για χρήσεις σε τομείς όπως η πολεοδομία, η χαρτογραφία), υπηρεσιών στη ναυτιλία και τη γεωργία, καθώς και σε τομείς που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια (π.χ., φύλαξη συνόρων).
Μέσω του προγράμματος για τους μικροδορυφόρους -και εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά- η Ελλάδα δύναται να μπει στην πρωτοπορία των ευρωπαϊκών χωρών που ασχολούνται με το Διάστημα, αξιοποιώντας συνολικά την επιστημονική κοινότητα και κυρίως τη διαστημική βιομηχανία, που -παρά το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον στη χώρα- έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Η ευκαιρία γίνεται μεγαλύτερη γιατί έχει εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση του εγχειρήματος.
Η υλοποίηση του έργου θα γίνει από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), ο οποίος έχει σημαίνοντα ρόλο στην εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Στρατηγικής.
Οι ανάδοχοι του έργου, βάσει των συμφωνιών Ελλάδας – ESA, είναι υποχρεωμένοι να αναπτύξουν μονάδες παραγωγής στη χώρα (αν δεν έχουν ήδη). Με άλλα λόγια η προσδοκία είναι το μεγαλύτερο τμήμα του προγράμματος να εκτελεστεί στην Ελλάδα, αυξάνοντας την τεχνογνωσία και τις δυνατότητες στο μέλλον οι ελληνικές εταιρείες να αναλάβουν έργα και από άλλες χώρες.
Η συμμετοχή του ESA στο πρόγραμμα των μικροδορυφόρων δύναται να διασφαλίσει ότι το έργο θα υλοποιηθεί εντός του αυστηρού χρονοδιαγράμματος (τριετία) χωρίς τις συνήθειες καθυστερήσεις που προκαλούνται από τις διαχρονικές παθογένειες του δημοσίου τομέα (έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού κ.λπ.).
Το ΕΠΜΔ συζητείται τα τελευταία τουλάχιστον τρία χρόνια (η συζήτηση ξεκίνησε από την προηγούμενη κυβέρνηση χωρίς ωστόσο να δίνεται αρχικά προτεραιότητα στις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες), αντιμετωπίζοντας ως «αντιπάλους» ακόμα και ορισμένα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, η οποία μέχρι σήμερα είναι η κυρίως ωφελημένη από τα προγράμματα του ESA (η χώρα μας δίνει κάθε χρόνο ένα χρηματικό ποσό στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος το οποίο επιστρέφει υπό τη μορφή έργων).
Το Εθνικό Πρόγραμμα Μικρών Δορυφόρων έχει ενταχθεί στο Σχέδιο «Ελλάδα 2.0», όπως εγκρίθηκε προς χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας Connectivity του επιτρόπου Thierry Breton, για την οποία συζήτησαν με τον υπουργό Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη κατά την πρόσφατη επίσκεψη του επιτρόπου στην Αθήνα.
Η πραγματικότητα είναι ότι και στη διαστημική τεχνολογία η Ευρώπη έχει μείνει πίσω σε σχέση με τους ανταγωνιστές της, τις ΗΠΑ και την Κίνα.
Τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρείται αλλαγή πολιτικής στο πλαίσιο της Ε.Ε., με προσπάθεια να ισχυροποιηθούν και άλλοι παίκτες στη διαστημική τεχνολογία η οποία αναμένεται να διαδραματίσει ολοένα και πιο αυξημένο ρόλο.
Σημειώνεται επίσης ότι η Τουρκία κατασκευάζει και χρησιμοποιεί κατασκοπευτικούς δορυφόρους εδώ και αρκετά χρόνια και έχει εξαγγείλει τη δημιουργία δικού της συστήματος εκτοξεύσεων δορυφόρων (πύραυλοι).
Το RFI για τους μικρούς δορυφόρους συντάχθηκε από τη Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, υπό τον γενικό γραμματέα Θανάση Στάβερη και τον υφυπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αρμόδιο για τις Τηλεπικοινωνίες, Θοδωρή Λιβάνιο, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον ESA.
Οι προτάσεις στο πλαίσιο του RFI θα πρέπει να κατατεθούν από τους ενδιαφερόμενους έως 15 Σεπτεμβρίου.
