Το καθεστώς ασφαλείας που επικρατεί στη Ναυτιλία σήμερα αναλύει και σχολιάζει ο κ. Εμμανουήλ Λαζαρίδης, πρώην-διοικητής της Μονάδας Υποβρύχιων Καταστροφών (ΜΥΚ) του Πολεμικού Ναυτικού και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου εταιρειών «Diaplous», με δεσπόζουσα θέση παγκοσμίως σε ό,τι αφορά στη διαχείριση κινδύνων και κρίσεων στον τομέα της ναυτιλίας και της προστασίας ζωτικής σημασίας υποδομών.
Ποιος είναι ο ρόλος της Διαχείρισης επικινδυνότητας στη ναυτιλία;
Η ναυτιλία συνιστά την κινητήριο δύναμη του κόσμου, πυρήνας της οποίας είναι το πλοίο – στοιχείο ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, το οποίο αποφέρει σημαντικά οφέλη.
Οι τομείς στους οποίους επιχειρεί ένα πλοίο είναι οι ακόλουθοι:
1. Στο φυσικό του περιβάλλον (τη θάλασσα)
2. Στην ευρύτερη γεωπολιτική αρένα
3. Στον εμπορικό ανταγωνισμό
4. Στην τεχνολογική εξέλιξη.
Η ναυτιλία αντιμετωπίζει αστάθεια σε όλους τους προαναφερθέντες τομείς, υπό τη μορφή αναμενόμενων και μη κινδύνων με αντίκτυπο στην απόδοσή της, με συνέπεια οι κίνδυνοι που προκύπτουν να επηρεάζουν την αποτελεσματικότητά της. Για τον λόγο αυτόν, θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη (οι κίνδυνοι) ώστε να διασφαλίζονται στο σύνολό τους η σταθερότητα, η προστασία και η ασφάλεια.
Ένα πλοίο χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης επικινδυνότητας το οποίο να μην περιορίζεται μόνο στη φυσική προστασία. Αυτό το σύστημα θα πρέπει να περιλαμβάνει μια ολιστική προσέγγιση των πάσης φύσεως παραγόντων, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον υπολογισμό και χαρακτηρισμό των κινδύνων που αντιμετωπίζει το πλοίο, το φορτίο, το πλήρωμα και τα ενδιαφερόμενα μέρη από το άμεσο περιβάλλον του, αλλά και τις ευρύτερες γεωπολιτικές οικονομικές και εμπορικές συνθήκες που επικρατούν. Είναι γεγονός ότι η ναυτιλία είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη σε τρομοκρατικές επιθέσεις με διάφορα και ποικίλα κίνητρα, χωρίς όμως να έχει λάβει τις αυστηρές προφυλάξεις που έχουν λάβει άλλοι τομείς όπως η αεροναυτιλία.
Οι απειλές που αναδύονται θα πρέπει προληπτικά να αναγνωρίζονται και να καταπολεμούνται εγκαίρως. Παρά το γεγονός ότι το πλοίο είναι ασφαλισμένο, στην περίπτωση ενός δυσάρεστου συμβάντος οι ναυτιλιακές εταιρείες έχουν ανάγκη από έναν συνεργάτη ικανό στη διαχείριση κινδύνων, ο οποίος θα αντιμετωπίσει τους κινδύνους αυτούς αποτελεσματικά, αποτρέποντάς τους από το να εξελιχθούν σε μια ολοκληρωτική κρίση.
Με την εκτεταμένη εμπειρία στην αναγνώριση κινδύνων και τη διαχείριση ρίσκων που προκύπτουν, η “Diaplous” παρέχει στη διεθνή ναυτιλιακή κοινότητα ένα ολιστικό σύστημα διαχείρισης (Security Management System), το οποίο διασφαλίζει την ακεραιότητα και σταθερότητα στα διάφορα ρίσκα που καλείται να αντιμετωπίσει, από όπου και εάν αυτά προέρχονται, είτε εσωτερικά, είτε εξωτερικά.
Πώς θα πρέπει οι συμμετέχοντες στη Ναυτιλία να προετοιμαστούν για τις υψηλού αντικτύπου διεθνείς γεωπολιτικές εξελίξεις;
Η παγκόσμια γεωπολιτική ισορροπία δύναται να αλλάξει δραστικά και ταχύτατα με τεράστιες επιπτώσεις. Σε μηδενικό χρόνο, μια κατάσταση μπορεί να βγει εκτός ελέγχου με νέους παίκτες και οντότητες να υπεισέρχονται στη γεωπολιτική αρένα, η οποία πιθανώς να περιλαμβάνει και εμπλοκή στρατιωτικών ναυτικών μονάδων. Η οποιαδήποτε αλλαγή, ακόμη και η γεωπολιτική, παρουσιάζει τόσο κινδύνους, όσο και ευκαιρίες για τη Ναυτιλία, με αποτέλεσμα ένας ικανός συνεργάτης να χρήζει απαραίτητος και αναγκαίος για την αξιολόγηση των κινδύνων και του σχετικού κόστους τους, αλλά και για την επιτυχή αξιοποίηση των αναδυόμενων ευκαιριών.
Από την απαρχή όλων των σημαντικών γεωπολιτικών εξελίξεων που επηρέασαν τα θαλάσσια περάσματα, όπως προσφάτως συνέβη στα στενά της Ταϊβάν τον περασμένο Αύγουστο, τα ενδιαφερόμενα μέλη της Ναυτιλίας θα πρέπει να γνωρίζουν πώς να αντιδράσουν άμεσα. Η πρόσβαση στην πληροφόρηση και την αξιολόγηση των πληροφοριών αποτελεί βασικό στοιχείο για μια ρεαλιστική προσέγγιση και τη λήψη στρατηγικής σημασίας αποφάσεων από τα ενδιαφερόμενα μέρη. Ένας εξειδικευμένος συνεργάτης στη διαχείριση επικινδυνότητας μπορεί να παρέχει αποτελεσματικά σημαντικές πληροφορίες στρατηγικής και επιχειρησιακής σημασίας, παράλληλα με μια σχετική καθοδήγηση που εκπορεύεται από την ανάλυση των σχετικών πληροφοριών. Η ανάλυση αυτή των πληροφοριών και η συνακόλουθη καθοδήγηση παρέχει σταθμισμένες επιλογές και ποικίλους τρόπους δράσεως, που προσδίδει αξία στην παρεχόμενη προστασία ενάντια των οποιωνδήποτε οικονομικών κινδύνων και έχοντας ως απώτερο σκοπό την προστασία της ανθρώπινης ζωής, που είναι υψίστης σημασίας.
Ως όμιλος εταιρειών με οριζόντιες εφαρμογές και εμπειρία σε συγκεκριμένους τομείς, η μεθοδολογία που ακολουθεί η “Diaplous” στη διαχείριση της επικινδυνότητας είναι πάντα επίκαιρη με το βλέμμα στο μέλλον και επιχειρεί, βασιζόμενη στην αυταπόδεικτη εμπειρία που κατέχει, στα διδάγματα του παρελθόντος και στις βέλτιστες εφαρμογές. Άλλωστε, προς αυτή την κατεύθυνση, η “Diaplous” έχει αναπτύξει ένα σύστημα το οποίο απευθύνεται στο πλοίο, το πλήρωμα και το φορτίο, παρέχοντας 24/7 καθοδήγηση σε θέματα ασφαλείας τόσο κατά τον πλου, όσο και κατά την παραμονή του πλοίου στους διάφορους λιμένες και αγκυροβόλια.
Οι προσπάθειες απανθρακοποίησης και ψηφιοποίησης προκαλούν τεράστιες αλλαγές στη Ναυτιλία. Πώς θεωρείτε ότι πρέπει να τις διαχειριστούμε;
Η ναυτιλία διέρχεται σημαντικές αλλαγές και μεταβατικές καταστάσεις, ειδικότερα σε ό,τι αφορά την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και εναλλακτικών καυσίμων, γεγονός που συνεπάγεται επείγουσα ανάγκη αποτελεσματικής διαχείρισης των επερχόμενων αλλαγών. Υπάρχει μια πληθώρα κινδύνων σχετιζόμενων με αυτές τις αλλαγές, ιδιαίτερα αν υπολογίσουμε το οικονομικό αντίκτυπο, έχοντας πάντα υπόψη ότι πίσω από κάθε οικονομική λύση υπάρχει ένα τεράστιο οικονομικό ρίσκο.
Με την τάση για μείωση του κόστους ή τη μείωση της χρήσης ανθρωπίνου δυναμικού, σε συνδυασμό με την αύξηση της εξάρτησης από την τεχνολογία, η Ναυτιλία αντιμετωπίζει μια σοβαρή και άνευ προηγουμένου έκθεση σε κυβερνο-επιθέσεις.
Σε αυτές τις μεταβατικές καταστάσεις, υπάρχει ένα κενό μεταξύ της υφιστάμενης και της απαιτούμενης εμπειρίας σε ό,τι αφορά τον ασφαλή χειρισμό των νέων καυσίμων και της νέας τεχνολογίας, χωρίς να υπολογίσουμε την υπάρχουσα εμπειρία που απαιτείται σε περίπτωση ανάγκης ή καταστροφής που θα προκύψει από αυτά τα νέα καύσιμα και τεχνολογίες.
Οι κίνδυνοι που εναπόκεινται σε αυτό το κενό εμπειρίας πρέπει να συνυπολογιστούν, να αξιολογηθούν και να κοινοποιηθούν σε όλα τα επίπεδα από εκείνους που έχουν την απαιτούμενη εμπειρία, νοοτροπία και μέσα. Η διαχείριση των αλλαγών είναι ένα βασικό στοιχείο σε ένα πλήρες σύστημα διαχείρισης ασφάλειας, το οποίο είναι κρίσιμο σε όλους τους εμπλεκόμενους με τη ναυτιλία πριν την υλοποίηση των δικών τους μεταβατικών σταδίων.
