Θα μπορούσε κάτι τόσο μικρό και ταπεινό, όσο τα σκουλήκια, να φέρει μερίδιο ευθύνης για την άνοδο των θερμοκρασιών στον πλανήτη; Είναι πιθανό, αν πιστέψει κανείς μια ομάδα ερευνητών από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ολλανδία, την Ιρλανδία και την Κολομβία, σύμφωνα με τους οποίους οι μικροσκοπικοί οργανισμοί απελευθερώνουν «σιωπηλά» μεγάλες ποσότητες άνθρακα και οξειδίων του αζώτου.
Οι επιστήμονες πραγματοποίησαν 57 πειράματα σε ολόκληρο τον κόσμο και ανέλυσαν τα αποτελέσματα εκατοντάδων άλλων πειραμάτων, για να αποκαλύψουν τις παρατηρήσεις τους σε μία έκθεση που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature Climate Change.
«Οι γεωσκώληκες μας βοηθούν στην παραγωγή περισσότερων τροφίμων βελτιώνοντας τη γονιμότητα του εδάφους, όμως κάνοντάς το συμβάλλουν στην παγκόσμια υπερθέρμανση αυξάνοντας τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από το έδαφος», εξηγεί η Ίνγκριντ Λούμπερς από το πανεπιστήμιο του Βαγκενίγκεν, στην Ολλανδία, βασική συντάκτρια της έκθεσης.
Το έδαφος αποτελεί σημαντική δεξαμενή διοξειδίου του άνθρακα και οξειδίου του αζώτου, όμως οι ερευνητές έπρεπε να επιβεβαιώσουν τις υποψίες ότι η δράση των σκουληκιών απελευθερώνει τέτοια αέρια. Συγκρίνοντας την απελευθέρωση αερίων από εδάφη με και χωρίς σκουλήκια, βρήκαν πράγματι τεράστια διαφορά: η παρουσία τους αύξανε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 33% και τις εκπομπές οξειδίου του αζώτου κατά 42%.
«Είναι μάλλον δυσάρεστο το γεγονός ότι η παρουσία γεωσκωλήκων, τους οποίους προσπαθούμε να τονώσουμε στη βιώσιμη γεωργία λόγω της θετικής επίδρασής τους στη γονιμότητα του εδάφους, έχει παράλληλα μια τόσο ανεπιθύμητη συνέπεια για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου», δήλωσε στους Irish Times ο Δρ. Κις Γιαν φαν Γκρένιγκεν από το Trinity College του Δουβλίνου.
Όπως τόνισε ωστόσο, τα πειράματα έγιναν σε εδάφη, τα οποία δεν υποστηρίζουν την ανάπτυξη φυτών. «Αυτό είναι σημαντικό, γιατί οι γεωσκώληκες τείνουν να ενισχύουν την ανάπτυξη των φυτών και με τον τρόπο αυτό ενισχύουν και την πρόσληψη διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα», υπογράμμισε.
Οι ερευνητές σημειώνουν επίσης ότι τα σκουλήκια δεν «εκτοπίζουν» τον οργανικό άνθρακα των εδαφών, δηλαδή τις μεγάλες ποσότητες άνθρακα που αποθηκεύονται με φυσικό τρόπο στο έδαφος.
Όπως επισημαίνουν, η επίπτωση των γεωσκωλήκων στην υπερθέρμανση του πλανήτη δεν μοιάζει να είναι μεγάλη, όμως ενδέχεται να αυξηθεί. «Μέσα στις επόμενες δεκαετίες, η παρουσία γεωσκωλήκων σε οικοσυστήματα είναι πιθανό να ενισχυθεί παγκοσμίως», γράφουν στην έκθεσή τους, φέρνοντας ως παράδειγμα τα εδάφη δασών της Βορείου Αμερικής που «δέχονται αυτή τη στιγμή εισβολή από γεωσκώληκες, για πρώτη φορά από την τελευταία παγετωνοποίησή τους».
