Από την έντυπη έκδοση
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι θέμα που ήδη απασχολεί και θα συνεχίσει να απασχολεί ακόμη πιο έντονα την ανθρωπότητα τα επόμενα χρόνια, καθορίζοντας το ανθρώπινο μέλλον. Ωστόσο, έχει αρχίσει ήδη να επηρεάζει τη ζωή και την καθημερινότητά μας, προκαλώντας αντίστοιχα αντικρουόμενα συναισθήματα και απόψεις για τις συνέπειές της. Και εάν τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης εκπαιδεύονται όπως ένα παιδί, τότε σίγουρα έχουμε πολύ δρόμο ακόμα για να το μεγαλώσουμε.
«Τεχνητή Νοημοσύνη, ευλογία ή απειλή» ήταν ο τίτλος του 3ου Συνεδρίου Τεχνολογίας, που διοργάνωσε η εφημερίδα «Η Ναυτεμπορική», με καλεσμένους από την ακαδημαϊκή και την επιχειρηματική κοινότητα.
Όπως τόνισε ο Γιάννης Περλεπές, γενικός διευθυντής της εφημερίδας «Ναυτεμπορική», κηρύσσοντας την έναρξη του συνεδρίου, «φέτος επελέγη ένα θέμα το οποίο αποτελεί και αντικείμενο θεωρητικής συζήτησης, που φτάνει στα όρια των αντικρουόμενων απόψεων, εκτός από ερευνητικό πεδίο, που ελκύει όλο και περισσότερους ερευνητές.
Το ερώτημα είναι πόσο έξυπνα η μηχανή μιμείται την έξυπνη ανθρώπινη συμπεριφορά. Μπορεί τελικά μία μηχανή να μιμείται την ανθρώπινη συμπεριφορά, άρα μπορεί να μιμείται και το ανθρώπινο συναίσθημα; Διάσημοι επιστήμονες στον πλανήτη μας κονταροχτυπιούνται καθημερινά γι’ αυτά τα θέματα». Και, σύμφωνα με τον κ. Περλεπέ, «απ’ αυτές τις αντιθέσεις ή τις συμπλεύσεις ένα είναι το βέβαιο: Η τεχνητή νοημοσύνη έχει μπει πλέον στη ζωή μας και δεν αποτελεί εικονική πραγματικότητα, αλλά βροντοφωνάζει ότι το μέλλον είναι εδώ».
Παίρνοντας το λόγο ο Γιάννης Σύρρος, γενικός διευθυντής στον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Πληροφορικής Ελλάδος (ΣΕΠΕ), αντιπρόεδρος για την Ευρώπη WITSA, σημείωσε πως «το ερώτημα-κλειδί είναι το πόσο σύντομα θα γίνει το άλμα για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων της τεχνητής νοημοσύνης». Και έδωσε ένα στίγμα αυτής της δυναμικής λέγοντας πως «μέχρι το 2020 περισσότερο από το 75% των προγραμματιστών θα ενσωματώσει AI τεχνολογία μέσα στον κώδικα που γράφει. Περισσότερο από το 45% θα έχουμε βιομηχανικά robotics, τα οποία θα έχουν τουλάχιστον ένα ευφυές χαρακτηριστικό. Στην ασφάλεια θα έχουμε μέχρι το 2027 75 δισ. δολ. (αύξηση 20%) σε τεχνολογίες βιομετρικής ανάγνωσης προσώπων. Επίσης μέχρι το 2027 500 εκατομμύρια άνθρωποι θα έχουν έναν εικονικό βοηθό για να μπορέσουν να πάρουν κάποιες συγκεκριμένες αποφάσεις για το τι επιλογή θα κάνουν για κάποια συγκεκριμένα προϊόντα, ενώ στο 90% των συσκευών τους θα υπάρχει ήδη μέσα αυτή η εφαρμογή».
Αναφερόμενος στα σενάρια για τις συνέπειες της τεχνητής νοημοσύνης, θετικές και αρνητικές, ο κ. Σύρρος εστίασε στο ρεαλιστικό σενάριο, σύμφωνα με το οποίο «θα υπάρξουν ολοένα και περισσότερες εξελίξεις στο κομμάτι της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά τελικά δεν ξέρουμε πόσο σύντομα θα καταφέρουμε να κάνουμε το άλμα ώστε η τεχνητή νοημοσύνη να επικρατήσει συνολικά». Δίνοντας ένα στίγμα της δυναμικής της ελληνικής αγοράς τεχνολογίας, ο κ. Σύρρος είπε πως η αξία της το 2018 θα φτάσει στα 5,6 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 0,8% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Στην Ελλάδα υπάρχουν 5.300 επιχειρήσεις ψηφιακής τεχνολογίας, με συνολικά 260 χιλιάδες εργαζόμενους. Ο κύκλος εργασιών σε σχέση με την αξία της αγοράς είναι 13,5 δισεκατομμύρια ευρώ, που αντιστοιχεί περίπου στο 8% του ΑΕΠ.
Η Ιωάννα Σαμπράκου, αντιπρόεδρος στην Ένωση Μηχανικών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδος (ΕΜΗΠΕΕ), εστίασε στη συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης στην προσέλκυση του υψηλά καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού της χώρας, τονίζοντας πως η ΕΜΗΠΕΕ εκπροσωπεί το σύνολο των μηχανικών ΤΠΕ των αποφοίτων των σχολών όλης της χώρας στον τομέα αυτό και αριθμεί πάνω από 60.000 επιστήμονες ΤΠΕ. Σύμφωνα με την κα Σαμπράκου, «η τεχνητή νοημοσύνη είναι επέκταση της ανθρώπινης νοημοσύνης. Η μία πτυχή της είναι η αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τη μηχανή και η άλλη πτυχή της είναι η επικοινωνία των μηχανών μεταξύ τους». Αποτιμώντας την επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης ειδικά στο επιχειρείν και σε τομείς όπως ο χρηματοπιστωτικός τομέας, η υγεία, η ενέργεια, η κα Σαμπράκου είπε πως «με βάση το Forbes το 70% των επιχειρήσεων παγκοσμίως θα χρησιμοποιεί Artificial Intelligence το 2018, ενώ η αγορά advanced predictive analytics θα ξεπεράσει τα 3,4 δισ. δολάρια το 2018».
«Το μέλλον είναι τώρα» είπε ο Santiago Solanas, Vice President, Cisco South Theatre EMEAR, στην ομιλία του «Defining the Next Era», και εξήγησε πως αυτό που φοβόμαστε είναι η μηχανή που αναλαμβάνει τα ηνία στον κόσμο. Αυτό είναι μεγάλο θέμα συζήτησης αυτή τη στιγμή.
Όμως στην τεχνητή νοημοσύνη γίνονται περισσότερες επενδύσεις για προϊόντα και υπηρεσίες που θα βοηθήσουν τον άνθρωπο. Υπολογίζεται πως μέχρι το 2020 θα επενδυθούν 60 δισ. δολ. στην τεχνητή ευφυΐα και η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένας τρόπος να κάνουμε πράγματα, να είμαστε πιο αποτελεσματικοί, να είμαστε ταχύτεροι». Αναφορικά με το μέγεθος της διασυνδεσιμότητας, ο κ. Solanas τόνισε πως «το 2020 θα υπάρχουν ένα εκατομμύριο συνδεδεμένες συσκευές ανά ώρα. Το 10% του παγκόσμιου ΑΕΠ θα βρίσκεται σε blockchain. Κάθε λεπτό στο Ίντερνετ το πλήθος των δεδομένων θα ισοδυναμεί με τον όγκο δεδομένων όλων των ταινιών που έχουν δημιουργηθεί μέχρι τώρα». Θέλοντας να τονίσει τη σημασία της τεχνολογίας όπως εξελίσσεται μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, ο κ. Solanas επεσήμανε πως «με 300 likes το Facebook γνωρίζει καλύτερα τις προτιμήσεις σας απ’ ό,τι ο/η σύζυγός σας».
Από την πλευρά του, στην ομιλία του με θέμα «Getting closer to clients with Cognitive», ο Χάρης Λιναρδάκης, Cloud Leader της IBM Ελλάδας και Κύπρου, τόνισε πως η τεχνητή νοημοσύνη βοηθά τους ανθρώπους να αναλύουν τα δεδομένα γρηγορότερα, δημιουργώντας νέους τρόπους εργασίας.
«Τα δεδομένα είναι εδώ κι αξίζουν πολλά!»
«Τα δεδομένα είναι εδώ κι αξίζουν πολλά!» ήταν το θέμα της 1ης ενότητας, με συντονιστή τον Γιάννη Ριζόπουλο, δημοσιογράφο / host TTC. Όπως τόνισε ο Ηρακλής Βαρλάμης, επίκουρος καθηγητής στο Τμ. Πληροφορικής και Τηλεματικής του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, τα προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να παράξουν ένα μεγάλο εύρος δυνατοτήτων και να χρησιμοποιήσουν στοιχεία για να δώσουν γρήγορα μια καλή (όχι βέλτιστη) λύση και μαθαίνουν με τα παραδείγματα. Έτσι χρειάζονται δεδομένα. Υπάρχει πλέον πληθώρα διαθέσιμων δεδομένων για την εκπαίδευση των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης. Έτσι τα τελευταία μπορούν ακριβέστερα να μιμηθούν συμπεριφορές. Στον εκσυγχρονισμό των ασφαλιστικών εταιρειών και στην προσέλκυση μιας νέας γενιάς πελατών μέσω των νέων τεχνολογιών επικεντρώθηκε, μεταξύ άλλων, ο Ξενοφών Λιαπάκης, γενικός διευθυντής CIO & Services στον Όμιλο Ιnteramerican και πρόεδρος του Hellenic CIO Forum. Εστιάζοντας σε έναν άλλον τομέα της οικονομίας, τον χρηματοπιστωτικό, ο Σωτήρης Συρμακέζης της Credicom τόνισε πως «οι τράπεζες πρέπει να δώσουν έμφαση στο operational excellence & στο customer experience». Και συμπλήρωσε λέγοντας πως «φοβόμαστε ότι με την τεχνητή νοημοσύνη μειώνονται οι παραδοσιακές θέσεις εργασίας, ξεχνάμε όμως ότι δημιουργούνται νέες σε άλλους κλάδους, όπως developers, μηχανικοί και πολλές άλλες». Από την πλευρά του ο Σωτήρης Μπερσίμης, πρόεδρος του ΕΟΠΠΥ, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Στατιστικής & Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς, είπε πως «πήγαμε από την απλή κτήση πληροφορίας στη γνώση και πρέπει να φτάσουμε στη σοφία».
«Εφαρμογές από το μέλλον, που ήδη βιώνουμε»
Όπως σημείωσε στο πρώτο πάνελ της 2ης ενότητας, που ήταν αφιερωμένη στις «Εφαρμογές από το μέλλον, που ήδη βιώνουμε», με συντονιστή τον Γιάννη Ριζόπουλο, δημοσιογράφο / host TTC, ο Yaron Golgher, Co-Founder and CEO, I Know First, χρησιμοποιούμε αλγόριθμο που βάσει στοιχείων αγορών εκπαιδεύεται στο να εντοπίζει επαναλαμβανόμενα μοτίβα και να αναγνωρίζει ευκαιρίες για τους επενδυτές. Ο Δρ. Νάσος Κατσαμάνης, VP of Engineering, Behavioral Signals, τόνισε πως στόχος είναι μέσω του ΑΙ να βοηθηθούν οι άνθρωποι και οι μηχανές να διαβάζουν με μεγαλύτερη ακρίβεια συμπεριφορές και συναισθήματα. Επίσης στόχος της τεχνητής συναισθηματικής νοημοσύνης είναι να επιτρέψει τόσο στους ανθρώπους όσο και στις μηχανές να παίρνουν αποφάσεις λαμβάνοντας υπόψη συναισθηματικές μετρήσεις. Από τον τομέα της υγείας ο Κωνσταντίνος Μ. Κωνσταντινίδης, MD, PhD, FACS, καθηγητής Ρομποτικής Χειρουργικής, σημείωσε πως τα ρομποτικά συστήματα προσφέρουν μεγάλα πλεονεκτήματα στον χώρο της υγείας, καθώς -μεταξύ άλλων- με τη χρήση τους μειώνεται ο κίνδυνος λοιμώξεων κατά τη διάρκεια μιας εγχείρησης. Ο Giacomo Barigazzi, COO, Axyon AI, σημείωσε πως σημαντικό για τις startup στον τομέα του FinTech να μαθαίνουν η μία από την άλλη ειδικά σε ό,τι αφορά το AI και το deep learning. Και συμπλήρωσε λέγοντας πως η αλυσίδα αξίας της τεχνητής νοημοσύνης διαμορφώνεται ως εξής: προβλέψεις-ακρίβεια-αξία.
Ο Κώστας Περήφανος, Lead Machine Learning Engineer, argos.co.uk, στην ομιλία του με θέμα «Is your Business AI ready? Chasm, FUD and FOMO», αναφέρθηκε στη δύναμη των δεδομένων, τις άμεσα αξιοποιήσιμες παρατηρήσεις, στην ενδυνάμωση της επιχειρησιακής μάθησης και της τεχνητής νοημοσύνης. Κάνοντας λόγο για το πώς γεφυρώνεται το χάσμα μεταξύ του χθες και του σήμερα και την παρουσία της τεχνητής νοημοσύνης, ο κ. Περήφανος σημείωσε πως αυτό επιτυγχάνεται με τη βελτίωση της υποδομής πληροφορικής, τη βελτίωση της ποιότητας των δεδομένων, τη λήψη αποφάσεων με υποβοηθητικά δεδομένα. Μάλιστα, επεσήμανε πως ο κίνδυνος απωλειών λόγω μη επένδυσης στα παραπάνω είναι (ή θα είναι σύντομα) πολύ υψηλότερος από τον κίνδυνο της επένδυσης.
Στο δεύτερο πάνελ της 1ης ενότητας, με συντονιστή επίσης τον Γιάννη Ριζόπουλο, ο Δρ. Σταύρος Βάσσος, CEO, Helvia Technologies, AI Architect, αναφέρθηκε στην εξέλιξη των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, λέγοντας πως όπως μιλάνε πια οι άνθρωποι με τα συστήματα με φυσική γλώσσα, μπορούν και τα συστήματα να επικοινωνούν μεταξύ τους. Ο Βασίλης Τσαγκάρης, CEO, Irida Labs, είπε πως το 2015 υπήρχαν περισσότεροι image sensors απ’ ό,τι άνθρωποι. Ο Δρ. Πύρρος Τσιάκουλης, CTO and Co-Founder, Innoetics, έδωσε το στίγμα της πρόκλησης, λέγοντας πως «θέλουμε να φτιάξουμε ψηφιακούς βοηθούς στους οποίους θα μπορούμε να μιλάμε όπως μιλάμε σε έναν φίλο. Αυτή είναι η πρόκληση για το μέλλον». Και εξήγησε πως «έχουμε πλέον συνθετικές φωνές που είναι πολύ κοντά σε ανθρώπινους ομιλητές».
«Το IoT αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού»
Το 75% των επιχειρήσεων συμφωνεί πως δεν είναι δυνατός ο ψηφιακός μετασχηματισμός χωρίς τη χρήση του Ιnternet of Things. Επίσης Τεχνητή Νοημοσύνη και Internet of Things σημαίνει ένα πιο κοντά στη φύση του ανθρώπου ΙοΤ, σημείωσε ο Κώστας Θεοδωρόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Zelitron, στην ομιλία του με θέμα «ΙοΤ applications: From efficiency to transformation», και συμπλήρωσε λέγοντας πως τα επόμενα πέντε χρόνια το IoT θα ενσωματωθεί ακόμη περισσότερο στις υποδομές των επιχειρήσεων και θα αποτελέσει καταλύτη για την αξιοποίηση λύσεων AI. Το 80% έχει ένα πολύ ανταγωνιστικό ψηφιακό όραμα και στρατηγική, το 76% θεωρείται ως ένας από τους πιο καινοτόμους παίκτες στην αγορά του, το 80% έχει αλλάξει τη βασική επιχειρηματική στρατηγική του ως αποτέλεσμα της υιοθέτησης των σύγχρονων τεχνολογιών και το 81% έχει ψηφιακή στρατηγική που παράγει μετρήσιμη επιχειρηματική αξία. Αναφορικά με το ΙοΤ και τα οφέλη του, συνοψίζονται στην επίτευξη καλύτερης συλλογής επιχειρηματικής πληροφόρησης (47%), στον περιορισμό κόστους (47%) και στην αύξηση της παραγωγικότητας (45%).
Η Σόνια Μουσαβερέ, διευθύντρια του Τμήματος Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων της Bayer Ελλάς, στην ομιλία της με θέμα «Τεχνολογία και καινοτομία στην υπηρεσία της βιοεπιστήμης» διατύπωσε πως η καινοτομία και η επιστήμη είναι μέσα στο DNA μας.
Η 3η ενότητα είχε ως θέμα «Το IoT αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού», με συντονιστή του πάνελ τον Γιάννη Περλεπέ, γενικό διευθυντή της «Ναυτεμπορικής». Ο Γιάννης Γιωνάς, Founding Partner & Chief Commercial Officer, Meazon, έδωσε παραστατικά το στίγμα της αλλαγής του παιχνιδιού, παρουσιάζοντας τη μετατόπιση επενδύσεων από τα πολύ μεγάλα εργοστάσια ορυκτών καυσίμων προς μικρότερες μονάδες ΑΠΕ. Σε αυτή τη διαδικασία ο ρόλος της τεχνολογίας είναι καταλυτικός. Αντίστοιχα στην αξιοποίηση IoT και τεχνητής νοημοσύνης με τη μορφή εικονικών βοηθών για παροχή real time πληροφοριών για τη δραστηριότητα του στόλου εστίασε ο Μιχάλης Κωνσταντινίδης, CEO, METIS CyberTechnology.
Να σημειωθεί ότι η ΜETIS είναι μια νεοφυής επιχείρηση, που δραστηριοποιείται σε λύσεις οι οποίες βασίζονται στην Τεχνητή Νοημοσύνη και στη Μηχανική Μάθηση, αξιοποιώντας την τεχνολογία των ασύρματων δικτύων και των έξυπνων συσκευών, προσφέροντας τη δυνατότητα στον πλοιοκτήτη να παρακολουθεί και να ενημερώνεται για τη λειτουργία του πλοίου σε πραγματικό χρόνο από την έδρα της ναυτιλιακής επιχείρησης, χωρίς να παρεμβαίνει το πλήρωμα.
Ο Δήμος Τρικκαίων προχωρά γρήγορα στα επόμενα βήματα του ψηφιακού μετασχηματισμού, όπως το έχει αποδείξει άλλωστε στην πράξη, και στόχος για φέτος σύμφωνα με τον Δημήτρη Παπαστεργίου, δήμαρχο Τρικκαίων, είναι η παροχή εξοπλισμού στα σχολεία προκειμένου τα παιδιά να ασχοληθούν με προγραμματισμό και ρομποτική. Επίσης σημείωσε πως πρώτη προσπάθεια τεχνητής νοημοσύνης που έκανε ο δήμος ήταν το λεωφορείο χωρίς οδηγό.
Επεσήμανε όμως πως στην κοινωνία αυτό που λείπει περισσότερο δεν είναι η τεχνητή νοημοσύνη, αλλά η κοινή νοημοσύνη. Σύμφωνα με τον Γιώργο Ελευθερίου, Co-founder & CEO, Sentio Solutions, οι σύγχρονες τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης βοηθούν στην κατανόηση της ψυχολογίας του χρήστη (affective computing) και κατά συνέπεια στην παροχή εξατομικευμένων υπηρεσιών. Ο Μιχάλης Κόκκινος, ιδρυτής της Moptil, ανέφερε πως έχει φέρει στα σχολεία την εμπειρία μιας περιήγησης σε αρχαιολογικούς χώρους μέσω AR & VR (εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα).
«Λόγος και αντίλογος / Οι ελπίδες και οι φόβοι»
Στην ομιλία του με θέμα «Artificial Intelligence: Opportunities & Threats» ο Ιωσήφ Σηφάκης, καθηγητής, Βραβείο Turing 2007, τόνισε πως είναι γελοίες θέσεις τα περί απειλής από την τεχνητή νοημοσύνη. Οι άνθρωποι είναι ακόμα υπεύθυνοι για τη χρήση των μηχανών και είναι μεγάλη πρόκληση το να καταφέρουμε να δώσουμε συνειδητότητα στις μηχανές.
Η 4η Ενότητα είχε θέμα «Λόγος και αντίλογος / Οι ελπίδες και οι φόβοι» και συντονιστή τον Αθανάσιο Παπανδρόπουλο, επίτιμο πρόεδρο της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων. Ο Γ. Γιαννακόπουλος, συνεργαζόμενος ερευνητής του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» και συνιδρυτής της SciFY ΑΜΚΕ, έδωσε μια άλλη διάσταση στο θέμα, λέγοντας πως η τεχνολογία προπορεύεται και «εκβιάζει» την ηθική.
Επίσης επεσήμανε πως η τεχνητή νοημοσύνη φέρει την ηθική των ανθρώπων που την εφαρμόζουν, αλλά σίγουρα αλλάζει τον χώρο όπου δρούμε και εργαζόμαστε. Σύμφωνα με τον Βασίλη Π. Πλαγιανάκο, πρ. Τμήματος Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και πρόεδρο Δ.Σ. ΕΕΤΝ, τα δεδομένα είναι σαν το αργό πετρέλαιο, έχουν αξία, αλλά απαιτούν επεξεργασία πριν καταστούν αξιοποιήσιμα. Στο πλαίσιο αυτό ο Διονύσης Π. Σιμόπουλος, αστροφυσικός και επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, επεσήμανε πως εκτιμάται ότι μέσα στα επόμενα 50 χρόνια περίπου 230 δισ. συσκευές θα είναι συνδεδεμένες στο διαδίκτυο. Καταλυτικός ήταν ο λόγος του Ιωσήφ Σηφάκη, καθηγητή, Βραβείο Turing 2007: «Στην τεχνητή νοημοσύνη δεν υπάρχουν requirements. Τα συστήματα στο AI εκπαιδεύονται όπως ένα παιδί».
