Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Με φόντο μία από τις πλέον ταραχώδεις περιόδους των τελευταίων ετών αρχίζει σήμερα το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) στο Νταβός της Ελβετίας με θέματα την οικονομική κρίση, τον εμπορικό πόλεμο, το δυσθεώρητο παγκόσμιο χρέος και την άνοδο του λαϊκισμού, με τους πολίτες ανά τον κόσμο να χάνουν την εμπιστοσύνη τους στις κυβερνήσεις. Αυτό που ανησυχεί περισσότερο τον πρόεδρο του WEF και πρώην υπουργό Εξωτερικών της Νορβηγίας, Μπόργκε Μπρέντε, είναι ο αρνητικός αντίκτυπος της γεωπολιτικής στην παγκόσμια οικονομία, η οποία παρουσιάζει ήδη σημάδια ταχύτατης επιβράδυνσης, τη στιγμή που πολλές χώρες στην Ευρώπη εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ένα ποσοστό ανεργίας των νέων 20%.
Το «παρών» αναμένεται να δώσουν η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίντζο Άμπε, ο Κινέζος αντιπρόεδρος Γανγκ Κισάν και ο νέος πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρο. Δεν θα δώσουν το «παρών» οι πρόεδροι των ΗΠΑ, της Γαλλίας και της Ρωσίας -Ντόναλντ Τραμπ, Εμανουέλ Μακρόν και Βλαντιμίρ Πούτιν- και η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι. Θα παραστούν 37 αρχηγοί κρατών από Ευρώπη και Ασία, εννέα από Εγγύς Ανατολή και έξι πρόεδροι από Λατινική Αμερική, σύμφωνα με τον Μπρέντε, ενώ συνολικά θα παρευρεθούν περίπου 3.000 πολιτικοί, κορυφαία στελέχη επιχειρήσεων, επιστήμονες και άλλες προσωπικότητες από 110 χώρες. Ιδιαίτερη αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι ο νεοεκλεγείς ακροδεξιός πρόεδρος της Βραζιλίας Μπολσονάρο θα μιλήσει κατά την έναρξη των εργασιών του φόρουμ -ο πρώτος επικεφαλής χώρας από Λατινική Αμερική που κάνει κάτι τέτοιο- αναπτύσσοντας τις απόψεις του αναφορικά με παγκοσμιοποίηση, καινοτομία και άνοιγμα της οικονομίας.
Τεράστιες προκλήσεις
Ο ιδρυτής του φόρουμ, Κλάους Σβαμπ, θεωρεί τον διάλογο πιο σημαντικό από κάθε άλλη φορά, καθώς οι προκλήσεις είναι τεράστιες: ο νέος πρόεδρος της Βραζιλίας εμφανίζεται εθνικιστής, στην Ευρώπη όλα κινούνται γύρω από το Brexit, στην Ιταλία κυβερνούν λαϊκιστές, στη Γαλλία διαδηλώνουν τα «κίτρινα γιλέκα», η Εγγύς Ανατολή παραμένει πυριτιδαποθήκη και η Κίνα κάνει επίδειξη ισχύος απέναντι στην Ταϊβάν. Μάλιστα, ο Μακρόν προσπάθησε να κάνει ακόμη πιο αισθητή την απουσία του, διοργανώνοντας το δικό του «μίνι Νταβός» στις Βερσαλλίες, με τη συμμετοχή 150 επικεφαλής πολυεθνικών επιχειρήσεων και με σύνθημα «Επιλέξτε τη Γαλλία», σηματοδοτώντας την επιστροφή της χώρας του στο διεθνές γίγνεσθαι.
Σήμερα, την πρώτη ημέρα του φόρουμ, θα συζητηθεί ο κίνδυνος νέας χρηματοπιστωτικής κρίσης και το παγκόσμιο χρέος, που αυξήθηκε στα 244 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο (IIF). Στο πάνελ θα συμμετέχουν ο επικεφαλής της Goldman Sachs, Ντέιβιντ Σόλομον, o Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Στίβεν Μνούτσιν και ο γκουρού των αντισταθμιστικών ταμείων Ρέι Ντάλιο. Αποφάσεις ή συμφωνίες δεν θα ληφθούν, αλλά θα γίνει ευρύς διάλογος για θέματα όπως οι επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης και η βιομηχανική ψηφιοποίηση. Θα αναζητηθεί, επίσης, μία νέα παγκόσμια αρχιτεκτονική στον αιώνα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.
Αίσθημα απογοήτευσης
Και το ερώτημα που σαφώς προκύπτει μέσα σε αυτό το συνονθύλευμα είναι πώς είναι δυνατόν να υπάρξει διάλογος, συναίνεση και κοινός τόπος σε τόσο διαφορετικά ζητήματα, όταν οι ίδιες οι πολιτικές πολλών χωρών αποκηρύσσουν αυτά για τα οποία θα συζητήσουν στο φόρουμ. Το κλίμα αυτό αποτυπώνεται τα μέγιστα στην έρευνα που διενήργησε το Edelman Trust Barometer, δείχνοντας ότι οι πολίτες ανά τον κόσμο εμπιστεύονται περισσότερο τις επιχειρήσεις παρά τους πολιτικούς ηγέτες. Μόλις ένας στους πέντε πιστεύει ότι το οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό σύστημα λειτουργεί υπέρ αυτών, ενώ κατά 60% θεωρούν ότι οι εμπορικές διενέξεις πλήττουν τις επιχειρήσεις και θέτουν σε κίνδυνο τις θέσεις εργασίας τους. Το αίσθημα απογοήτευσης είναι πιο έντονο στον ανεπτυγμένο κόσμο, με επικεφαλής την Ιαπωνία, όπου το 84% των πολιτικών δεν πιστεύει ότι η ζωή του θα βελτιωθεί σε πέντε έτη, ενώ ακολουθούν Γαλλία με 79%, Γερμανία με 74% και Βρετανία με 72%. Και καθώς πιστεύουν ελάχιστα στους πολιτικούς ότι μπορούν να διευθετήσουν τα προβλήματα, οι πολίτες στρέφονται στις επιχειρήσεις, με 75% να δηλώνει ότι εμπιστεύεται τον εργοδότη του, έναντι 48% που δείχνει εμπιστοσύνη στις επιχειρήσεις και 47% στα μίντια.
