Skip to main content

Ανατρέποντας τα σενάρια «χρεοκοπίας»

Από την έντυπη έκδοση

Της Νατάσας Στασινού
[email protected]

«Ζοφερό το 2017 για την Ελλάδα» προειδοποιούσαν προ ημερών Γερμανοί οικονομολόγοι στην Deutsche Welle. Αλλά μην ανησυχείτε, δεν είμαστε μόνοι. Μαύρο έτος προβλέπει για την «παγιδευμένη μεταξύ χαμηλών επιτοκίων και λαϊκισμού» Ευρώπη η Wall Street Journal, ενώ ο Economist κρούει τον κώδωνα για ολόκληρο τον πλανήτη: «Με τον Ντόναλντ Τραμπ 45ο πρόεδρο των ΗΠΑ, το 2017 σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας, σκοτεινής παγκόσμιας τάξης».

Γυρίζοντας έναν χρόνο πίσω, η εικόνα στο διεθνή Τύπο ήταν αρκετά διαφορετική. Πολιτικοί αναλυτές προειδοποιούσαν μεν για μεγάλες προκλήσεις, όπως η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας ή η προσφυγική κρίση και η τρομοκρατική απειλή στην Ευρώπη, αλλά ήταν σαφώς πιο αισιόδοξοι. Το 2016 θα ήταν η χρονιά που η Ελλάδα θα έδινε τη μάχη της σταθεροποίησης, η Ευρωζώνη θα άφηνε επιτέλους πίσω την κρίση, οι Βρετανοί θα σφράγιζαν, έστω και με μικρή διαφορά, την παραμονή τους στην Ε.Ε. και οι Αμερικανοί θα εξέλεγαν την πρώτη γυναίκα πρόεδρο.

Λίγοι μιλούσαν τότε για νέες τραπεζικές αναταράξεις ανά τη ζώνη του ευρώ ή για ένα Brexit, που θα άνοιγε την όρεξη στους ευρωσκεπτικιστές και θα απειλούσε με κατάρρευση το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Ακόμη λιγότεροι προέβλεπαν την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ και μία ευρύτερη στροφή στον απομονωτισμό.

Τα σενάρια για το 2017 είναι σενάρια «χρεοκοπίας». Όχι της Ελλάδας, που οδεύει ολοταχώς προς τέταρτο μνημόνιο. Αλλά του «φιλελεύθερου συστήματος της Δύσης», όπως προειδοποιούν πολλοί. Θέλουν την Ευρωπαϊκή Ένωση, εξήντα χρόνια μετά την ίδρυσή της, πιο ευάλωτη από ποτέ, με τους δικούς της «Τραμπ», από τη Μαρίν Λεπέν έως τον Γκέερτ Βίλντερς και τον Μπέπε Γκρίλο, να πετυχαίνουν πολιτικούς θριάμβους και να κάνουν πράξη τα δημοψηφίσματα εξόδου.

Θέλουν τις ΗΠΑ να υψώνουν εμπορικά και φυσικά τείχη, να εγκαταλείπουν τη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, να ανατρέπουν την ιστορική συμφωνία με το Ιράν, να στρέφονται κατά «αντιπάλων» και του ίδιου τους του εαυτού.

Θέλουν «τσάρους» και «σουλτάνους», ισχυρότερους από ποτέ, να δίνουν το πρόσταγμα στη διεθνή σκηνή. Ακόμη και εάν όλα τα παραπάνω είναι πιθανά, δεν είναι σε καμία περίπτωση αναπόφευκτα.

Ο κόσμος δεν χρειάζεται να γίνει ο «σκοτεινός πλανήτης» που ο Economist φοβάται. Το σενάριο μπορεί να γραφτεί από την αρχή. Αρκεί οι κυβερνήσεις -αλλά και οι πολίτες- να το επιδιώξουν.